Uyutmayan bacakları hareket ettirme isteği "huzursuz bacak sendromu" habercisi olabilir

İSTANBUL - Medicana Çamlıca Hastanesi Nöroloji Uzmanı Dr. Selda Özşahin, "Karşı konulamaz şekilde bacaklarınızı hareket ettirme ihtiyacı hissediyorsanız ve bu rahatsızlık verici his uyumanıza da izin vermiyorsa 'huzursuz bacak sendromu'nuz (HBS) olabilir." uyarısında bulundu.

Medicana'dan yapılan açıklamada görüşlerine yer verilen Uzm. Dr. Selda Özşahin, özellikle uyku kalitesini düşüren huzursuz bacak sendromunun toplumda görülme sıklığının yüzde 5-10 arasında olduğunu belirterek, kadınlarda erkeklere oranla daha çok görüldüğünü ve yaşla birlikte görülme sıklığının arttığını vurguladı.

HBS'nin özellikle istirahat döneminde ortaya çıkan bacaklarda uyuşma, yanma, iğnelenme, karıncalanma, ağrı ve şiddetli hareket ettirme isteği gibi yakınmalarla kendini gösterdiğini kaydeden Özşahin, "Yakınmaları genellikle bacaklarının derinlerinde olan HBS hastaları, 'hareket ettirme ihtiyacı, sürünme, karıncalanma, huzursuzluk, kramp girme, ürperme, çekilme, ağrılı olma, elektriklenme, gerilme, rahatsızlık ve kaşınma' gibi şikayetler yaşanır." ifadelerini kullandı.

Özşahin, hastaların çoğunun konforsuz bir hayat yaşadıklarını aktaran, şu açıklamalarda bulundu:

"Karşı konulamaz şekilde bacaklarınızı hareket ettirme ihtiyacı hissediyorsanız ve bu rahatsızlık verici his uyumanıza da izin vermiyorsa 'huzursuz bacak sendromu'nuz olabilir. Çok iyi bilinen bir hastalık olmadığı için hastaların çoğu bu hastalıkla birlikte konforsuz bir hayat yaşamaktadır. Yakınmalar genellikle akşam saatlerinde ve bacaklarda ortaya çıkarken, hastalığın ilerleyen dönemlerinde gün içinde de uzun süreli oturma ve istirahat dönemlerinde ortaya çıkabiliyor. Hastalıkta yakınmalar hareketle azalırken, genellikle her iki bacağı etkilemekle birlikte az orandaki hastalarda tek taraflı da olabiliyor. Nadiren kollara, ellere ve vücudun diğer bölgelerine yayılan hastalığın bulgularının sıklıkla akşam ve gece saatlerinde ortaya çıkması, hastalarda ciddi uyku bozukluklarına neden oluyor."

Tüm yaşlarda görülebiliyor

Uzm. Dr. Selda Özşahin, huzursuz bacak sendromunun genellikle ileri yaşlarda ortaya çıktığını ancak tüm yaşlarda da görülebildiğini belirterek, şu bilgileri verdi:

"Kadınlarda erkeklere göre yaklaşık iki kat daha fazla görülüyor. Özellikle çocuklardaki HBS'ye tanı koymak güçtür. Çocuklar nadiren klasik HBS belirtilerini dile getirirler, diğerleri ise artan ağrılardan söz ederler. Bu çocukların birçoğu yerinde duramadıkları için yanlış olarak dikkat eksikliği ve hiperaktivite tanısı almaktadır."

Özşahin, huzursuz bacak sendromunda tanı konulabilmesi için birtakım kan testleri ve EMG tetkiki yapıldığını anlatarak, "Ayrıca bacaklarda anormal duyularla birlikte şiddetli hareket ettirme isteği olması, bulguların oturma ve yatma gibi istirahat durumlarında ortaya çıkması, hareket ettirmekle bulguların tamamen ya da kısmen düzelmesi, bulguların genellikle akşam saatlerinde ya da gece kötüleşmesi gibi belirli bir özelliği olması belirtileri yaşanır." değerlendirmesinde bulundu.

- Huzursuz bacak sendromunun nedenleri

Medicana Çamlıca Hastanesi Nöroloji Uzmanı Özşahin, hastaların büyük bir kısmında huzursuz bacak sendromunun nedeninin tam olarak bulunamadığını belirterek, şu ifadeleri kullandı:

"Nedeni bilinmeyen bu tip hastalara primer huzursuz bacak sendromu adı verilmektedir. Ancak bu hastaların ailelerinde benzer hastalar olup olmadığı araştırılmalıdır. Özellikle erken yaşta (40 yaşından önce) başlayan kişilerde genetik geçiş daha yüksek orandadır. Nedeni saptanamayan huzursuz bacak sendromu hastaların yaklaşık yarısında genetik geçiş olabilmektedir. Bugün en çok kabul edilen görüşe göre HBS beyinde dopamin isimli maddenin bazı özel bölgelerde azalması sonucu gelişmektedir. Huzursuz bacak sendromuna neden olabilecek durumlar, demir eksikliği (en önemli göstergesi ferritin düşüklüğü), ileri evre böbrek yetmezliği, şeker hastalığı, parkinson hastalığı, sinirlerin değişik nedenlerle etkilenmesi, romatoid artrit ve hamilelik olarak öne çıkmaktadır."

Özşahin, bunların dışında bazı bulantı, depresyon ve psikoz ilaçları ile bazı sara (fenitoin içerenler), soğuk algınlığı (antihistaminik içerenler) ve tansiyon ilaçlarının (nifedipin içerenler) HBS bulgularını kötüleştirebildiğini vurgulayarak, "Bu nedenle HBS olan hastalar bu grup ilaçları doktoruna danışmadan kullanmamalıdır. Ayrıca kafein, alkol ve sigaranın yine huzursuz bacak sendromu bulgularını kötüleştirebileceği unutulmamalıdır." uyarısında bulundu.

HBS tedavi edilebilir

Uzm. Dr. Selda Özşahin, HBS'nin tedavi edilebilir bir hastalık olduğunu belirterek, şu bilgileri verdi:

"İlaç tedavisine başlamadan önce yapılabilecek bazı rahatlatıcı hareketler ve önlemler vardır. İlk yapılması gereken hastanın bazı basit uyku hijyeni kurallarına dikkat etmesi ve HBS bulgularını kötüleştirebileceğini bildiğimiz alkol, sigara, kafeinden uzak durulmasıdır. Ayrıca kan tetkiklerinde saptanan vitamin ve özellikle ferritin düşüklüğünün tamamlanması tedavide belirgin yol almamızı sağlayacaktır. Bütün bunların dışında doktorunuzun vereceği bu hastalıkta etkili kanıtlanmış tedaviler bu derin kabustan hastalarımızı uyandıracaktır."