Parkinson hastalığı nedir, belirtisi, tedavi yolları
Parkinson hastalığı nedir? Parkinson hareket kaybı anlamını taşır. Parkinson hastalığı, beynin alt kısımlarındaki gri cevher çekirdeklerinin bozukluğuna bağlı bir sinir sistemi hastalığıdır. Genellikle orta yaş hastalığı olan parkinson adını hastalığı ilk defa 1817'de titremeli felç olarak tarif eden James Parkinson'dan almıştır.
Parkinson hastalığının genel olarak anlamı: hareketlerin güçleşmesi, azalması, yavaşlaması ve kas sertliğinin artması ile karakterize hareket bozukluğu olarak tanımlanabilir.
Parkinson hastalığının belirtisi
- Tremor (titreme); elde, kolda, bacaklarda veya çenede olabilir.
- Gövde, kol ve bacaklarda sertlik.
- Hareketlerde yavaşlama.
- Denge sağlama ve koordine hareketlerde zorluk.
Parkinson hastalığının temel belirtileri titreme, sertlik ve hareketlerin yavaşlamasıdır. Titreme ilk ortaya çıkanı olup, genellikle başlangıçta tek eldedir. Zamanla aynı taraf bacağa ve karşı ele geçebilir. Sıklıkla hastalıktan vücudun bir yarısı baskın olarak etkilenir. Titreme dinlenirken olup, uyurken kaybolur; sinirlilik ve yorgunluk titremeyi arttırır. Sertlik veya katılık boyun kaslarından başlar ve başın gövdeden önde tutulmasına sebep olur. Bel kemiği de etkilenip bel hafif öne eğilir, diz kalça ve kol eklemleri bükük hal alır. Hasta, küçük hızlı adımlarla sendeleyerek yürür, hantallaşır, saatlerce oturur.
Yazıya büyük başlar, harfler gittikçe küçülür ve yazının okunması güçleşir. Monoton bir konuşması vardır. Kasların tonusu arttığı için (sertleştikleri için) bükülü kolun açılmaya çalışılması sırasında dişli çark hareket ettiriliyormuş hissi alınır.
Yüz adale faaliyetleri (mimik ve jestler) silinir, donuk, anlamsız çehre (maske yüzü) vardır. Hareketlere başlamakta güçlük çeker, cildi yağlanır ve %40 hastada bunama görülür. Kelimelerin son hecesini tekrar eder. Gözünü kırpmaması söylenip, burun köküne vurulunca kırpma hareketini kontrol edemez. Gözlerin yukarıya doğru dakikalar hatta saatlerce kayması da, hastayı çok rahatsız eden bir durumdur.
- Yüz ifadesinin değişmesi (gözleri kırpmama, sabit bakma)
- Yürürken bir kolun savrulmaması
- Vücut duruşunda bükülme (kambur duruş)
- Omuzda donma ve ağrı
- Bir bacağın aksaması veya sürüklenmesi
- Boyunda veya uzuvlarda uyuşma, karıncalanma, ağrı veya rahatsızlık
- Seste yumuşama
- İçten titreme hissi
Parkinson hastalığının tedavisi
Parkinsonda tedavi üç grupta planlanabilir, bunlar;
- Hastayı, faydalı aktiviteler ve zihni faaliyetlerle içe kapanık ve cemiyetten ayrı olmaktan korumaktır.
- Cerrahi tedavi olup, hastanın ızdırabını azaltmak için kullanılmıştır ve hasta bölgenin, elektrik veya alkolle tahribinden ibarettir. Cerrahi tedaviyle titreme genellikle düzelir, ancak katılık ve hareketlerde gözle görülür bir iyileşme olmaz.
- Bugün Parkinson hastalığının esas tedavisi olarak ele alınan tedavi ilaçla tedavidir.
Parkinson hastalığının, ilk belirtileri saptanır saptanmaz hastaneye başvurmak çok önemlidir. Erken tedavi ile hastalığın gidişatını yavaşlatmak mümkündür.
