Yorgunluğu tedavi edebilirsiniz
Bazı insanlar kendilerini sürekli yorgun hisseder. Bu yorgunluk zamanla kronik hale gelir ve insanı bitap düşürür. Bazı hastalıkların da belirtisi olabilecek kronik yorgunluktan kurtulmak için bol bol B ve C vitamini ile potasyum tüketilmek gerekiyor. Yorgunluk hali bir aydan daha uzun sürdüğü takdirde ise mutlaka doktora başvurmak gerekiyor.
Acıbadem Kadıköy Hastanesi İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Koptagel İlgün; kronik yorgunluk, mutsuz yorgunluk ve bahar yorgunluğundan muzdarip olanlara işe yarayacak bilgiler, öneriler sundu…
- Yorgunluk ciddi bir hastalık mıdır, tedavi edilebilir mi?
Yorgunluk bazen bazı hastalıkların ön belirtisidir, bazen de başlı başına bir hastalıktır. Eğer bir yorgunluk aylarca sürüyorsa, hatta yatak istirahatı ile de geçmiyorsa, müzminleşmiş (kronik) bir yorgunluk hastalığından bahsedilebilir. ‘Öyle yorgunum ki' demekle seyredebilen yorgunluk halini, kronik yorgunluk sendromundan ayırmak gerekir.
- Hava şartları da yorgunluğa yol açıyor mu?
Bahar mevsiminde havadaki elektrik yükü artıyor. Negatif yüklü iyonların artması ise yorgunluk, halsizlik ve gerginliklere neden olur. Havadaki elektrik yükü şehirlerde daha fazladır. Elektrik yükünün yoğunluğu, bahar mevsiminde sinir gerginliğini ve stresi tırmandırıyor. Bu durum, damarlardaki büzülmeyi artırıyor. Damarlardaki büzülme midede olursa, ülsere bile neden olabiliyor. Ama bahar ayları geçtiği halde bu yorgunluk hali geçmiyorsa, belki de kronik hal almıştır.
- Tatil gerçekten bir tedavi midir, çok yorulanlar nasıl bir tatil yapmalı?
Bir fiziken yorulanlar var, bir de beyni yorulanlar… Bedenlerini kullanarak çalışmak durumunda kalan kişiler, fiziksel aktivitenin daha az olduğu, açık havada kısa süreli yürüyüşler yapabilecekleri, sevdikleriyle birlikte olabilecekleri bir tatili tercih etmeli. Uzun süren yolculuklar yorucu olabilir. Şehre yakın ama havanın temiz olduğu yerleri seçebilirler. Masaj yaptırmak, sırt üstü yüzmek, hatta sadece havuzda yapılacak hafif egzersizler, sevdikleri müzikleri dinleyebilecekleri bir yere gitmek bile mutluluk verebilir. Bir süre strese neden olan her türlü ortam ve kişiden uzak durmak gerekir yoksa tam dinlenme olmaz. Kaçmak iyi bir yöntemdir.
- Grip ve nezleden sonra bir süre yorgunluk hissi sürüyor. Bu dönemde vitamin almak doğru mu?
İşin sırrı mevsiminde almanız gereken meyve ve sebzeleri aksatmadan, düzenli öğünlerle tüketmektir. Bunları yaparsanız bağışıklığınızı da sağlam tutarsınız. Hastalar, "Antibiyotik tedavisi görüyoruz yanına da vitamin verir misiniz?' diye soruyor. Vitamin ilaç değildir ve fazla vitamin almak yararlı değildir.
- Ekinezya çayı ya da diğer bitkisel çaylar bağışıklığı güçlendiriyor mu?
Bitki çayları içmek vücudu rahatlatıyor, ancak bunları da içerken aşırıya kaçmamak gerekiyor. Bunlar dinlenme sağlamaz, en iyi tedavi bol su içmektir. Portakal suyu, nar suyu gibi içecekler yüksek kalori alımına neden olduğundan abartılmamalıdır.
- Yorgunluğu önlemek için bağışıklığımızı nasıl güçlendirmeliyiz?
Yorgunluğa karşı bağışıklığı güçlendirmek şarttır. Eğer kişinin bağışıklığı güçlüyse, mevsimine göre yeterli ve dengeli, düzenli besleniyorsa, uykusuna dikkat ediyorsa çevresindekiler hasta olsa bile sağlığını koruyabilir. Çünkü bağışıklık düşünce hastalıklar yakamıza yapışıyor.
Ofiste 15 dakikalık siesta ile dinlenebilirsiniz
- Kronik yorgunluğa karşı en iyi ilaç tatile çıkmaktır. Uzaklara değil, birkaç günlüğüne de olsa kent dışına kaçın.
- Sabahları açık havada aç karnına en az 5 dakikalık yürüyüşler yapmayı alışkanlık haline getirin.
- Her sabah 10-15 dakika aç karnına jimnastik yapın.
- Sofranızdan meyve ve sebzeyi eksik etmeyin. Sevmeseniz de mevsimin özelliğini taşıyan meyve ve sebzelerin bütün çeşitlerinden bol miktarda yiyin.
- Baharda da kışın da vücudun daha çok vitamin ve minerale ihtiyacı oluyor. Özellikle de B ve C vitaminleri ve potasyuma… B ve C vitaminleri sebze ve meyvelerde, potasyum da domates, patates ve kayısıda bol miktarda bulunuyor.
- Günde 3 litre su için. Yemek yemeden ve yatmadan önce azar azar içerek vücudunuza ihtiyacı olan suyu sağlayın.
- Uyku ritmine dikkat edin. Uyumadan önce bir film seyredin. Çok uyuyarak çok dinlenemezsiniz. Sekiz saatlik uyku düzenine uyun. Gündüz yorgunluğuna karşı 15 dakikalık siestalar çok etkilidir.
Bir ay bekleyin!
- Yorgunluğunuz bir aydır devam ediyorsa doktora başvurun.
- Kansızlık durumu varsa, sebep belirlenip önlem alınabilirse; yorgunluk da önlenmiş olur.
- Yorgunluk sorunu olanlar; B ve C vitaminlerinden, magnezyum, potasyum ve çinko desteğinden faydalanmalılar.
- Sigara, alkol ve kafeinden uzak durmak gerekiyor. Yorgunluğu giderir ve rahatlatır düşüncesiyle aşırı alkole başvurmak yanlış bir hareket olur.
Yöneticinin yorgunluğu boğaz ağrısı bile yapar
- Yöneticiler yorgunluk hastalığına daha mı yatkın?
Yöneticilerde yorgunluk, hastalık gibi kendini gösterebilir. Halsizlik, kırıklık, boğaz ve baş ağrılarıyla gelişen kronik yorgunluk sendromu yöneticinin de kapısını çalabilir. Kronik yorgunluk sendromu olan kişi, gözlerinin önünde beneklerin uçtuğunu, devamlı baş ağrısı ile birlikte sanki kerpetenle ensesinin sıkıldığı hissine kapıldığını söyler. Eklem ağrılarından yakınır. Bu kişilerin işteki konsantrasyonları bozulur. Eklem ağrıları, ruhsal sıkıntılar yakalarını bırakmaz.
- Yorgunluk hastası olan yöneticiler önlem almazsa ne gibi şeyler olur?
Kronik yorgunluk sendromuna yakalanan kişilerin çoğunluğu yaptığı işten, çalışma ortamından ötürü devamlı duygularını, sıkıntılarını baskı altına alıyor. Bu şekilde yıllarca baskı altında kalan duygular, stres ve iş yoğunluğu sonucunda patlama noktasına geliyor.
Mutsuzluk ağrıtır sızlatır
‘Mutsuzluk yorgunluğu' denilen bir yorgunluk türü var. Kendini sürekli halsiz, isteksiz, yorgun hissedenler bu gruba giriyor. Mutsuzluk yorgunluğu, insanın psikolojisiyle çok yakından ilgilidir. Bu sorundan kurtulmak için öncelikle yaşamı sevmek, mutsuzlukların, hayal kırıklıklarının gelip geçici olduğuna inanmak gerekir. Söz konusu gruba giren kişilerde şikâyetler bedensel bir rahatsızlıktan değil de, psikolojik sorunlardan kaynaklandığı için hastaların psikolojik tedavi görmesi gerekebilir.