Multipl Skleroz (MS)
Beynin farklı bölgelerinin etkilendiği, ilerleyici bir hastalıktır. Genellikle genç erişkinlik döneminde ve kadınlarda daha sık görülür. Hastaların %95’i 20-40 yaş arasındadır. Bulgu ve belirtiler beyindeki harabiyetin yeri, boyutu ve sıklığına bağlı olarak çok değişik özelliktedir.
a) Belirtileri
En çok görülen belirtileri;
- Bir veya daha fazla kol veya bacakta kuvvet kaybı veya uyuşma,
- Görme bozuklukları,
- Denge bozuklukları,
- Titreme,
- Mesane kontrolünün olmaması,
- Cinsel sorunlardır.
Belirtiler birkaç saat içinde aniden açığa çıkabileceği gibi haftalar veya aylar sürecek kadar yavaş olarak da açığa çıkabilir. Hastalar genellikle uzun süreli yorgunluktan, hareketlerdeki güçlüklerden, denge problemleri ve yürüme güçlüğünden yakınırlar. MS olan hastalarda ayrıca hafıza bozuklukları, depresyon, duygusal bozukluklarda görülebilir.
b)Tedavi ve Öneriler
Hastalığın bugün için kesin bir tedavisi yoktur, ancak hastaya yaşamını düzenleyici önerilerle yardımcı olunabilir.
MS’li hastalarda çok tipik bir yorgunluk gözlenir. Hastalar sabahları dinlenmiş olarak uyanırlar, akşam üstü kendilerini dinç hissederler, fakat öğleyin ve öğleden sonra ilk saatlerde yorgun hissederler. Hastalar ağır aktivite ve egzersizden kaçınmalı, gerekirse mesleki olarak çalışma alanları düzenlenmelidir.
Hastanın mümkün olduğunca bağımsız hale getirilmesi tedavideki ana amaçtır. Hastanın hareketsiz kalması önlenmeli, gerekiyorsa yürüme yardımcıları verilmelidir.
MS’li hastaların aşırı yorgunluktan ve bunu oluşturacak düzeyde fazla aktivitelerden kaçınması gereklidir. Fizik tedavide egzersiz programının süresi yavaş yavaş artırılmalı ve sık sık dinlenme araları verilmelidir. Egzersizler ayrıntılı değerlendirme sonrası ve her hastaya özel verilmelidir.