Meme kanseri nedir, nasıl anlaşılır?
Memede gelişen birçok tümör türü bulunmaktadır. Bunlar meme dokusu içindeki konumları ve uzak yerlere yayılım yapıp yapmamalarına göre birbirinden ayrılır. Tümörler memede sütün yapıldığı yer olan lobüllerde meydana gelebilir. Bu durumda kanser, lobüler meme kanseri veya karsinomu adını alır. Duktal karsinom ise sütü meme başına taşıyan kanallarda oluşan kanserlere verilen isimdir.
Ek olarak, erken evrede bir tümörün, meme içinde henüz oluştuğu yerle sınırlı olması in situ veya non-invaziv olarak tanımlanır. Benzer bir yaklaşımla, tümörün memenin başka kısımlarına yayılması ise invaziv veya infiltratif olarak isimlendirilir.
Dikkat: Meme kanserinin erken tanısı için rutin kontroller asla ihmal edilmemeli. Ayrıca erken tanı için 20 yaşından sonra her kadın ayda bir kez kendi kendine meme muayenesi yapmalı. Bu alışkanlık her genç kadına kazandırılmalı. Böylelikle meme kanseri ileri aşamalara ulaşmadan fark edilebiliyor.
Meme kanserinde hayat kurtaran 3 kural
- mamografi tetkikini ihmal etmemek
- klinik muayeneye başvurmak
- kendi kendine meme muayenesi yapmak
Risk altındaki kişiler
Bir kadında meme kanseri görülme riski yaşla birlikte artar, 35 yaşından genç kadınlarda olasılık oldukça düşüktür. Bir kadının tüm yaşamı boyunca meme kanserine yakalanma riski 8'de 1'dir.
Aşağıdaki faktörler meme kanseri riskini arttırırlar (alfabetik sırada verilmiştir):
- det düzeni: İlk detini 12 yaşından önce görme veya 55 yaşından sonra menopoza girme
- Ailede meme kanseri öyküsü
- Çocuk sahibi olmama veya ilk çocuğunu 30 yaşından sonra doğurma
- Genetik değişiklikler: BRCA1 ve BRCA2 gibi genlerde meydana gelen değişiklikler
- Irk: Beyaz ırkta daha yüksek risk bulunmaktadır
- İyi huylu meme hastalığı
- Kişide meme kanseri öyküsü
- Östrojen replasmanı (hormon replasman tedavisi veya HRT): Menopoz sonrası 5 yıl veya daha uzun süreli tedavi
- Radyasyon: Özellikle bebeklik veya çocukluk döneminde göğüs bölgesine radyasyon alınması
- Yaşam tarzı: Günde bir kadeh veya daha fazla alkollü içki tüketilmesi
Meme kanseri belirtileri
Erken evre meme kanseri olan bir kadında ağrı veya başka şikyetler bulunmayabilir. Ancak kanser ilerledikçe aşağıdaki belirtiler ortaya çıkar:
- Memede, meme çevresinde veya koltuk altında şişlik veya sertlik,
- Meme şekli veya boyutunda değişme,
- Meme başında akıntı veya hassasiyet; meme başı çekilmesi,
- Memede çukurlaşma; meme derisinde portakal kabuğu görünümü,
- Meme derisi, areola (meme başı çevresindeki renkli halka) veya meme başında gözle görülen veya hissedilen bir değişiklik.
Uyarı:Bu belirtiler bulunan kadınların doktora başvurmaları önem taşımaktadır. Belirtilerin sebebi kanser olmasa bile emin olmak için muayene ve tetkik yapılması gereklidir.
Meme Kanseri Nasıl Anlaşılır
1- Memede kitle varlığı
Meme kanserinin en büyük sinyali, koltukaltında veya memede ele kitle gelmesidir. Kanserli kitleler, diğer şişliklerden sert yapılı, düzensiz kenarlı ve pürtüklü yüzeyi ile ayırt edilebiliyor. Bunun için en etkili yöntem ise; yatağa uzanarak elle muayenenin gerçekleştirilmesi.
Elle muayene nasıl yapılır:Bir elinizi başınızın altına yerleştirin. Ardından öteki elinizin işaret ve orta parmağıyla diğer göğsünüze dokunun. Aynı işlemi diğer taraf için de yapın. Meme başından çevresine doğru dairesel hareketler uygulayın. Ardından koltukaltlarına da aynı işlemi tekrarlayın.
Nasıl yapılmalı?
Mümkünse ayna karşısında her iki memeyi gözden geçirin. Ayrıca meme ve koltuk altlarınızı düz bir yerde yatar durumdayken ya da banyoda, cildinizi köpükle kaygan duruma getirerek elinizle muayene edin. Herhangi bir değişiklik fark ederseniz, zaman kaybetmeden bir hekime başvurun.
Nelere dikkat etmelisiniz?
- Kollarınızı kaldırıldığında meme başlarında asimetrik kayma var mı?
- Ciltte portakal kabuğu görünümü oluşuyor mu?
- Ciltte bölgesel kızarıklık (ve dokunduğunuzda ısı artışı) mevcut mu?
- Meme başında içeriye çekinti oluşuyor mu?
- Ciltte bölgesel çökme meydana gelmiş mi?
- Sıra dışı bir ağrı var mı ya da meme başından kendiliğinden, özellikle tek kanaldan kanlı akıntı geliyor mu?
2- Meme başı akıntısı
Sıkmadığınız halde, tek memeden veya tek kanaldan kanlı ya da şeffaf renkli akıntılar geliyorsa, nedeninin mutlaka araştırılması gerekiyor. Bu tür meme başı akıntılarına, meme kanseri veya meme kanseri riskini artıran bir lezyon olan 'intraduktal papillom neden oluyor.
3- Meme başındaki şekil bozuklukları
Aynanın karşısına geçip kendinizi incelediğinizde meme başlarınızda içe doğru çekilme, çökme veya şekil bozukluğu fark ediyorsanız, hemen bir doktora görünmenizde fayda var.
4- Meme başı derisinde değişiklikler
Aynanın karşısında kendinize bakarken meme başı derisinde soyulma ve kabuklanma gibi belirtiler gördüyseniz, bunların da bir uzman tarafından değerlendirilmesi gerekiyor.
5- Memede büyüme ya da şekil bozukluğu
Memede büyüme ya da şekil bozukluğunu en iyi aynanın karşısına geçerek görebilirsiniz. Ellerinizi belinize koyun ve bakın bakalım her iki memeniz simetrik mi? Memelerde bir büyüme var mı?
6- Meme cildinde yara veya kızarıklık
Eğer bir yere çarpıp yaralanmadıysanız, meme cildinde aniden ortaya çıkan kızarıklık ve yaralar ciddiye alınması gereken belirtilerin başında geliyor.
7- Meme cildinde ödem, şişlik ve içe doğru çekintiler olması
Elbette her ödem ve şişlik, meme kanserinin belirtisi değil. Bunlar regl ve hamilelik dönemlerinde de kadınların sıkça yaşadıkları sıkıntıların başında geliyor. Ancak tabloya meme cildinde içe doğru çekintiler, portakal kabuğu gibi pürüzlü bir görünüm eşlik ediyorsa, hiç zaman kaybetmeden bir doktora başvurun.