Egzama Nedir? Nasıl Geçer? Egzama Neden Olur?

Egzama; deride iç veya dış faktörler nedeniyle oluşan, deriyi kurutan, kaşıntıya ve bazen de kabarcıklara sebep bir çeşit deri hastalığıdır. Birden fazla sebebe bağlı olarak görülebilmektedir. Ancak kesin egzama nedenleri tam olarak bilinmemektedir.

Egzama Nedir? Deride oluşan ve iltihabi bir hastalık olan egzama cilt yüzeyinde kuruluk ve kaşıntı veren hastalıktır. Genellikle saç derisi, yüz, bacak, dirsek, diz arkaları ve kalça gibi bölgelerde ve çoğu hastada el bölgesinde görülür. Egzama stres, alerji, tahriş veya dolaşım sorunlarından kaynaklanabilir.

Egzama belirtileri nelerdir?

Egzama belirtileri, çeşitlerine göre değişiklik gösterebilmektedir. Genel olarak tüm hasta bireylerde aynı belirtileri gösterir. Bu belirtilerden bazıları şu şekilde sıralanabilir;

• Ciltte kuruluk
• Kaşıntı
• Deride su dolu kabarcık oluşumu
• Deride pullanma, kabuklanma, kepeklenme ve döküntü
• Deride kızarıklık
• İltihap
• Saç derisinde kepeklenme
• Deride çatlama
• ciltte kalınlaşma
• Vücutta kaşıntı.
• Yanma hissi,
• Su toplamaları, sızıntı, daha sonra kuruma ve kabuklanmadır.

Vücudun her yerinde görülebildiği gibi yüz ve saçlı deride de görülür. Egzamayı tetikleyeyen faktörler; alerjiye yatkın insanlarda temas edilen kozmetik ve temizlik ürünleri, bireyin alerji gösterdiği bir maddeyle teması (deterjan, nikel, boya maddeleri vs), havanın soğuması, terleme ve derinin kuruması, yenilen içilen gıdalar, sigara alışkanlığı ve vücutta bir enfeksiyon varlığıdır.

Egzama, çeşitli nedenlerle ortaya çıkan ve deride veziküller, şişme, kızarıklık, kaşıntı gibi belirtilerle görülen daha çok psikosomatik nedenli deri hastalığıdır. Başlıca özelliği, kızarık deri üzerinde beliren kabarcıklardır. Kronik, akut, yaş ve kuru gibi türleri bulunur.

Egzamalı bebeğin eline pamuklu kumaştan dikilmiş parmaksız eldiven geçirilerek egzamalı yeri kaşıması önlenebilir.

Egzamalı ya da egzama geçirmiş insanların derisi çok hassas olduğundan ahriş edici maddelerden uzak durmaları gerekiyor. Bu tür maddelerle çalışmak zorunda kalanlar ise yüz maskesi ve lastik eldiven gibi önlemlerle korunmaları gerekiyor.

Egzama Neden Olur?

Egzama genellikle bir uyarana karşı cildin vermiş olduğu cevap şeklinde ortaya çıkar. Bu uyaran, iç veya dış kaynaklı olabilir. Deterjan, sabun, parfüm gibi kimyasal maddeler, lastik ayakkabı ve terlikler ve bazı metaller bireylerde egzama oluşumuna neden olur. Bitki ve hayvanlarla temas, güneşe maruz kalma ve ağızdan alınan bazı ilaçlar da duyarlılığı bulunan kişilerde egzamaya sebep olabilir. Bu kişilerde hastalık, uyaranla temas sonrasında hemen ortaya çıkabileceği gibi uyaran maddeye belirli bir süre maruz kalınması sonrası da kendini gösterebilir.

Alerjik kaynaklı egzamalar, bazı besin türlerinin tüketilmesi ile de ilişkili olabilmektedir. Bunların haricinde stres ve dolaşım sorunları da egzama hastalığının bilinen nedenleri arasında yer alır.

El egzaması nasıl tedavi edilir?

El egzemalarının tedavisinde kortizonlu kremler kullanılır ancak bunlarında uzun vadede yan etkileri çıkabilir. Bu nedenle kontrol doktor kontrolünde olmalı ve günlük el kremi şeklinde devamlı kullanılmamalıdır.

Dikkat: Egzama tehlikeli sayılabilecek ağır bir hastalık değildir; ama rahatsızlık verebilir. Vücutlarında egzama olan kişilerin rahat etmeleri için almaları gereken önlemlerin başında yarayı kaşımamak gelir.

Kronik egzama zaman zaman tekrar eder. Uykusuz kalmamak, stresten uzak durmak ve egzamalı yeri temiz tutmak iyi gelecektir.

Egzama; kronik bir rahatsızlık olarak kabul edilse de bazı ufak önelemlerle hayat boyu rahat edilebiliyor. Egzama, akut dönemde genelde sulu kabarcıklarla görülür. Bu dönemde kortizonlu kremler, yaş pansumanlar, ağızdan alerji hapları, şiddetliyse kortizon tablet ya da iğnelerle tedavi edilebilir.

Egzama nasıl geçer?

Egzamanın malesef kesin bir tedavisi yoktur. Egzama tedavisinde kilit nokta, hastalıktan korunmaktır. Doktorunuza danışarak, verilen uyarı ve önlemlere uyarak, egzamadan kaynaklanan şikayetler azaltılabilir. Egzama tedavisinde ıslak pansumanlar, lokal kortikosteroidli pomadlar ve kortizon dışı bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaçlar kullanılır. Atak sıklığını azaltmak, deriyi güçlendirmek amacıyla bariyer kremler,, nötral sabunlar, nemlendiriciler, egzama eldiven ve Şampuanları önerilmektedir.

Egzama eldiveni, pamuklu ya da penye gibi kumaştın üretilir ve egzamaya neden olan alerjenlerle etkileşimi kesmek için etkili olur. Temizlik ürünleri ya da kimyasal ürünleri kullanan kişiler doktoruna başvurarak egzama eldiveni kullanabilir.

Egzama tedavisinde bazı bitkisel yöntemler de tercih edilmekle birlikte internette yer alan bitkisel tedavi yöntemlerinin çeşitli yan etkileri olacağından bu tür yöntemler mutlaka doktor kontrolünde kullanılmalıdır.

Egzamaya ne iyi gelir?

• Egzamalı bölgeyi kaşımamak ve tahriş etmemek.
• Ortam yeterli nem ve ısı oranına sahip olmalıdır.
• Ev veya işyeri sık sık havalandırılmalıdır.
• Banyo sıklığı mevsime göre ayarlanmalıdır.
• Sert lifler ve keseler kullanılmamalı, çok sıcak suyla banyo yapılmamalıdır.
• Nötr sabun tercih edilmelidir.
• Banyo sonrası tüm vücuda nemlendirici sürülmeli.
• Eller sık sık nemlendirilmeli.
• Eller ılık suyla yıkanmalı ve kağıt havluyla kurulanmalıdır.
• Temizlik yaparken eldiven kullanılmalı.
• Kışın yünlü giysiler direkt cilde temas ettirilmeden penye ya da içlik üzerine giyilmeli.
• Yünlü, polar halı ve battaniye gibi toz çeken eşyalar özellikle yatak odasından uzak tutulmalı.
• Stresten uzak durulmaya çalışılmalı.
• Çiğ sebze ve meyvelere, et ve balık ürünlerine çıplak elle temas edilmemeli.
• Sağlıklı beslenmeye özen gösterilmeli.
• Günlük yeterli miktarsa su içilmeli.
• Doktorun verdiği egzama diyeti uygulanmalı.

Egzamayı tetikleyen faktörler neler?

Bazı insanlar egzamaya genetik yatkınlık taşır. Egzamayı tetikleyen faktörler şu şekilde sıralanır:

• Mevsimler,
• Ev tozu, polenler, gıdalar ve hayvan tüyleri gibi çeşitli alerjenler,
• Stres,
• Cilt kuruluğu,
• Kimyasal maddelerle temas,
• Uzun sıcak banyo,
• Uygun olmayan kozmetiklerin kullanımı,
• Yünlü kıyafetler,
• Sigara,
• Terleme,
• Ani hava değişimleri,
• Bazı gıdalar (atopik egzamada yumurta, inek sütü, fındık, yer fıstığı, buğday, soya, balık ve kabuklu deniz ürünleri alevlendirebiliyor.)

Egzamadan korunmak için...

Egzamada tedaviden önce hastalığı önlemeye yönelik yaklaşımlar ilk planda olmalıdır. Egzamadan korunmak için yapmanız gerekenler şunlardır:

• Aşırı su ve sabunla temastan kaçının. Banyo süresini kısa tutun ve suyun ılık olmasına dikkat edin.
• Banyo sonrasındaki ilk 3 dakikada uygun nemlendirici kullanın.
• Gıda alerjiniz tespit edildiyse bunlardan kaçının.
• Mesleki egzamanız varsa; içi bez, astarlı, lastik eldiven giyin ve uygun yıkama ürünü kullanın.
• Riskli meslek grubunda yer alıyorsanız; çok titiz ve dikkatli davranın. Günde 3-4 kez bariyer kremi kullanın.
• Ellerinizi yıkadıktan sonra cildinizi nemlendirin. Kış aylarında ekstra nemlendirici uygulayın.
• Cildinizle kimyasal teması kısıtlayın.
• Giysi seçimi de önemli. Yünlü ve sentetik kıyafetler yerine, pamuklu ve bol kıyafetler giyin.
• Sigara içilen ortamlarda bulunmayın.
• Stresi kontrol altına alın.
• Ellerinizde egzama varsa kış aylarında soğuktan korunmak için eldiven takmaya özen gösterin.
• Kozmetik seçimlerini bir dermatoloji uzmanının önerisiyle gerçekleştirin.
• Metal, özellikle de nikel ve titanyumdan yapılmış olan aksesuarları dikkatli kullanın.