Takma diş kullananlara uyarılar
Bütün diş protezlerinin bazı sınırları vardır. Kusursuz biçimde hazırlansalar bile gerçek dişlerin yerini tutmazlar. Bunun için takma dişlerini kullanırken dikkat etmeleri gereken bazı noktalar var. İşte bu önemli noktalar:
- Bazen protez, kullananda, ağza sıkıca yapışmış ya da fırlayıp çıkacakmış duygusu uyandırır. Bu durum, günün bazı zamanlarında dokulardaki kan dolaşımının değişiklik göstermesinden kaynaklanır.
- Protezin takılmasından sonra tükürük salgısında belirgin bir artış olur. Bu olay takma dişe, yani ağza alınan yabancı maddeye karşı tepkinin bir sonucudur. Takma dişe alışıldıkça salgı üretimi de eskiye döner.
- Dış görünümde bir ölçüde değişikliğin olması kaçınılmazdır. Sözcüklerin söylenmesinde değişiklikler, ağızda bir doluluk hissi ortaya çıkabilir. Bütün bunlar zamanla ortadan kalkacak, yeterli uyum sağlanacaktır.
- Alt protezden çok, üst proteze alışmak iki nedenden dolayı daha kolaydır:
1- Üst çene kemiği hareketsizdir ve alt çeneye göre daha geniştir.
2- Alt çene kemiği hem sözcüklerin söylenmesinde, hem de çiğneme sırasında sürekli hareket eder. Dil, alt proteze dayanarak oynamasına neden olur.
- Protezi tutan dokuların değişmesi, büzüşerek küçülmesi protezin zamanla yerine iyi bir biçimde oturmasını engeller. En belirgin değişimler, ilk 7 aylık dönemde gerçekleşir.
- Öksürme ve hapşırma, protezi yerinden oynatabilir ve dışarı kaymasına neden olabilir. Bu istenmeyen duruma engel olmak için öksürme ve hapşırma sırasında ağzı mendille kapatmak alışkanlığı edinilmelidir.
- Alt protezin temizliği sırasında, protez kesinlikle avuç içinde tutulmalıdır. Çünkü kaza sonucu elden kayarsa tutmak isterken, protezin sıkıca kavranması kırılmasına neden olabilir.
- Protezin biçimini bozacağı ya da yapıldığı maddeye zarar verebileceği için temizlik sırasında kesinlikle sıcak sudan kaçınılmalıdır.
- Protez diş kullananların gerçekçi olması, doğal dişlere sahipmişçesine dikkatsiz davranmaması gerekir. Rahat bir çiğneme düzenine geçiş, zaman alacaktır. Besinler küçük lokmalara ayrılmalı, sert yiyeceklerden kaçınılmalıdır.
- Protez doğal dişlerle çiğneme olasılığının 3'te 1'ini karşılar. Bu farkı bilerek dikkat etmek ve kötü sonuçlarından kaçınmak için beslenme alışkanlığını değiştirmek gerekir. Sert ve yapışkan yiyeceklerden, kuru incir gibi sert taneli besinler tüketilmemelidir.
- Protezin üzerine oturduğu dokuları dinlendirmek çok önemlidir. Gün boyunca, protezin en az 8 saat yerinden çıkartılması gerekir.
- Yalnızca olası kazaları önlemek için değil, uyurken ağzın alışılmışın dışındaki hareketlerinden dolayı, takma dişleri gece yatarken çıkartma alışkanlığı edinilmelidir.
- Ağızdan çıkartılan protezin, mikrop öldürücü bir madde içeren suda bekletilmesi önerilir.
- Protezin yapıldığı reçineli maddenin yüzeyinde küçük girintiler vardır. Bu girintiler, kolayca bakteri plaklarıyla dolar. Protezleri mikrop üreten bir ortam olmaktan çıkartmak için günlük temizlik büyük önem taşır. Eczanelerde satılan özel hazırlanmış kaplar ve çözeltiler, takma diş kullananlara büyük kolaylık sağlar.
- Sürekli ağrı duyulması durumunda, protezin baskı yaptığı düşünülen yerleri törpülemeye çalışmak ya da zımparalamak, hatalıdır. Bunun yerine, diş hekimine başvurmak çok daha yerinde olacaktır.
- Protezin temizlenmesi sırasında önlem olarak lavabonun suyla doldurulması önerilir. Suyla doldurulmuş bir kap da aynı işi görür. Böylece, protez düşürülürse bile su kırılma olasılığını ortadan kaldırır.
Protezle ilgili her türlü sorun karşısında mutlaka diş hekimine gidilerek gerekli kontrollerin yaptırılması gerekir.