Pestisit ve Sağlık Riski
Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hüsrev Mennan, tarım ilaçlarının pestisitlerin kullanımının tamamen ortadan kaldırılması halinde dünya üretiminde azalma olacağını, bunun fiyatları artıracağını, tüketimi zorlaştırdığı için sağlık sorunlarının ortaya çıkacağına dikkat çekti ve pestisit kullanımında doz oranın ayarlanmaması ve ilaca maruz kalınması halinde ise ciddi sağlık sorunlarının ortaya çıkacağını söyledi.
Ziraat Fakültesi Konferans Salonu'nda 'Tarımsal Mücadele İlaçlarının Tüketiciye Olan Etkileri' konulu konferans düzenlendi. Konferansa konuşmacı olarak katılan Prof. Dr. Hüsrev Mennan, insan ve hayvan vücudu ile bitkiler üzerinde veya çevresinde yaşayan, besin kaynaklarının üretim, depolama, tüketimi sırasında besin değerini düşüren ya da zarara uğratan böcek, kemirici, yabani ot, mantar gibi canlı formların yıkıcı etkisini azaltmak için kullanılan kimyasal madde olan (tarım ilaçları) tüketicilerin tarım ilaçlarına maruz kalması halinde akut zehirlenmeler, kronik zehirlenmelere bağlı olarak ortaya çıkabilecek sağlık problemlerinin oluşabileceği hakkında bilgi verdi.
Pestisitlerin kullanımının azaltılması halinde yaşanacak ürün azalımı ve buna bağlı olarak fiyat artışı sonucu tüketiciyi bekleyen risklere değinen Prof. Dr. Hüsrev Mennan, elde edilen verilere bağlı olarak yapılan çalışmalarda, pestisitlerin tamamen kullanımdan kaldırılması sonucunda üretimde dünya genelinde yüzde 25-30 oranında bir kaybın oluşabileceğine dikkat çekti.
"Ürün azalışı fiyatlarda yüzde 50-75 arasında bir artış sağlayacaktır" diyen Prof. Dr. Mennan, "Tüketiciler tarafından daha az meyve ve sebze tüketilmesi vitamin ile mineral alımını azalabilir. Tüketicilerde vitamin ve mineral eksikliğine bağlı olarak kanser riski artış gösterebilir. Beslenme alışkanlıklarının değişimiyle daha yağlı besinlerin tüketilmesi, obezite, hipertansiyon ve bunlara bağlı olarak kalp hastalıklarını artabilir. Tüketicilerin tarım ilaçlarına maruz kalması halinde akut zehirlenmeler, kronik zehirlenmelere bağlı olarak ortaya çıkabilecek sağlık problemleri oluşturabilir" dedi.
Pestisitlerin yan etkilerinin en az seviyeye indirilmesi konusunda bilgi veren Mennan, "Avrupa Birliği (AB) mevzuatlarındaki kullanım değerleri uygulandığı takdirde hiçbir sonun yok. Tabi bunun eksiksiz uygulanması gerekmektedir. Üreticilerin hasat, ilaçlama aralığına uyup uymadığı kontrol edilmelidir. Gıdaların hasattan sonraki aşamalarında ve işleme sürecinde pestisitlerin azaltılması için yıkama soyma ve pişirme gibi azaltıcı uygulamalar yapılmalıdır. İnsan, çevre için daha az toksik (zehir) olan pestisitler tercih edilmeli. Reçetesi siteminin uygulanabilirliği kontrol edilmedir. AB mevzuatlarında geçişin hızlandırılması gereklidir" diye konuştu.
Biyolojik kökenli ilaçların kullanımının artırılması ve teşvik edilmesinin gerekliliğine dikkat çeken Mennan, konuşmasını şöyle sürdürdü:
"Dünya Sağlık Örgütü, Dünya Tarım ve Gıda Örgütü gibi kuruluşların onayını almış aktif maddelerin kullanımı yaygınlaştırılmalıdır. Genetik ilaçların ithali ve kullanımında yasal önlemlerin yaygınlaştırılması ve çevresel etkinliklerin denetlenmesi gereklidir. İyi bir pestisit yüksek biyolojik etkinliğin yanında aynı zamanda ekonomik ve diğer çevresel nedenlerden ötürü doğru seçim sağlar ve belirtilen dozlarda kullanıldığında risk teşkil etmeyebilir."
Mennan, ilaca maruz kalınması halinde kanser riski, aplastik anemi, doğum defektleri, üreme sistemi, fertilite üzerine olumsuzluk, nörolojik hasar, endokrin bozukluklar oluşabileceğini sözlerine ekledi.(İHA)
