Güneş ve Sıcak çarpmasından korunma
Sıcak çarpmasından korunmak için nelere dikkat etmek gerekir? Günde en az 8-10 bardak su içmek, alkol ve kafein tüketimini kısıtlamak, sıcak havada ağır iş yapmaktan mümkün olduğunca kaçınmak, antihistaminik içeren alerji ilaçları ve idrar söktürücü ilaçları sıcak çarpmasına yatkınlığı arttıracağı için mutlaka doktora sorarak kontrollü bir şekilde kullanmak önemlidir.
Vücudun kendisini soğuk tutabilmesini kolaylaştırabilmek için keten gibi gevşek dokumalı, hafif kumaşlar ile üretilmiş bol ve açık renk giysiler tercih edilmeli, açık havada bulunanlar mutlaka şapka ve gözlük kullanmalı, güneşten korunabilmek için yüksek koruma faktörlü kremler mutlaka dışarıya çıkmadan 20-30 dakika önce sürülmelidir.
Güneş Çarpmasından Korunma Yöntemleri
Güneş Çarpması Nedir?
Güneş çarpması; aşırı sıcak sonucu beden ısısını ayarlayan mekanizmanın bozulmasına bağlı meydana gelen ciddi bir rahatsızlıktır. Hemen müdahale edilse bile ölümcül olabilir ya da kalıcı zararlar verebilir.
Aşırı sıcaklığın yanında nem oranının da yüksek olması (%70'in üzeri), güneş çarpmasında etkili bir rol oynar. Güneş çarpması özellikle yaşlı ve çocuklar için daha tehlikelidir.
Güneş ışınları; ultraviyole, görünür ve enfraruj ışınlarından oluşmaktadır. İnsan sağlığı açısından en etkili ışın ultraviyole ışınlarıdır. Ülkemizde genellikle yaz ayları ve gündüz 1100-1500 saatleri arası güneş çarpması açısından en riskli zamanlardır. Güneş çarpmasının en sık görüldüğü yerler, sıcak ve nemli deniz sahilleridir.
Sıcak çarpmasının belirtileri
Sıcak çarpmasının üç ana belirtisi, çok yüksek ateş (41ºC'tan fazla), terleyememe ve komaya kadar giden sinir sistemi bozukluklarıdır. Kuvvetli ve hızlanmış nabız, ruhsal durum bozuklukları, uyumsuzluk ve baş ağrısı, sersemlik ve yürümede zorlanma, konfüzyon veya bilinç kaybı, zonklayıcı tarzda başağrısı, bulantı ve kusma görülebilir.
İleri evrelerde bilinç yitimi de olabilir. İlerlemiş sıcak çarpması çok tehlikelidir, tedavi edilse bile hastaların yüzde 20'si ölür. İyileşenlerin sinir sistemlerinde kalıcı hasarlar oluşabilir; denge ve hareket uyumlarının normale dönmesi ise aylar alır. Ama ilk belirtide tanı konur ve tedaviye bilinç kaybından önce başlanırsa, iyileşme şansı yüksektir.
Uzun süre güneş altında kalınmış ise aşağıda verilen belirtiler güneş çarpmasını işaret eder.
- Hastanın ateşi 39-41 dereceye kadar çıkabilir.
- Davranış, anlama ve algılama bozuklukları oluşur.
- Kalp atışları düzensizdir.
- Şiddetli baş ağrısı, bulantı ve kusma yapabilir.
Güneş çarpmasından nasıl korunmalı?
Güneş çarpmasından korunmak için aşağıda verilen tavsiyelere uymak gerekmektedir.
- Mümkün olduğunca güneşten kaçınmalı, zorunlu olmadıkça 11.00-15.00 saatleri arasında dışarıya çıkılmamalıdır.
- Aşırı sıcaklarda gölgede bulunulmalı, ağır işler ve spor yapılmamalıdır.
- İnce, açık renkli bol elbiseler giyilmeli, şemsiye veya geniş kenarlı şapka kullanılmalıdır.
- İmkanlar ölçüsünde sık duş alınmalıdır.
- Ağır ve yağlı yiyeceklerden kaçınmalı ve bol bol sıvı tüketilmelidir.
Hipertansiyon hastalarının nelere dikkat etmesi gerekir?
Aşırı sıcaklarda oluşabilecek sıvı kaybı kan basıncını da arttırabilen bir faktördür. Bu nedenle sıvı kaybına bağlı olarak yatkınlığı olan kişilerde hipertansiyon ortaya çıkabilir veya mevcut yüksek tansiyon daha da yükselebilir.
Aşırı sıcak havalarda hipertansiyon hastalarının gündüz tansiyonlarının düşük seyrettiği gözlemlenmiştir. Bu kişilerin özellikle 65 yaş ve üzerinde olanlarında sıcak havalarda gece tansiyonlarında artış olmaktadır.
Bu nedenle sıcak havalarda tansiyon ilaçlarının kullanımına ara vermemek, kişinin tansiyonunu ideal aralık arasında tutmaya yarayan ilaç tedavisine aynı şekilde devam etmek gerekir.
