Sivil toplum kuruluşları "Afet okuryazarlığının" sağlanması için eylem planı hazırlayacak

Malatya - YEŞİM SERT KARAASLAN - Sel, yangın ve deprem gibi afet olaylarında, zararın azaltılabilmesi amacıyla vatandaşların bilgi düzeyini yükseltmek, doğru bilgiye ulaşma becerisini artırmak ve acil müdahale anında ne yapmaları gerektiğinin öğrenebilmesi amacıyla ilgili sivil toplum kuruluşlarıyla (STK) "Afet okuryazarlığı eylem planı" hazırlanacak.

Malatya'da İnönü Üniversitesinin ev sahipliğinde, Malatya Turgut Özal Üniversitesinin destekleri ile Sağlık ve Sosyal Hizmetler Dernekleri Federasyonu (SADEFE) ve Acil ve Afet Sağlık Hizmetleri Derneği tarafından 12-13 Haziran'da düzenlenen "Uluslararası Afetlerde Sağlık ve Sosyal Hizmetler Kongresi"nde, afet dönemlerinde etkin hizmetin sunulabilmesi, halk sağlığının korunabilmesi, bilgi kirliliğinin önlenmesinde "afet okuryazarlığının" önemi vurgulandı.

SADEFE Yönetim Kurulu Başkanı Orhan Koç, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Türkiye'nin coğrafi koşulları itibarıyla fay hatları üzerinde olduğundan depremlerle yüz yüze kaldığını anımsattı.

Bunun yanı sıra sel ve yangınların afetler içinde yer aldığını aktaran Koç, bu yüzden afetlerin önlenmesi ve afetlerde oluşabilecek can kaybı, yaralanma ve hasarların olmamasına yönelik stratejilerin belirlenmesinin hayati önem taşıdığını söyledi.

Afetlerde yetkili kurumların yanı sıra gönüllü vatandaşların ve sivil toplum kuruluşlarının da aktif rol üstlendiğini vurgulayan Koç, bunlar koordineli şekilde yapıldığında afet yönetiminde verimliliğin artacağını ifade etti.

Koç, 6 Şubat 2023'teki Kahramanmaraş merkezli depremlerinin etkilendiği illerden Malatya'da gerçekleştirilen kongrede de konunun tüm taraflarıyla ele alındığını, afetlerde nelerin yapıldığından ziyade nelerin hayata geçirilemediğinin tespit edilerek, çözüm önerilerinin belirlendiğini kaydetti.

Kongrenin ardından hazırlanacak sonuç bildirgesinin ilgili tüm kurum ve kuruluşlarla paylaşılacağını aktaran Koç, afetlerde özellikle okuryazarlığın artırılmasının önem taşıdığının altını çizdi.

Afetten korunma ya da tedbirleri alma noktasında bilginin hayata geçirilemedikten sonra bir anlam taşımadığının yaşanan felaketlerle hem Türkiye hem dünya örneklerinde görüldüğünü dile getiren Koç, bunun için sivil toplum kuruluşlarınca afet okuryazarlığının artırılması ve zararın azaltılabilmesine yönelik bir yol haritası belirlenmesine karar verdiklerini söyledi.

Koç, bunun için ilgili STK'larla kongrede bir araya gelerek görüş alışverişinde bulunduklarını, dünyadan da iyi örneklerin masaya yatırılarak Türkiye'ye uyarlanmasının nasıl olabileceğine yönelik stratejilerin geliştirildiğini bildirdi.

Mahallelerde muhtarlarla işbirliği yapılarak kanaat önderleri belirlenecek

Koç, hazırlanacak "Afet Okuryazarlığı Eylem Planı" ile vatandaşların, deprem, sel, yangın gibi afetlerden korunmalarına yönelik tedbirlerden acil ilk müdahalede hastaların sevkine kadar birçok alanda doğru ve etkin bilgiye erişmelerinin sağlanmasının amaçlandığını belirtti.

Bu kapsamda, ilgili bakanlıklar ve meslek örgütleri, sivil toplum kuruluşları, üniversiteler, diğer kurum ve kuruluşlarla koordineli olarak belirlenecek uzmanlar eşliğinde, vatandaşlara yönelik bir eğitim sertifikasyon sisteminin kurulmasının öngörüldüğünü ifade eden Koç, şunları kaydetti:

"Hayata geçirilecek faaliyetlerle vatandaşların deprem okuryazarlığı artırılacak, yaralanma halinde ilk müdahale becerilerini öğrenme başta olmak üzere çeşitli uygulamalar uzmanlarca yaptırılacak. Bunun için mahallelerde muhtarlarla işbirliği yapılarak kanaat önderleri belirlenecek ve bu kişilerin başkanlığında her mahallede sivil savunma temsilcilerine eğitim verilecek. İlkyardım eğitimleri, Sağlık Bakanlığı, Türk Kızılayı, AFAD gibi yetkili kurum ve kuruluşların işbirliğinde uzmanlarca yapılacak. Eğitimlerde vatandaşlara, enkaz altında kalınması halinde sağlığın korunabilmesi için mümkün olabilecek koşullarda yapılabileceklerin öğretilmesi, doğru nefes alabilme, su ihtiyacının sağlanabilmesi gibi zor durumları yönetebilme becerisi aktırılacak."

Sivil gönülleri koordine edecek ayrı bir birim oluşturulacak

Eylem Planı kapsamında yürütülecek faaliyetler içinde gönüllü vatandaşların yardım için bölgeye gitmek istediklerinde ne şekilde organize olabileceklerinin yol haritasının da belirleneceğini anlatan Koç, bunun için yetkili kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapılacağını söyledi.

Koç, arama kurtarmada görevli ekiplerce, sivil vatandaşların ne zaman hangi koşullarda ne gibi çalışmalarda yer alabileceklerinin belirleneceğini ve ona göre ilgili mahallelerdeki temsilcilere görev ve sorumluluk verileceğini bildirdi.

Orhan Koç, şunları kaydetti:

"Afet anında ve sonrasında ortamın sakinleşmesine imkan sunacak profesyonel uzmanların bulunması sağlanacak. Bu konuda görev yapacak kişiler, öğretmen, psikolog ve yöneticiler arasından seçilecek ve bu kişilerin afet öncesinde seçilmesi sağlanacak. Eylem Planı kapsamında, kurumlarda, örgütlerde afet anında hareke geçecek sorumlu kişiler belirlenecek. Sivil gönüllüleri koordine edecek ayrı bir birim oluşturularak, bölgeye gitmek isteyen gönüllülerin orada nasıl ve ne şekilde görev alabilecekleri belirlenecek."