Gebe kalınabilir dönemi hesaplama
Kadınlar normalde 25-40 gün arasında adet görür. Düzenli adet, adetin her zaman aynı gün olacağı anlamına gelmez. Kadınlarda adet döngüsü, dört fazda incelenir.
İlk dönem yumurtanın büyüdüğü proliferasyon fazıdır. Bu dönemde, beyinde, hipofizden salgılanan FSH hormonu, yumurtalıklara etki ederek, yumurtayı ihtiva eden folikülün büyümesini uyarır. Büyüyen folikül içindeki granüloza hücreleri, estrojen salgılarlar. Estrojen seviyesi yükseldikçe, rahim içerisindeki endometriyum tabakasını uyarır. Endometriyum kalınlaşmaya başlar. Estrojen belli bir seviyeye ulaştığında, beyindeki hipofiz dokusunu uyarır, LH hormonunun salgılanmasını sağlar. Yükselen LH, folikülün çatlamasını ve folikül içindeki yumurtanın serbest kalmasını sağlar.
Yumurta atıldıktan sonra, folikül, içine kanayarak korpus luteum denilen yapıya dönüşür. Korpus luteum, progesteron hormonu salgılar. Progesteron hormonu, endometriyumu sekresyon denilen yapıya sokar. Bu durum, yumurta spermle buluştuğunda embriyo oluşursa, onun yerleşmesine uygun bir ortam sağlar. Eğer gebelik oluşmazsa, korpus luteum 14 gün içerisinde fonksiyonunu yitirir ve hormon seviyelerin düşmesine bağlı olarak adet başlar.
Adet, endemetriyum tabakasının dökülerek rahim dışına atılmasıdır. O halde adet döngüsünün fazları:
- Proliferasiyon dönemi
- Yumurtlama
- Sekresyon dönemi
- Adet dönemidir.
Kadınlarda sekresyon dönemi 14 gündür ve sabittir. Diğer bir deyişle, yumurtlamadan sonra eğer gebelik oluşmazsa, 14 gün sonra adet gelir. Kadınlar normalde, 25-40 gün arasında adet görür. Düzenli adet görmek demek, adetin ne zaman geleceğini bilmek demektir. Yani, mutlaka 30 günde bir adet görmek gerekmez. Eğer bir kadın her ay 10 gün gecikmeyle adet görüyorsa, bu da normal kabul edilir. Düzensiz adet görenler, adetlerinin ne zaman geleceğini bilemezler. Herhangi bir zamanda adetleri başlayabilir.
Yumurtlama zamanını iyi hesaplayın
Düzensiz adet gören kadınlar, ne zaman yumurtlayacaklarını hesaplayamazlar. Düzenli adet gören bir kadın, bir sonraki adetinin ne zaman geleceğini bulmalı ve bulduğu tarihten 14 gün geri gelerek yumurtlama zamanını tahmini olarak hesaplamalıdır.
Bulduğu bu tarihten 3 gün öncesinden başlayarak 3 gün sonrasına kadar olan dönem, yumurtlamanın olacağı gebe kalınabilir dönemdir.
Örnek verecek olursak, bir kadının 35 günde bir düzgün adet gördüğünü varsayalım ve bu kadın ayın 5'inde son adetini görmüş olsun.
Hesaplarken, bir sonraki adetini bulmak için 35 gün sonraya gidilecek ve ayın 10'u bulunacaktır. Bu tarihten 14 gün önceye gelindiğinde, ayın 26'sına ulaşılır. 3 gün öncesi ve 3 gün sonrası hesaplandığında, 23'ü ile 29'u arası hamile kalınabilir dönem olarak bulunur.
Kadın Hastalıkları Doğum Uzmanı Op. Dr. Aret Kamar