Bebeklerde Kalça Çıkığına Dikkat

Halk arasında "doğuştan kalça çıkığı" olarak bilinen, gelişimsel kalça displazisinin (GKD) erken teşhis konduğu takdirde normale çok yakın bir kalça eklemi olarak tedavi edilebilen, gelişimsel bir hastalıktır.

Bebekleri kundağa sarmak, yanlış taşımak ve bazı hareketlere zorlamak kalça çıkığı açısından çok riskli, geç yürüyen çocuklarda da kalça çıkığından şüphelenmek gerekiyor.

Ülkemizde yaygın olan bebekleri kundağa sarma alışkanlığı kalça çıkığına yol açabiliyor.

Doğumdan kaynaklanan kalça çıkığının erken teşhisinde en güvenilir yöntemin, bebeğin kalçalarının doğumdan sonra ilk 1 ay içinde ultrasonografik olarak muayene edilmesi gerekiyor.Kalça çıkığı, erken teşhis edildiğinde başarı ile tedavi edilebilen bir hastalıktır.

RİSKLİ GRUPTAKİ BEBEKLER

Anne rahminde ters duran, ailesinde ve akrabalarında kalça çıkığı olan, boynunda ya da ayaklarında eğriliği olan, ilk ve zor doğumlar ve ilk kız bebeklerde kalça çıkığı görülme ihtimali biraz daha yüksek.

Yeni doğanda kalça ultrasonografisi, kalça çıkığını tarama amacıyla kullanıldığı zaman en doğru uygulama zamanı 3 ve 4. haftalar civarıdır. Daha önce yapılması yanlış sonuçlar verebilir.

1 ve 1.5 aydan sonra tarama yapılması ise tedavide gecikmeye sebep olabilir.

Bebeğinizin her iki bacağını sıkıca birleştirip uzatmaya zorlamayın. Bu pozisyona sebep olan kundak, kalçanın can düşmanıdır. Kundak, bebeğinizin bacaklarının düzgün olmasını kesinlikle sağlamaz. Aksine kalçalarını çıkmaya doğru zorlar. Bebeğinizi kucağınızda taşırken, bacaklarını ellerinizle birleştirip taşımayın.

DOĞRU TAŞIMA ŞEKLİ

Tüm bebekler için doğal duruş, gerek sırt üstü, gerekse yüz üstü yatarken kalça ve dizlerin bükük olduğu pozisyondur. Bu amaçla bebeğiniz için kullandığınız ara bezinin yumuşak olmasına dikkat edin. Bebeğin gövdesinin alt kısmına bol ve rahat giysiler giydirin. Kucağınızda taşırken bir elinizi bacaklarının arasından geçirerek ya da bacakları açık gövdenize yaslayarak tutun.

GEÇ YÜRÜDÜYSE

Kalça çıkığı olan bir çocuk geç yürür. Yürümeye başladıktan sonra da çıkık olan tarafa doğru aksar, koşarken sık sık düşer. Bacak boyları eşit değildir. Çıkık iki taraflıysa ailenin bunu anlaması zordur. Ancak bu çocuklar diğerleri gibi normal hareketler yapamaz, hareketlerinden mutlaka belli olur.

Kalça Çıkığı Belirtileri

• Bacaklarda uzunluk farkı
• ayaklarda şekilsel bozukluk
• kalça ve bacağın üst kıvrım bölümlerinde sağ ve sol bacak arasında farklılık olması
• bacaklardan birinin diğerine oranla daha az hareketli ve esnek olma durumu
• yürüme başlangıcında sendeleyerek yürüme biçimi
• Bebeğiniz ayakları ve dizleri bükülü pozisyonda değil; bacakları dümdüz şekilde duruyorsa,
• Bebeğinizin cinsiyeti kızsa, Bacakları dizler bükülü iken yanlara rahatça açılmıyorsa,
• Bacaklarını yan yana getirdiğinizde bacaklarının katlanma bölgeleri aynı hizada değilse,
• Bacaklarından biri diğerinden daha kısa ise,
• 18 ayı geçtiği halde yürümüyorsa,
• Ördekvari şekilde yürüyorsa çocuk kalça çıkığı açısından risk taşır.

kalça çıkıklığı belirtisi

Hastalığın belirtilerini yürüme öncesi, bacak büklümlerinin sayıca ve derinlikçe eşit olmaması, bacakların yanlara açılmasının sınırlı oluşu, bükülmüş olan dizlerin aynı seviyede bulunmaması, bacakta kısalığın bulunması olarak sıralanabilir

Yürüme sonrası kalça çıkıklığı belirtisi

Yürüme sonrası döneminde ise çocuğun yürümesinin gecikmesi, yürümede aksama ve bacakta kısalığın bulunuşu bebeklerde kalça çıkığı hastalığının belirtileridir.

Ülkemizde yakın akraba evliliklerinin sıklığı ve kundak kullanma alışkanlığının hala süregelmesi, hastalığın yüksek oranda görülmesine sebep olmaktadır.

Geleneksel kundak kullanma, hastalığın yüksek oranda görülmesindeki asıl faktörlerden birisidir. Tanıdaki gecikmeler de buna eklenince bebekler ameliyatsız tedavi dönemini yitirebilmektedir.

DİKKAT: Bu gibi belirtiler çocuğun en kısa sürede konuda deneyimli bir ortopediste götürülmesi gerekliliğini doğurur.

Ayrıca yeni doğanda bacaklar arasındaki kıvrımların eşitsizliği, bacağın dışarı doğru durması, bacağını fazla dışa açamaması gibi durumlarda da şüphelenilmelidir. Yürüme sonrasında ise o tarafın kısa olması ve topallama olması durumlarında da doktora başvurmak gerekmektedir.

Bebeklerde Kalça Çıkığında Erken Teşhis

Çocuklarda kalça çıkığı sorununun fark edilmesinde anneye büyük görev düşüyor. Kalça çıkığında annenin dikkatini çekebilecek en önemli muayene bulgusu, bebeğin bezini değiştirirken kalçaların yanlara doğru az esnemesi ve bacaktaki kısalığın fark edilmesidir. Erken teşhis tedavi açısından çok önemlidir. Tedavide gecikilmesi durumunda ameliyat seçeneği devreye giriyor.

Kalça Çıkığı tedavisi

Bebeklerde Kalça Çıkığı özellikle yaşamın ilk 2-3 ayı altın dönemdir.

Tedavide teşhis konduğu yaşa göre cihazlarla, yumuşak doku operasyonları ve 1.5 yaşından sonrada yapılacak kemik operasyonları ile kalça eklemi yerine konmaya çalışılır.

Tedaviyi belirleyen en önemli faktör hastanın yaşı olduğu için, erken teşhis ve ultrasonografinin önemi oldukça büyüktür.