Sonbaharda gribe dikkat
Geçiş dönemlerinde özellikle enerji veren gıdaların ve vitamini yönünden zengin besinlerin bolca tüketilmesini tavsiye eden uzmanlar, sağlıklı bir insanın, günlük beslenmesinde tüm gıdalara yer vermesi gerektiğini söylüyor.
İnsan vücudunun sebzeden meyveye, etten süte, kuru baklagillerden yağa ve ekmeğe kadar bütün besin gruplarına ihtiyacı olduğunu bildiren uzmanlar, şu tavsiyelerde bulunuyor:
- Protein, demir ve kalsiyum açısından tüketilmesi son derece faydalı olan mercimek, nohut ve kuru fasulye gibi baklagiller sofralardan eksik edilmemeli.
- Vücut direncini artıran ve C vitamini yönünden zengin olan semizotu, marul gibi yeşil yapraklı sebzeler ile portakal, limon, greyfurt ve mandalina gibi meyveler tercih edilmeli.
- Enerji veren tahin, pekmez, pestil gibi yiyecekler bolca tüketilmeli.
- Kurutulmuş meyvelerden oluşan gıdaların besin değerleri çok yüksek ve potasyum yönünden zengin olduğu için evlerden eksik edilmemelidir.
Bilinmesi gerekenler
- Kuluçka süresi 1-5 gündür. Virüsü kapmış, ancak henüz hastalık belirtileri başlamamış kişilerin de hastalığı bulaştırması mümkün.
- Grip nedeniyle ölümler, kronik kalp hastalığı olanlarda sağlıklı bireylere göre 50 kat artıyor. Kalp ve akciğer hastalığı bir arada olanlarda ise bu oran 400 kata çıkıyor.
- Tüm dünyada yıl boyunca işe devamsızlığın yüzde 10- 12'sinden sorumlu. Kış mevsiminde ise bu oran yüzde 31'e kadar yükselebiliyor.
- Gribe bağlı her 100 ölümden 74'ü başka bir hastalık olarak rapor ediliyor. Cerrahpaşa Göğüs Hastalıkları Ana Bilim Dalı Başkanı Prof.Dr. Ahmet Rasim Küçükusta'ın verdiği bilgilere göre; grip, her yıl kış aylarında salgınlarla ortaya çıkan, milyonlarca kişiyi yataklara düşüren çok bulaşıcı bir solunum yolları infeksiyonudur. Hastalığın etkeni influenza virüsleridir. Bunların A, B ve C olmak üzere üç tipi vardır. Her tipin de yüzeylerindeki antijenlere göre pek çok alt tipi bulunur. Dünya çapında salgınlara neden olan A tipi virüslerdir. Grip hasta kişinin öksürmesi, aksırması sırasında havaya karışan damlacıklar içindeki virüslerin solunmasıyla bulaşır. Salgınlar genellikle okul çocuklarından başlar.
Kimler mutlaka aşı olmalıdır?
Risk altındaki kişilerin ve topluma giren ve gribe yakalanmak istemeyen herkesin grip aşısı olması gerekir. Ayrıca, doktor, hemşire gibi sağlık personeli ile huzurevlerinde çalışanlar da grip aşısı olmalıdırlar.
Kimler olamaz?
Grip aşısı yapılacak kişide ateş ve aktif bir enfeksiyon hastalığı bulunmamalıdır. Grip aşısı, yumurtaya alerjisi olanlara yapılmamalıdır. Gebelikte yapılabilirse de, doğrusu, aşının gebelikten önce yapılmasıdır.
Aşı ne kadar etkilidir?
Grip aşısının etkinliği, aşı içinde bulunan virüs tipleri ile salgına neden olan virüs tipleri arasındaki uygunluğa göre değişir. Grip aşısı ideal şartlarda yüzde 80 oranında koruma sağlar. Gripten korunmanın başlıca yolu vücut direncinin düşmesini engellemekten geçer. Bu nedenle mevsim özelliklerine uygun giyinmeli bol sulu gıdalar, taze sebze ve meyve tüketilmelidir. Hastalar ile yakın temastan, ortak eşya kullanımından kaçınılmalıdır.
Gripten nasıl korunulur?
Gripten korunmanın en iyi yolu grip aşısı olmaktır. Grip aşısı, ekim kasım aylarında 1 kere yapılır. Grip aşısının, aşı yapılan yerde, ateş, ağrı, kızarma dışında ciddi bir yan etkisi yoktur. Grip aşısının her yıl tekrarlanması gerekir. Grip aşısı, her yıl bir önceki mevsimde en çok rastlanan grip virüslerinin türlerine göre yeniden hazırlanır. Bu amaçla, 80 ülkedeki 110 laboratuardan elde edilen bilgiler, Dünya Sağlık Örgütü'nde toplanarak her yıl ikisi A ve biri B olmak üzere üç değişik virüs grubu belirlenir.
Belirtileri nelerdir?
Mevsim geçişlerinde beslenmeye daha fazla özen gösterilmesi gerektiğini belirten uzmanlar, vücudun eylül ayından itibaren kışa hazırlanması gerektiğini söylüyor.
Hastalık ani olarak üşüme, titreme, yüksek ateş, baş ve kas ağrıları ile başlar. Aşırı bir halsizlik vardır. Ateş ilk 24 saat içinde hızla yükselir, 38-41 arasında 2-3 gün seyreder ve sonra düşmeye başlar. Bazı hastalarda gözlerde kızarma, yanma, ışığa hassasiyet bulunur. Burun akıntısı ve burun tıkanıklığı görülebilir. Birkaç gün sonra da kuru öksürük, göğüs ağrısı gibi şikayetler de ortaya çıkar.
Zatürreeye dikkat!
Grip hastalığının en çok korkulan komplikasyonu zatürreedir. Ateşin 3 günden fazla sürmesi veya düşen ateşin tekrar yükselmesi, öksürük, balgam, morarma, göğüste batar tarzda ağrı ve nefes darlığı zatürree ihtimalini düşündürür. Kesin tanı için akciğer röntgeni gerekir. Grip, çocuklarda orta kulak iltihabı ve sinüzite neden olabilir. Grip, küçük çocuklar, yaşlılar, astım ve kronik bronşitliler, kalp ve yüksek tansiyon hastaları ile şeker ve böbrek hastaları için çok tehlikelidir.