Yaz Aylarında Sağlıklı Beslenme

Aile Hekimliği Uzmanı Dr. Ender Saraç, yaz aylarında vücudun iyon ve mineral kaybının oldukça arttığına dikkat çekerek, öncelikle hergün bir küçük şişe doğal maden sodasının mutlaka içilmesini önerdi. Dr. Saraç, katı doymuş yağları içeren sucuk, sosis, salam, pastırma, kırmızı et ve yağlı kaşardan da uzak durulması gerektiğini belirterek, sıcak havalarla birlikte artan besin zehirlenmelerine karşı da uyarılarda bulundu.

Dr. Ender Saraç, İHA muhabirine yaptığı açıklamada, içinde bulunduğumuz yaz mevsiminde sıvının bolca alınması gerektiğini ifade ederek, "Normal suyun yanısıra cacık, ayran, içinde küçük taze nane parçaları olan limonata, bazen içerisine birazcık nane veya gülsuyu damlatılmış ılık su ve onun dışında da meyve sularını bolca almakta oldukça fayda var. Ancak, tuz kaybını önleme açısından tuzlu ayran, tuzlu cacık ve maden sodasının mutlaka alınması gerekir" dedi.

SEBZE YEMEKLERİ ÖN PLANDA OLMALI
Zeytinyağı başta olmak üzere sıvı yağ ve likit yağların ön planda tercih edilmesi gerektiğini vurgulayan Dr. Saraç, "Mutlaka ve mutlaka bol taze sebze ve meyve yemelidir. Kavun, karpuz, kabak, taze fasulye gibi... Mutlaka sebze yemeklerinin ön planda tutulması lazım" diye konuştu.

Fazla kırmızı etten ziyade daha çok beyaz et ağırlıklı beslenmeyi tavsiye eden Aile Hekimliği Uzmanı Dr. Ender Saraç, "Çünkü yaz aylarında beslenme açısından kırmızı et, ağır bir gıda. İçerdiği yağ ve kolesterol açısından da biraz riskli. Ve beyaz etle, sebze yemeklerinin kombine edilmesini, harmanlayarak beraber tüketilmesini öneririm. Mutlak surette şeker ihtiyacımızı da, direkt beyaz şekerden karşılayabiliriz. Kiraz, kavun, erik gibi meyvelerden de alabiliriz. Bir de, 'yavaş karbonhidratlar' dediğimiz makarna ve pilavı da sebzelere katabiliriz" dedi.

SIVI TÜKETİMİ
Yaz aylarında sıvının ne şekilde alındığının da çok önemli olduğunu söyleyen Dr. Ender Saraç, şunları kaydetti: "Eğer sürekli ve çok buz gibi, aşırı asitli, soğuk içecekleri içiyorsanız, vücuttaki dengeyi bozuyorsunuz. Normalde, yazın içerisinde bol sıvı almak lazım. Ancak bol sıvı derken, günde 5-6 litreyi kastetmiyoruz. Günde ortalama 2-2.5, çok terlediğimiz günlerde 3 litreye yakın sıvı almak yeterli. Bunun yarısını normal su olarak almak, aynı zamanda bir veya iki su bardağı kadar maden suyu, maden sodası içmek, bunun dışında da yine yoğunluklu sıvılar, mesela naneli limonata gibi veya bol naneli cacık gibi dereotlu cacık gibi, veya hafif sulu kompostolar, fazla şekerli olmayan, doğal haliyle kompostolar gibi. Eğer sadece düz su içerseniz ve çok aşırı miktarda içerseniz, suyla beraber bazı iyon ve mineraller de vücuttan sökülür ve gitmeye başlar. Örneğin, siz günde 5 litre ve sadece düz su içerseniz, bu halsizlik ve tansiyon düşmesi yapabilir. O zaman, aldığınız sıvıyı vücutta tutmak için, tuz başta olmak üzere bazı mineralleri ve elementleri de almak gerekir. Tabii ki yüksek tansiyon hastası değilseniz".

BESİN ZEHİRLENMELERİ
Dr. Saraç, sıcak havalarla birlikte artan besin zehirlenmelerine karşı da şu uyarılarda bulundu: "Özellikle hayvansal gıdaları tüketirken yazın çok dikkatli olmak gerekiyor. Fabrika veya et, tavuk, balık, süt, yoğurt, peynir üreticileri, hijyenik şartlarla soğuk zincirle teslim ediyorlar ama, donmuş ürün kamyondan boşaltılırken güneşte kalabiliyor. On dakika bile güneşte kalsa çözülüyor ve çok süratli şekilde toksin ve bakteri üretiyor. Ve tekrar donduğu zaman da bu toksin bir yere gitmiyor, yok olmuyor. Tüketici bunu aldığı zaman, evinde gıda zehirlenmesine maruz kalabiliyor. Gıda zehirlenmesi, zamanında başvurulmazsa, yoğun sıvı kaybından dolayı çok ciddi duruma gidebilir. Hatta nörolojik olaylara sebep olabilir".

KALABALIK YERLERDE GIDA TÜKETİMİ
Aile Hekimliği Uzmanı Dr. Ender Saraç, kalabalık yerlerde gıda tüketirken dikkat edilmesi gereken noktaları ise şöyle açıkladı: "Özellikle sarılık ve ağız, dışkı yoluyla bulaşan çok sayıda hastalıklar olabilir. Özellikle lokantalar, restoranlar, tatil köyleri, askeri kamplar gibi yerlerde, mutlaka genel hijyen kurallarına, tırnak temizliğine, tuvaletten çıktıktan sonra ellerin mutlaka iyi yıkanmasına, yiyeceğe elini değen kişilere çok dikkat etmek lazım. Sebze, meyvelerin de çok iyi yıkanması gerekiyor".

ÇOCUKLARDA BESLENME
Dr. Saraç, çocukların yaz sıcaklarından olumsuz etkilenmemeleri için, hiç olmazsa bitki çayı içmeye alıştırmak gerektiğini, ayrıca bol roka, marul, tere gibi yeşillik ağırlıklı salatanın çok faydası olduğunu bildirdi. Dr. Saraç, "Aralarda, özellikle salatalık gibi, yeşillik gibi, komposto, meyve, meyve suyu gibi gıdaları vermek bir de lifli gıdalarla kombine etmenin oldukça faydası olur" dedi.

HAMİLELİK VE YAZ İŞTAHSIZLIĞI
Yaz sebebiyle bir şeyler yemek istemeyen hamilelerin bu açığı takviye haplarla kapatabileceğini vurgulayan Dr. Ender Saraç, "Doğal multivitaminler var. Mutlaka bundan olmalı. Demir açısından biraz pekmez, sulandırarak alınmalıdır. Çok kuvvetli besleyici özellikte tatlı su yosun hapları var. Bir de soya fasulyesi, son derece zeki ve sağlıklı bebek için önemli. Bol soya fasulyesi veya onu da yiyemiyorsa, soyanın hapları veya granül şeklinde preparatları var. Bunlardan tüketmesini öneririm" diye konuştu.

DİYET ÖNERİLERİ
Aile Hekimliği Uzmanı Dr. Ender Saraç, kilo vermesi gerekenlere ise sağlıklı bir diyet için şunları önerdi: "Akşam hafif ve erkence yenmeli. Çünkü yazın oldukça geç saatlerde ağır yenebiliyor. Her şeyden önce beden tipini bilip, ona göre doğru beslenilmeli. Bol yeşil çay tüketilmeli. Bol ılık sıvı alınmalı. Ve mutlaka günde yarım saat kadar sabah erken veya akşamüstü saatlerinde orta tempoda yürüyüş, egzersiz yapılmalı. Yeşil elma, nane ve zerdeçal kokularını sık sık koklamak, iştah merkezini baskılar, o konuda da yardımcı olabilir" dedi.

YAZ VE SPOR
Dr. Ender Saraç, yazın, çok aşırı terleten ve çok fazla vitamin, iyon ve mineral kaybettiren sporlara karşı dikkatli olunmasını isteyerek, "En güzeli, suyla beraber yapılan sporlar. Yüzme gibi... Böyle bir imkanımız yoksa, en güzeli dışarıda yürüyüş. Ancak öğle sıcak saatlerde değil, sabah erken veya akşam saatlerinde ve tok karnına değil, yemekten minimum yirmi dakika, yarım saat sonra" diye konuştu.

YAZIN RİSKLİ HASTALIKLAR
Yazın en çok ishallerle karşılaşıldığını anlatan Dr. Saraç, "Özellikle iki günü geçen bir ishalde halsizlik, kırıklık, ateş de ekleniyorsa, mutlaka bir sağlık kuruluşuna veya doktora başvurmak gerekir. İshaller dışında güneş çarpması, güneş alerjileri de çok sıktır. Ozon tabakası delindiğinden beri aşırı güneşlenmemeye karşı veya yüksek koruyucu faktörlerle güneşlenme yönünde çok uyarılar var. Üçüncüsü ise, ciddi bir hastalık gibi görünmemekle beraber, yazın kronik yorgunluk sendromuna çok sık rastalanabilir. Bu kronik yorgunluk da özellikle mineral kaybı, yeterince sıvı almama, yeterince vitamin takviyesi almamaya bağlı yaz yorgunlukları çok sık olabilir" dedi.
iha