Demansta Bunama tedvisi
Demans sözcüğü Latince akil anlamına gelen “mentis” ile yokluk ifade eden -de- ön takısında oluşmaktadır.Bunun anlamı aklin yokluğudur.Bu hastalık gelişmiş ülkelerde yaygın bir sağlık ve sosyal sorun olmaya başlamıştır.Özellikle ortalama ömrün giderek uzaması ile demansli hasta sayısında büyük artış olmuştur.
Demansin birçok semptomu vardır.Demansa sebep olan etken belirlenip,bir etken varsa ortadan kaldırıldıktan sonra,hastalığa ait bulguları tek tek ele alınıp bunları kontrol altına almak gerekir.
Demansli hastalarda çok görülen gerçek dışı düşünceler ; örneğin kızım benim paramı çalıyor,komsum beni öldürmek istiyor,oğlum ve kızım beni aramıyor vs. buna hezeyan denir.Hastadan çok hastanın yakini daha fazla etkilenir.Yine bununla beraber demansli hastada hayal görmeler,aşırı sinir, kızgınlık, uyku düzensizlikleri,aşırı hareketlilik ve de depresyon sik görülür.Uzman bir hekim bu bulguları iyi saptayıp bunların gerçekten hastalığın bir parçası mi yoksa başka sebepten mi kaynaklandığını tespit edip tedaviye vakit kayıp etmeden başlamalıdır.
Depresyonun demansli taklit ettiği ya da demansa eslik ettiği eskiden beri literatür bilgilerinde mevcuttur.Demans ile depresyonun ayrımının iyi yapılması gerekir.Depresyon tedavisinden sonra hastada bir düzelme izlenirken demansa bağlı depresyonda demansin diğer bulguları hastada belirti verir.
Demansli kişilerde aşırı gündüz uyuklamaları uykuya dalış ve uykuya devam ettirmede zorluk seklinde uyku bozukluklarına rastlanmaktadır.Çocuğu hastada demans ile uyku bozukluğu iç içedir.Demans tedavisi ile uyku bozukluğu da düzelir.
Demansin bir alt grubu olan Alzheimer hastalığı tüm demanslarin % 50-80’ ni oluşturur.diğer küçük bir bölümünü damarsal demanslar ve madde eksikliğine ,toksit nedenlere bağlı veya enfeksiyonu bağlı demanslar oluşturur.
Bazen Alzheimer ile damarsal yetmezliğe bağlı demans beraber bulunabilir.Bu yüzden tedavide bu hastalığı açığa çıkartacak yardımcı muayene yöntemlerine başvurulmalıdır.diğer önemli bir nokta tedavi edilebilen demanslar arasında bulunan Hipertiroidi ( tiroid bezinin az çalışması ki halk arasında guatr olarak adlandırılır.) ve buna benzer hastalıklarda ve madde eksikliğine bağlı demanslarda hastalığa özgü yukarıdaki belirtiler olmadan demans yani bunama gelişebilir.
Alzheimer hastalığında beyinde oluşan hasarlar ve eksilen kimyasal maddeler bugün için hemen hemen tespit edilmiştir.Bu gelişme demansin büyük bir kısmini oluşturan Alzheimer hastaları için bir ışık kaynağı olmuştur.Bu ilaçlarla ilgili günümüzde yoğun çalışmalar devam etmektedir ve hastalar büyük fayda görmektedirler.
Demans tedavisi gelip geçici bir tedavi değildir.Demansla hasta yakınları doktorları ile iyi temas kurup tedavinin devamını sağlamalıdırlar.Çünkü demansli hastaların yakınlarına hasta kendisi ile ilgili sorunlarla ilgilenemediğinden veya az ilgilendiğinden dolayını çok is düşmektedir.Hatta demansli hasta ile birebir ilgilenen hasta yakınlarının ruhsal destek almaları veya tedavi olmaları iyi olur.
Şunu unutmayalım yaslılarda görülen her unutkanlık, her sinir, her şüphe vs.demans değildir.Fakat düzelmesi gereken belirtilerdir.
Erken tanı ve tedavi her hastalıkta olduğu gibi demansta da çok önemlidir. Böyle durumlarda hasta yakınlarının vakit kayıp etmeden hastayı uzman bir hekime götürüp doğru tanı ve tedavi olmasını sağlamaları önemlidir.
Doç. Dr. Serdar Dağ
Nörolog
