Assit

Assit karın boşluğunda, barsakların arasında biriken sıvıya verilen isimdir. Karaciğerin yetmezliği (siroz) en sık görülen assit nedenidir. Bunun yanında kalp yetmezliğinde, böbrek yetmezliğinde, bazı enfeksiyonlarda, bazı kanserlerde, karaciğeri ilgilendiren damar tıkanıklıklarında da assit gelişimi görülebilir.

Assit ciddi bir sağlık sorunudur. Assit genellikle ciddi organ bozukluklarının ve yetmezliklerinin geliştiğine işaret eder.

Assit Belirtileri

Az miktarda olan assitin hastanın kendisi tarafından fark edilmesi veya muayenede anlaşılması çok zordur.  Assiti olan hastalarda sıklıklar hızlı kilo alımı ve karında şişlik, ağırlık hissi şikâyetleri bulunur.  Bazı hastalarda bu şikâyetlere ayak bileklerinde şişlik ve nefes darlığı da eklenebilir.

 

TANI

Karında ne kadar sıvı biriktiğine bağlı olarak assit tanısı doktor muayenesi ile veya karnın ultrason cihazı ile incelenmesi ile konulabilir. Assiti olan hastada kan tahlilleri (kan sayımı, karaciğer ve böbrek testleri, kanama testleri), idrar testleri ve karın ultrasonu ile değerlendirme yapılabilir. Ayrıca bir iğne yardımı ile assitten örnek alınarak incelenmesi de uygulanabilir.

 

KOMPLİKASYONLAR

Karında rahatsızlık hissi, karın ağrısı ve nefes darlığı – Bu nedenler ile beslenmede güçlükler, günlük işleri yerine getirmede zorlanmalar görülebilir.

Enfeksiyonlar – Bu duruma bakteriyel peritonit (assit sıvısının enfeksiyonu) adı verilir. Karın ağrısı, karında hassasiyet, ateş ve bulantı gibi belirtiler verir. Erken fark edilip tedavi edilmez ise özellikle siroz hastalarında böbrek yetmezliği, şuur bulanıklığı ve enfeksiyonun kana karışarak tüm vücuda yayılması ile sonuçlanabilir. Bu enfeksiyonların tedavisi için damardan antibiyotik verilmesi gereklidir.

Assite bağlı fıtıklar – Assiti olan hastalarda bir süre sonra göbek deliği üzerinde ve kasıklarda fıtıklar gelişebilir. Bu durumda cerrahi işlemlerden kaçınılır. Sadece fıtık üzerinde ağrısı olan ve barsak tıkanıklığı olduğu düşünülen hastalarda cerrahi uygulanabilir.

Assit sıvısının göğüs içine de geçmesi – Genellikle göğüs içinde sağ tarafta sıvı birikebilir. Bu durum nefes darlığında ciddi artış ile gösterir. Tedavisi assitin tedavisi ile aynıdır.

TEDAVİSİ

Assit tedavisine en önemli adım tuz yenilmesinin en aza indirilmesidir. Birçok gıda içinde yüksek miktarlarda tuz bulunabileceği için assiti olan hastaların diyet uzmanında bu konuda bilgi alması uygun olacaktır.

Birçok hasta tedavisi için idrar çıkışını arttıran ilaçlara (idrar söktürücülere) ihtiyaç duyarlar. Bu ilaçları alan hastaların belirli aralıklar ile doktor kontrolüne takip edilmesi ve kan testleri yaptırması uygun olacaktır.

Assiti olduğu bilinen hastaların günlük olarak tartılmaları ve birkaç gün içinde 5 kg ve daha fazla kilo alımı olduğunda doktora başvurmaları uygun olacaktır.

Assit birikimi tuz kısıtlaması ve ilaçlar ile durdurulamaz ise hastalardan iğne ile büyük hacimde sıvı boşaltılması düşünülebilir. Ayrıca uygun olan hastalarda karaciğer içine damar köprüleri açılması veya karın içindeki damarlar arasın köprüler oluşturulması ve karın içindeki basıncın azaltılması düşünülebilir.

HAZIRLAYAN; Doç. Dr. Nurgül ŞAŞMAZ