Prostat hakkında bilinmeyenler

Prostat Nedir?

Prostat sadece erkeklere has bir organdır. Mesaneyle üretranın arasında, içinde idrar kanalı geçen ve seminal sıvı salgılayan bir tür organdır. Mesaneyle üretranın arasında normali ceviz büyüklüğünde olan bu organ, 45 yaşından sonra ben burdayım demeye başlar ve yavaş yavaş portakallaşır yani büyür, portakal büyüklüğünden sonrada mandalina büyüklüğüne ulaşır. Kısacası diğer hücrelerin aksine çoğalmaya devam eden hücre yapısıyla büyümeye devam eden bir organdır.

Özelliklede yaşlandıkça büyümesi ile kendini belli eden ve idrarda zorlanma, çatallı idrar yapma, kesik kesik idrar yapma gibi şikayetlere sebeb olarak kendini belli eden bir organdır.

Büyük olmamasına rağmen zaman zaman gençlerde de şikayetlere sebeb olabilen bir organdır. Akut ve kronik prostatit dediğimiz uzun süreli yada herhangi bir olay yada enfeksiyonun tetiklemesiyle ortaya çıkan prostat iltihabı büyüklüğüne bağlı olmaksızın aynı şikayetleri yapabilmektedir.

Prostat muayenesi makata komşuluğu olduğu için ve parmakla tek ordan ulaşılabildiği için makattan yapılır. Makattan yapılan muayene ile prostatın sertliğine kıvamına ve büyüklüğüne dair ön bilgi edinilir.

Daha sonra teşhis amaçlı hekim isterse prostatı ultrasonla inceleyebilir. Tüm batın yada pelvik usg gibi ultrason yöntemleriyle ortalama bir büyüklük çıkartabilir size. Ama asıl önemli olan ileri yaştaki hastalarda Psa (Prostat Spesifik Antijen ) testi dediğimiz kan testidir.

Psa prostatın kendine has salgıladığı bir tür hormon testidir. Büyüklüğüne ve tümoral yapısına bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Ailesinde prostat kanseri öyküsü OLMAYAN her erkek yılda bir psa testi yaptırması erken tanı açısından önemlidir. Ailde Prostat Kanseri öyküsü olanlar ise 6 ayda bir psa tahlilini yaptırmaları gerekmektedir.

Psa gençlerde yada orta yaş insanlarda da yüksek çıkabilir. Psa nın yüksek olması herzaman kanser olduğu anlamına gelmez. Az önce bahsettiğimiz prostat iltihaplarındada Psa nın yüksek çıkması söz konusu olabilir. Ama hekimler genelde idrarda yanma penis ucunda yanma akıntı şikayetiyle gelen hastalara idrar yolu enfeksiyonu teşhisiyle psa testi istemeyebilirler ve özellikle kronik prostatite idrar yolu enfeksiyonu teşhisi konulabilir. Akut prostatit kronik prostatite nazaran daha çok kendini belli eder. Çünkü kronik prostatitte zaman zaman ıkınma ile seminal sıvı yani akıntı şikayeti varken akut prostat yüksek ateş idrarda yanma gibi daha keskin ve rahatsız edici şikayetlerle hekime başvurur. Akut prostatitte psa yüksek çıkmasına karşın kronik prostatitlerde psa normal seviyelerdedir.

Kısacası uzun süredir ıkınma ile , tuvaletten sonra akıntılarınız oluyorsa, cinsel ilişki sonrası yanma ve kanamanız oluyorsa kronik prostatitten şüphelenebilirsiniz ve bir hekime başvurmanız gerekmektedir. Ama yüksek ateş idrarda yanma , kanama, akıntı vb şikayetler varsa ve aniden başlamışsa bu durumda da akut prostatit yada idrar yolu iltihabı geçiriyor olabileceğiniz için ACİL olarak bir sağlık kuruluşuna gitmeniz gerekmektedir.

Akut prostatit idrar yolu ile karıştırılmamışsa psa testiyle direk teşhis konulabilir ama dediğimiz gibi akut prostatitten şüphelenerek hekimin psa testi istemesi hekimin muayenesi sonrası karar vereceği bir konu. Psa tahlili bu gibi durumlarda 4 ün mutlaka üzerindedir ve hemogramda wbc niz le beraber CRP nizde yüksek çıkacaktır. Tedavi hekimin belirlediği şekilde antibiyotiklerle ve parenteral sıvı alımıyla bir kaç gün içerisinde kontrol altına alınabilir.

Kronik Prostatit Akut Prostatite nazaran daha zor teşhis edilebilen bir hastalıktır. Kronik prostatitte ıkınma ile akıntı gelmesi ve iilişki sonrası ağrı yada kanama en bariz belirtileridir. Hekimin muayenesi ve tahlillerinden ziyade bu şikayetlerinizi hekime aktarmanız teşhis açısından kronik prostatitte tahlilden önce gelir. Çünkü idrar tetkikleri psa testi ve kan testlerinde anormal hiçbir veriyle karşılaşmama ihtimalinizi nerdeyse kesindir. Kronik prostatitte diğer bir teşhis yöntemi şikayetinizden sonra prostat masajıdır ki buda sizin için ağrılı bir işlem olabilr. Çünkü makattan parmakla prostata baskı yapılarak yapılan bir masajdır. Prostat masajı yapılır ve idrar tetkiki istenir. Tedavisi mümkün olmakla beraber adından da anlaşılacağı üzere kroniktir yani bir süre sonra şikayetleriniz tekrar başlayacaktır. Ama hekimin aldığı önlemlerle şikayetleriniz hiç başlamadan sonra erebilir yada şikayetlerinizin arttığı durumlarda hekimin önerileriyle rahatca o dönemi atlatabilirsiniz.

Prostat büyümesi Benign ve malign olmak üzere iki türdür. Yani iyi huylu prostat büyümesi kötü huylu prostat büyümesi. Prostatın yakıtı yiyeceği ve yaşam kaynağı testesteron hormonudur. Bu şekilde varlığını gösterir. Bu hormonu keserseniz onunda hayatına son vermiş olabilirsiniz. Tabi özel durumlar hariç.

45-50 Yaşından sonra her erkeğin prostat muayenesi olması ve psa tahlili yaptırması gerekmektedir. Prostat büyümesinin bazen zararı olmayabilir ama erken tanı ve teşhis ile ilerde oluşabilecek sonuçlar değiştirilebilir. Benign Prostat büyümesinde prostat bezi sadece büyümüştür ve idrar kanalına baskı yapar durumuna gelmiştir. Psa salgısı bir miktar artmış olabilir. Ama büyük prostatın büyük psa sı olur muayene ye göre buna hekim karar verecek tabikide.Prostat büyümesi ve idrar kanalına baskı yapması sonucunda idrarda zorlanma kesikli idrar yapma çatallı idrar yapma gibi haller görülebilir. İleri dönemlerde tedavi edilmezse idrar kanalını tümden kapatacağı için sondaya mahkum hale gelebilirsiniz. Benign Prostat Hiperplazisinde erken teşhisin sondalı hale gelmemek açısından önemi vardır. Prostatınız büyümüşse değişik cerrahi yöntemlerle bir kaç gün içerisinde şikayetlerinizden tamamen kurtulabilirsiniz. Erken operasyonun ilerde dahili rahatsızlıkların ameliyatı güçleştirmemesi açısındanda önemi vardır. Çünkü ilerde diyabetiniz hipertansiyonunuz risksiz bir ameliyatı riskli bir duruma sokabileceği için zamanında ve doğru verilmiş bir kararla operasyon geçirmeniz önerilir. Her büyük prostatında ameliyat olması gerekmeyebilir.

Zira prostatınız büyümüş olabilir ama idar kanalına baskı yapmıyorda olabilir. Tetkikler sonucunda prostatınızın çok büyümüş olduğu söyleniyor ama siz idrarda hiç bir zorlanma ve şikayet yaşamıyorsanız üroflow denilen idrar hızınızı ölçen bir yöntemle operasyon seçeneğini erteleyebilir ve uzun yıllar alfabloker dediğimiz prostatı genişleten ilaçlarla sağlıklı ve mutlu yaşayabilirsiniz. Ama yine bunada karar verecek olan herzaman ki gibi hekimdir. Ama şikayetleriniz varsa cerrahi seçeneğini mutlaka hekiminizle istişare etmek durumundasınız. Sonuçta çok zor ve korkulacak bir işlem değil prostat ameliyatları artık.

Birde Malign Prostat Hiperplazisi var yani kötü huylu prostat büyümesi bu durumda psa nız artmıştır. Psa ile birlikte doktorun parmak muayenesi çok önemlidir. Eğer hekim sizde bu tür bir hastalıktan şüpheleniyorsa biyopsi yapmak isteyecektir. Prostat biyopsisi de kısa süreli bir işlemdir. Sonucuna görede hekiminiz tedavi yöntemlerini belirleyecek ve sizi yönlendirecektir. Ortak bir kanı vardır. Genç yaşta (45-60 )tespit edilmiş prostat kanseri hızlı ilerler ileri yaşta (65- ...) tespit edilmiş prostat kanseri daha yavaş ilerler. Teşhisle beraber tedavi yöntemlerinin belirlenmesi ve metastazın (yayılmanın) araştırılması gerekmektedir. Prostat kanserinde hücreler kemikleri tutar ve kansızlıkla beraber şiddetli kemik ağrılarına yol açabilir. Bu durumda sürekli hekim kontrolunde olmak gerekmektedir.

Ama erken teşhis ve tanı ile bu hastalıktan tamemen kurtulmak mümkündür. Radikal bir ameliyatla eski sağlığınıza tamemen kavuşabilirsiniz. Sizin yapmanız gereken mutlaka düzenli aralıklarla prostat muayenenizi yaptırmanız ve kendinize güvenebileceğiniz bir hekim belirlemenizdiri