Check-Up: Neden Yaptırmalısınız?
Check-Up: Neden Yaptırmalısınız?
Genel sağlık kontrolü, hiçbir şikayet ve hastalığı olmasa dahi tüm kişilere en az yılda bir...
Check-Up, bir başka deyimle genel sağlık kontrolü, hiçbir şikayet ve hastalığı olmasa dahi tüm kişilere en az yılda bir, düzenli olarak yapılması gereken bir tarama yöntemidir.
Neden Yaptırmalısınız?
Modern tıp, hastalık ortaya çıkmadan önce gerekli önlemleri alarak, kişinin sağlıklı kalmasını sağlamayı amaçlar. Çünkü hastalık ortaya çıktıktan sonra hem tedavi çok daha pahalı hem de sağlık artık bir kez bozulmuş olur. İşte bu nedenle, hiç şikayetçi olmasa da her insanın belirli periyodlarla (risk grubuna girdiği hallerde daha kısa aralıklarla) doktora başvurarak genel sağlık kontrolünden geçmesi gerekir.
Çağımızın hastalıkları olan koroner arter hastalıkları, kanser, hipertansiyon ve pek çok diğer hastalıkta erken ve doğru tanı, hem yaşam süresi, hemde kalitesi açısından son derece büyük önem taşır. Ayrıca hiçbir belirti vermeden ve hastada hiçbir şikayete neden olmadan yıllarca sinsice seyreden, öte yandan beyin, kalp, böbrekler gibi hayati organlara da zarar veren hipertansiyon ve diyabet gibi hastalıklarda da yine erken dönem tanının ve düzenli tedavinin önemi büyüktür. Önemsiz olduğunu düşündüğünüz bir belirti bile çok önemli bir hastalığın habercisi olabilir.
Nerede yaptırılır?
Toplumumuzdaki yanlış algılamalardan biri de, kişinin bir laboratuara başvurup sadece kan örneği vererek, sonuçlarını bir liste halinde aldığı zaman check-up yaptırmış olduğunu sanmasıdır. Oysa ki, doktor muayenesi bulunmayan bir işlem, ciddi bir check-up sayılamaz. Hekim, kişiyi ilk gördüğü andan itibaren dış görünüşünden bile bazı hastalıklar hakkında ipucu elde edebilir. Hastanın şikayeti, hikayesi, özgeçmişi, soygeçmişi ve alışkanlıklarına ilişkin bilgiler, bir hastalık hakkında tanıya ulaşmakta büyük önem arzeder. Hekim muayenesinde elde edilecek fiziki bulgular, yapılacak laboratuar tetkikleri, radyoloji tetkikleri, ultrasonografi, tomografi gibi ileri tıbbi görüntüleme yöntemleri teşhisin kesinleşmesine yardımcı olur. Bu nedenlerle Check Up'ın tam teşekküllü bir sağlık kuruluşunda yapılması gerekir.
Yaptırmadan önce nasıl hazırlanacaksınız?
1.) Hamileyseniz veya şüpheniz varsa işlemlere başlamadan önce mutlaka bildirin.
2.) Daha önce yapılmış test ve diğer tetkik sonuçlarını beraberinizde getirin.
3.)Randevu gününde ve saatinde mutlaka aç gelin. En az 10-12 saat aç kalmanız gerekir. Bu arada yalnızca su içebilirsiniz.
4.)Eforlu EKG için yanınızda gelirken koşuya uygun bir ayakkabı, çorap ve eşofman getirin.
5.) Dışkı testi için; gelirken beraberinizde küçük, temiz bir kap içinde az miktar dışkı getirin. (Mümkünse o sabahın dışkısı olmalı, değilse kurumamış olmalı.)
6.)Test yaptıracak kişinin iki gün süre ile kırmızı et, brokoli ve turp gibi sebzeler yememiş olmalı gerekir.
7.)Günde 250 mg dan fazla C vitamini kullanılmamalı.
8.)Demir ilaçlarının en az iki gün kullanılmamış olması gerekir.
9.)İdrar örneğini hastanede de verebilirsiniz. Ancak güçlük çekiyorsanız iki saatten fazla bekletmemiş olarak beraberinizde de getirebilirseniz.
Yaşa ve Yaşam Biçimine bağlı paketler:
Cinsiyete, yaşa ve yaşam biçimine bağlı olarak (sigara, içki tüketimi gibi) değişik paketler Check-up paketleri sunulur.
- Erkek/kadın 40 yaş altı check-up
- Erkek 40 yaş üstü check-up
- Kadın 40 yaş üstü check-up
- Çocuk check-up (14 yaş altı)
- Kardiyolojik check-up
- Sigara içenler için check-up (kadın)
- Sigara içenler için check-up (erkek) için farklı farklı olmak üzere aşağıdaki testler yapılır.
Radyolojik incelemeler
- Kalp-Akciğer radyografisi: Akciğer hastalıklarını ön tarama amaçla kullanılan yöntemdir.
-Üst batın ultrasonografisi: Karaciğer,dalak,pankreas,safra kesesi,safra yolları ve böbrek hakkında ayrıntılı bilgi sağlar.Taş, tümör, enfeksiyon gibi bulgular yönünden hasta değerlendirilir.
- Düşük Dozlu Toraks BT: Akciğerde tümor veya diğer patolojileri taramak için kullanılan zararsız modern tarama yöntemidir.
- Tüm batın ultrasonografisi: Karaciğer,safra kesesi,dalak,pankreas,böbrekler,mesane ve prostatın değerlendirilmesine yardımcı olur
- Bilateral mamografi: Meme hastalıklarının tanısında kullanılan bir tarama yöntemidir.
- KemikDansitometrisi: Özellikle menapoz sonrasında ve bazı ilaç kullanımı ile ortaya çıkabilecek kemik erimesinin,kırıklara yol açmadan saptanmasını sağlayacak bir yöntemdir.
- Elektrokardiyografi (EKG): Koroner Kalp Hastalıkları veya ritm bozuklukları teşhisi amacı ile uygulanmaktadır.
- Eforlu elektrokardiyografi: Belirli bir egsersiz programı çerçevesinde kalp atım düzeninin değerlendirilmesi için uygulanır.
- Ekokardiyografi: Kalp kapakçıklarının fonksiyonlarının değerlendirilmesi için yapılır.
Hematolojik incelemeler
- Lokosit Sayısı (WBC), Notrofil (NEU), Lenfosit (LYM), Monosit (MONO), Eozinofil (EOS), Bazofil (BAZO), Eritrosit Sayısı (RBC), Hemoglobin (HBG), Hematokrit (HCT), MVC, MCH, MCHC, RDW, Trombosit Sayısı (PLT), MPV : Bu bir test değil test panelidir. Anemi (kansızlık), lösemi, çeşitli infeksiyonlara karşı vücudun reaksiyonun ölçülmesi, kan hücrelerinin özelliklerinin değerlendirilmesi ve bazı kan hastalıklarının tanısı için kullanılan testlerdir.
- Sedimentasyon hızı: İnfeksiyon ve iltihabi hastalıkların göstergesidir.
Biyokimyasal incelemeler
- Açlık kan şekeri: Şeker hastalığının tanısı veya tedavisinin izlenmesi için yapılır.
- RF, Kantitatif: Romatizmal kökenli hastalıkların tanısı için yapılır.
- HBsAg, Anti HBs, Anti-HAV: Hepatit A ve B diye isimlendirilen, sarılık ve bunun gibi karaciğer hastalıklarına neden olan virüslerin veya onların kanda oluşturduğu antikorların saptanmasına yönelik test grubudur. Sonuçlara göre aşılama programları uygulanılır.
- PPD: Tüberküloz aşısı kontrolü için uygulanır.
- Boğaz kültürü: İleride hastalık oluşturabilecek B Hemolitik Streptokoklarının taranması önemlidir.
- Alkali fosfataz, SGOT (AST), SGPT (ALT), Gamma-GT,Kalsiyum
Bu testler ve aralarındaki ilişkiler değerlendirilerek; Karaciğer ve safra yolları ile ilgili hastalıkların ayırıcı tanısında ve tedavisinin izlenmesinde, alkol tüketiminin yaptığı hasarın değerlendirilminde ve bazı kas hastalıklarının tanısında kullanılır.
- Kalsiyum: Kemik yoğunluğu ve gelişiminin izlenmesinde yardımcı olur.
- Kolesterol, HDL Kolesterol, Trigliseridler: Koroner kalp hastalıklarının risk faktörü olarak değerlendirilen bu testlerin kan değerleri ve biribirleri ile ilişkleri; risk derecelendirilmesi, tedavi planı ve izlenmesinde çok büyük önem taşır.
- Homosistein: Damar hastalıklarının genetik ilişkisini analamak için yapılır.
- Kreatinin: Böbrek filitrasyon fonsiyonunun izlenmesi, böbrek hastalıklarının tanımlanması ve gut hastalığının izlenmesinde yararlanılan test gurubudur.
- SGOT (AST), SGPT (ALT): Karaciğer ve safra yolları ile ilgili hastalıkların ayırıcı tanısında ve bazı kas hastalıklarının tanısı için.
- Ürik asit, Üre Azotu(BUN): Gut hastalığının izlenmesinde yararlanılanılmaktadır.
- HBsAg: Hebatit B diye adlandırılan Karaciğerde ciddi hasara neden olan virüsün tanımlanması amacıyla kullanılmaktadır.
- İdrar tam analizi: İdrar analizinde görülen değişimler; böbrek hastalıkların tanı ve izlenmesinde, idrar yolu infeksiyonlarının ve bazı kötü huylu hastalıkların saptanmasında yardımcı olur.
- Dışkıda gizli kan: Gastrointestinal sistem, özellikle barsak kanamalarını gösterir.
- Muayene: Testler sonucunda kardiyolojik ya da fiziki muayene gerekebilir.
