Kaplıcalar şifa merkezi
Kaplıcalar, şifalı sular, içmeler… Hangi hastalığa, hangisi iyi geliyor? Nitelikli sıcak sularla tedavi yaklaşımı, tarihin çok eski dönemlerinden beri benimseniyor. Bu sular, çeşitli hastalıkların tedavisinde etkin rol oynuyor.
Suyu en şifalı kaplıca diye bir şey yok, her biri belli bir hastalığa karşı etkili olan kaplıcalar var. Bundan dolayı, rahatsızlığın doktor tarafından teşhis edilmesi ve doktorun tavsiye ettiği bir kaplıcada tedavi görmekte büyük yarar var. Bu yazıdaki geniş kapsamlı bilgiler doğrultusunda, kaplıcalardan daha bilinçli şekilde yararlanabilirsiniz. Yurdumuzun değişik bölgelerinde çok eski tarihlerden beri kullanılan şifalı sıcak su işletmeleri bulunmaktadır. Ülkemiz, (şifalı sıcak suları da içine alan) sağlık turizmi açısından, uluslararası uzmanlık çevrelerinde bir cennet olarak kabul edilmektedir.
Dünya sıralamasında yedinciyiz
Jeotermal açıdan oldukça zengin olan Türkiye, dünyada doğal kaynaklarla tedavinin güçlenen bir eğilim olmasıyla, kaplıca turizminde de tercih edilen ülkeler arasında yerini alıyor. Kaynak zenginliği açısından dünyada ilk 7 ülke arasında olan Türkiye'de 1500 ila 3000 civarından doğal çıkışlı termal ve/veya mineral su kaynağı olduğu ileri sürülmektedir (Kaplıca Tıbbı ve Türkiye Kaplıca Rehberi- Prof. Dr. Zeki Karagülle İst. Ü. Tıp. Fak.Tıbbı Ekoloji ve Hidroklimatoloji Ana Bilim Dalı Başkanı). Ülkemizde bulunan termal suları hem sıcaklıkları hem de fiziksel ve kimyasal özellikleri açısından Avrupa'daki termal sulardan daha üstün nitelikler taşıyor.
Kaplıcaların ortak özellikleri
Halk arasında çermik, girme, ılıca, içme, içmece, kaplıca, kaynarca gibi değişik isimler verilen şifalı doğal sular, bilim alanında maden suları olarak anılmaktadır. Termal maden suları şu ortak özelliklere sahiptir:
- Bu suların sıcaklıkları 20 C'nin üzerindedir.
- Bünyelerinde erimiş halde değişik tür ve oranlarda madensel tuzlar içerir.
- Bileşimlerinde karbon dioksit ve kükürtlü hidrojen gibi gazlarla radyoaktif bulundurur.
Şifalı suların tedavi amaçlı kullanımı
Çeşitli üniversiteler ve araştırma kuruluşları tarafından yapılan çalışmalarda söz konusu termal kaynakların romatizma türleri, mide-bağırsak-böbrek ve safra kesesi rahatsızlıkları, cilt hastalıkları, kısırlık ve kadın hastalıkları, kalp ve damar rahatsızlıkları, sinir ve baş ağrıları, şeker hastalığı, kırık-çıkık, nefes darlığı, astım, bronşit, sinirsel gerginlikler ve diğer bazı metabolizmik rahatsızlık ve hastalıkların tedavisinde değişen oranlarda iyileşme sağladığı görülmüştür.
Doktor tavsiyesi ile kullanın
Termal kaynak kullanımını içeren tedavilerden başarılı sonuç alabilmek için tedavilerin doktor önerisi ve denetimi altında yapılması son derece önemlidir. Şifalı termal sulardan, kullanılan kaynağa ve doktor tarafından gerek görülen tedavi biçimine göre yararlanma şekilleri değişir. Bazı sular ile banyo yapılırken, bazıları içilir. Çamur ve buhar banyoları olarak kullanım biçimleri de vardır. Kaplıca, ılıca vb. ile iklim olanaklarından tedavi ve dinlenme amaçlı olarak yararlanma eylemine kür adı verilir.
Termal suların sınıflandırılması
Maden suları oluşum biçimlerine göre, sıcaklık derecelerine göre, içerdikleri mineral oranlarına (mineral yoğunluğuna, tonsiteye) göre ve yoğun olarak içerdikleri mineral ve gazın türüne göre sınıflandırılırlar.
Oluşum biçimlerine göre:
- Vadoz (jeotermal) sular
- Jüvenil (magmatik) sular
- Karışık (miks) sular
Sıcaklık derecelerine göre:
- Sıcaklığı 20 C üzerinde olan sular:
- Hipotermal sular (20)
- İsotermal sular (35)
- Hipertermal sular (38 üstü)
- Sıcaklığı 20 C altında olan sular (soğuk sular).
Ülkemizde hipotermal sularla yapılan banyo kürüne ılıca, hipertermal sularla yapılan içme kürüne içmece (içme) adı verilmektedir.
İçerdikleri mineral oranlarına göre:
- Hipertonik sular
- İsotonik sular
- Hipotonik sular adlarını alırlar.
Yoğun olarak içerdikleri mineral ve gazın türüne göre:
- Alkalik (bikarbonatlı) sular
- Acı (sülfatlı) sular
- Tuzlu sular
- Kükürtlü sular
- Karbon dioksitli sular
- Radyoaktif sular
- Demirli sular
- İyotlu sular
- Arsenikli sular
- Oligometalik (basit akrototermal veya soğuk akratopegen)
- Listelenen suların karışımından oluşan karışık (miks) sular olarak sınıflandırılır.