Göz Tembelliği Nedir? Belirtileri ve Tedavisi
Göz tembelliği erken çocukluk çağında ortaya çıkan ve bir gözün yeterince görememesi şeklinde tanımlanabilecek bir durumdur. Göz tembelliğine her 100 kişiden 3'ünde rastlanmaktadır. Göz tembelliği küçük yaşlarda tespit edilirse tedavi edilebilir. Bu yüzden anne ve babaların son derece hassasiyet göstererek erken yaşlarda çocuklarının göz muayenesi olmalarını sağlamaları lazım.
👁️ Göz tembelliği: erken teşhis ve düzenli tedavi yapılırsa kişinin çoğu kez normal görmeye ulaşabilmektedir. 9 yaş sonrasında yapılacak tedavinin faydası yoktur. Katarakt gibi nedenlerle ortaya çıkan göz tembelliklerinde çok seri davranıp bir göz doktoruna başvurmak gerekir.
1 Göz Tembelliği Nedir?
Göz tembelliği erken çocukluk çağında ortaya çıkar. Bir gözün yeterince görememesi şeklinde tanımlanan bir durumdur. Göz tembelliğine her 100 kişiden 3'ünde rastlanmaktadır. Göz tembelliği ancak küçük yaşta tespit edilirse tedavi edilebilir. Bu yüzden son derece hassasiyet gösterip erken yaşta çocuğun göz muayenesi olması gereklidir.
2Normal Görme Nasıl Gelişir?
Bebekler doğduklarında ancak belirli oranlarda görebilmektedirler. (Gözlerini kullandıkça görme potansiyeli artar) İlk 9 yaş içinde görme sistemi tam olarak gelişmektedir. Daha sonra belirgin bir değişiklik olmuyor.
Eğer bir göz tüm düzeltmelere rağmen tam kapasiteli göremiyorsa bu durum kişinin hayatında olumsuz etkiler. Mesela bazı mesleklerde (pilot, askerlik) göz tembelliği olan kişiler bu görevlere alınmazlar.
3Göz Muayenesi ne zaman yapılmalıdır?
Bütün çocukların ilk 1 yaşta ve 4 yaşına gelmeden herhangi bir göz sorunu olmasa dahi mutlaka bir göz doktoru tarafından muayene edilmesi gerekir. Bu arada doğumdan itibaren hem çocuk doktorlarının hem de ailenin bazı tespitleri ile gerekli hallerde çok erken dönemlerde de göz muayenesi yapılması gerekmektedir.
4Neler göz tembelliğine yol açabilir?
Göz tembelliği gözlerin normal olarak kullanılmasını engelleyen her türlü durumlarda ortaya çıkar. Çoğu vakada göz tembelliğine yol açan durumlar kalıtsal olabilir. Özellikle ailede ki kişilerin gözlerinde tembellik olan çocuklar göz doktoru tarafından mutlak surette muayene edilmesi gerikiyor.
5 Göz Tembelliği Neden Olur
Göz tembelliğinin üç sebebi bulunmaktadır. Bunlar:
- Şaşılık
- Kırma kusurları
- Saydam olması gerekli göz dokularında bulanıklıktır.
Bunları da açarsak:
1Şaşılık
özleri paralel duruma getirildiği zaman görme bulandığı için çocuk bir gözünü kullanmaz ve gözde tembellik oluşur.
2Kırma kusurları
Mevcut olan yüksek kırma kusuru nedeni ile bir göz diğerinden çok bulanık görmekte ise bu göz görsel gelişimini tamamlayarak tembel hale gelmektedir. Görünüşte gözlerde herhangi bir problem olmadığı için tespit edilmesi en zor olan göz tembelliği tipi budur.
Anne ve baalar çocukların gözünde bir kayma tespit ettikleri takdirde hemen muayenesini sağlamakta ancak diğer durumlarda genellikle göz muayenesi okul dönemine kadar gecikmektedirler. Bu durumda da çoğu kez geç kalınmış olunuyor.
Bu nedenle ilk 1 yaşta ve 4 yaş öncesi tüm çocukların şikayeti olsun olmasın, mutlak surette göz muayenesi olmaları gerekmektedir.
3Saydam Olması Gerekli Göz Dokularında Bulanıklık
Bu durumun başında katarakt gelmektedir. Bu tip göz tembelliği en erken gelişen göz tembelliğidir. Dolayısıyla her yeni doğan çocuğun mutlak surette bir göz doktoru tarafından kırmızı yansıma testine tabi tutulması gerekiyor. Bu testte anormallik olması halinde acilen göz doktoruna muayenesi gerekmektedir. Çünkü bu tip göz tembellikleri çok erken ve çok narin olarak gelişiyor. Doğumsal katarak mümkün olan sen kısa zamanda cerrahi olarak tedavi edilebilir.
6 Göz Tembelliği Tanısı Nasıl Konulur?
Bu çoğu kez oldukça zor bir durumdur. Çünkü çocukların görme muayeneleri 3-4 yaş oldukça güçlü arz etmektedir. Daha küçük çocuklarda ve bebeklerde sağlam gözün doktor tarafından elle kapatılması halinde tepkiyi değerlendirmek gibi bir takım yöntemlerle göz tembelliği olan göz tespit edilmeye çalışılır.
İlk 1 yaş ve 4 yaş öncesi muayenede göz doktoru temel olarak şunu yapar. Gözlerde herhangi bir kayma olup olmadığını muayene eder. Daha sonra saydam ortamlarda herhangi bir bulanıklık olup olmadığına bakar, göz bebeği damla ile genişletilerek, her iki gözün kırma değerleri ölçülür.
Burada önemli olan nokta özellikle bir gözde, diğerinin çok üzerinde bir kırma kusuru olup olmadığıdır. Bunan dışında her iki gözdeki yüksek kırma kusurları da dikkate alınır. Kırma kusuru muayenesi dışında retina (görme zarı) ve optik sinir (görme siniri) muayenesi de yapılarak muayene tamamlanır.
7 Göz Tembelliği nasıl tedavi edilir?
Göz tembelliği tedavinin esası zayıf gözün kullandırılmasına dayanır. Bu, sağlam gözün özel bir bandajla haftalar bazen aylar boyunca kapatılması ile yapılır. Önce gerekli olan reçete verilir. Çocuk bunu kullanmaya başlar ve kapama tedavisi yapılır.
Şaşılıkta eğer bir cerrahi müdahale yapılacaksa genellikle önce göz tembelliği giderilmeye çalışılmalıdır. Ameliyat öncesi belli bir dönem kapama tedavisi yapılır, ameliyat uygulanır, daha sonra bir müddet daha kapama yapılmaya devam edilir.
8Az Görme Önlenebilir Bir Problemidir?
Başarıda en önemli nokta göz tembelliğinin tanı zamanıdır. Eğer erken teşhis ve düzenli tedavi yapılırsa çoğu kez normal görmeye ulaşabilmektedir. 9 yaşından sonra yapılan tedavi ve kapamanın herhangi bir faydası bulunmuyor.
Katarakt gibi sebeplerle ortaya çıkan göz tembelliğinde çok hızlı davranmak gereklidir. Erken bebeklik döneminde cerrahi ve kapama tedavileri ile müdahale yapılmalıdır.
9 Göz Tembelliği Belirtileri Nelerdir?
- Bir gözünükapalı tutma
- Sık sık göz kırpma
- Gözlerini kısma ya da ovalama
- Oyun oynarken topu tutma, ayakkabı bağlama veya düğme ilikleme gibi el-göz koordinasyonu gerektiren işlerde zorlanma
- Okurken veya televizyon seyrederken başını sürekli bir yöne çevirme
- Okurken veya yazarken çok yakından bakma, satır kaydırma veya sürekli parmakla takip etme
- Yakın işleri sevmeme
- Kısa sürede dikkat dağılması veya dalgınlaşma
- Okulda tahtayı netleştirebilmek ve yazılara odaklanabilmek için sürekli kendini zorlama sonucu oluşabilecek sık baş ağrısı şikayeti
