Plato Nedir? Coğrafyada Plato Hakkında Bilgiler
Plato nedir? Akarsular tarafından parçalanmış, çevresine göre yüksekte kalmış düz veya hafif engebeli düzlüklere plato denir. Ülkemizdeki platolarda genel olarak hayvancılık yapılır. Fiziki coğrafya terimidir. Fiziki coğrafyada yer şeklini tanımlar. Plato beşeri değil, doğal unsurdur. Yazları serin olması ve geniş otlaklara sahip olmasından dolayı, yazın konaklamak ve hayvan otlatmak amacıyla kullanılmaktadır. Ortalama yükseklikleri genel olarak 500 ile 1000 metre arasında olabilir.
Platolar Nasıl Oluşur?
Platolar çeşitli şekillerde oluşabilir. Lavların birikmesi ve aşınması sonucu düzlüklerin akarsular ile yarılması ile oluşabildiği gibi deniz seviyesindeki bir düzlüğün binlerce yıl önce yer hareketleri sonucu tekrar yükselmesi ile de oluşabilir.
Türkiye'deki platoların isimleri Nelerdir?
İç Anadolu Bölgesi:
- Obruk,
- Haymana,
- Cihanbeyli,
- Bozok
- Uzunyayla
İç Batı Anadolu: Yazılıkaya Platosu
Güney Doğu Anadolu:
- Gaziantep Platosu
- Şanlıurfa Platosu
Doğu Anadolu:
- Erzurum- Kars Platosu
- Ardahan Platosu
Akdeniz: Taşeli Platosu
Marmara: Çatalca- Kocaeli Platosu
Ülkemizde Yer Alan Önemli Platolar Hangileridir?
- Haymana Platosu (Ankara)
- Cihanbeyli Platosu (Konya)
- Taşeli Platosu (Mersin)
- Sarıçiçek Platosu (Erzincan)
- Munzur Platosu (Erzincan)
- Kafkasör Platosu (Artvin)
- Teke ve Taşeli platoları
- Erzurum - Kars ve Ardahan platoları
- Obruk platosu
- Bozok Platosu
- Çatalca - Kocaeli platosu
Ova ve Plato Arasındaki Farklar Nelerdir?
- Platolar akarsular tarafından derin vadilerle parçalanmış düzlük olmasına karşın ovalar ise çevresine göre alçakta kalmış ve akarsular tarafında derin vadilerle yarılmamış olan geniş düzlüklerdir.
- Ovalar çok verimli tarım alanlarıdır. Platolar ise yüksekte kaldıkları için tarım için uygun değildir.
- Ova her zaman aşağıda, plato ise dağın yüksek kısımlarındaki geniş alandır.
- Plato yüksekte ova ise alçakta bulunması ikisini birbirinden ayıran özelliktir.
Ülkemizdeki Platoları Oluşumlarına Göre Sınıflandırınız?
- Tabaka Düzlüğü Platoları
- Lav Platoları
- Karstik Platolar
- Aşınım Platoları
Plato ile Yaylanın Farkı Nedir?
- Plato bir yeryüzü şekli, yayla ise bir yerleşim yeri ismi olmaktadır.
- Platolar, fiziki coğrafyada yer şekillerini göstermektedir. Bulunduğu çevresine göre altta kalan bölümleri ve dalgalı yerleri gösterir.
- Yaylalar ise beşeri ve ekonomik coğrafyayı belirtmektedir.
Soru ve Cevaplar
Cevap: Yazılıkaya platosu.
Cevap: Güneydoğu Anadolu Bölgesi.
Cevap: Türkiye'de platolar çok geniş alan kaplar. Bunun nedeni, üçüncü jeolojik zamanın sonlarına kadar aşınarak düzlük haline gelen arazilerin, dördüncü zamanın başında kıt'a oluşumu hareketleriyle yükselmesidir.
Cevap: Erzurum-Kars platosudur. 2000 metreye yakın yüksekliğe sahip olan plato, ülkemizin en önemli otlak ve hayvancılık sahasıdır.
Cevap: Erzurum-Kars platosu(Doğu Anadolu Bölgesinde)
Cevap: Taşeli platosu (Akdeniz bölgesinde)
Cevap: Perşembe (Karadeniz bölgesinde), Çatalca-Kocaeli platoları(Marmara Bölgesinde)
Cevap: Ege bölgesi
Cevap: Ülkemizde nüfus yoğunluğunun en fazla olduğu alanlar ovalardır. Platolar ikinci sırada gelir.
Cevap: Büyük baş hayvancılık
Cevap: Tahıl tarımı
Cevap: Türkiye'nin bulunduğu alanın geçmişte toptan yükselmeye uğradığını göstermektedir.
Cevap: İç Anadolu Bölgesi
Cevap: Doğu Anadolu Bölgesi, çünkü toptan yükselme en fazla bu bölgede olmuştur.
Cevap: Suyla kolaylıkla çözünen kalkerli (kireçli) yapıya sahip arazilerde akarsu aşındırması sonucu oluşmuşlardır.