Elektroliz Nedir
Elektroliz Nedir
Bir elektrik akımı tarafından aşılan bir elektrolitin uğradığı ayrışmaya elektroliz denir. Elektroliz bu akımın elektrolit içinde iletilmesiyle birlikte gelişir. Elektrolit çoğunlukla erimiş olarak ya da bir tuz eriyiğinin sulu çözeltisi halindedir. Volta pilinin bulunmasıyla (1800) ve suyun elektrolizine uygulanmasıyla ilgili ilk deneyler XIX. yy’ın başlarında gerçekleştirilmiştir.Elektroliz sözcüğünün olayı özel olarak inceleyen Michael Faraday tarafından ortaya atıldığı sanılmaktadır. Elektroliz ile ilgili bazı terimler: Elektrolit:İçinde serbest iyon bulunduran ortamlara denir. Elektrot:Elektrolit içine batırılan metallere denir. Anotir elektroliz kabında üreticinin pozitif kutbuna bağlı elektroda denir. Katot
Elektroliz kabında üreticinin negatif kutbuna bağlı elektroda denir. Elektrolizin Uygulama Alanları Elektroliz öncelikle elektrolizle metalürjilerde metallerin hazırlanmasında (çözünmez anot) ya da arıtılmasında (çözünür anot) kullanılır. Elektroliz ayrıca galvanoplastide bir elektrolitik metal birikimiyle metal birikimiyle döküm kalıbına biçim vermede aşınmaya karşı korumada ve bir metal çökeltisiyle metallerin kaplanmasında (sözgelimi nikel kaplama çinko kaplama kadmiyum kaplama krom kaplama gümüş ya da altın kaplama) baş vurulan bir yöntemdir.
Arı hidrojen özellikle suyun elektroliziyle elde edilir. Öbür uygulamaları arasında gaz üretimi (klor) metal üstünde koruyucu oksitli anot tabakalarının elde edilmesi (alüminyumun alümin aracılığıyla anotlaştırılması işlemi) elektrolizle parlatma metallerin katot ya da anot olarak yağlardan arındırılması sayılabilir. Elektroliz akım şiddetlerinin özellikle de voltametrelerdeki akım miktarlarının ölçülmesine de olanak verir.
Sürekli akım yardımıyla organik dokuların ayrıştırılmasına dayanan tedavi elektrolizi cerrahide sinir uçlarının (nöronların) sertleşen urların burun deliklerindeki poliplerin yok edilmesinde sidik yolu (üretra) ya da yemek borusu daralmalarının tedavisinde vb. kullanılır.
ELEKTROLİZDEN YARARLANMA
1.Metallerin Ayrıştırılması Bunun için hangi metal ayrıştılıcaksao metalin bir tuzunun çözeltisi hazırlanır.Bu yöntem en çok bakır matali için kullanılır.Çözelti içine batırılan elektrotlardan biri arı bakır diğeri de arı olmayan bakırdır.Bakır iyonları (+)yüklü olduğundan katoda gider orada nötrleşerek arılaştırılmış olur. 2.Metalle Kaplamacılık Herhangi bir metalle kaplamak istediğimiz bir cisim elektroliz kabında katot olarak kullanılır.Hangi metalle kaplamak istiyorsak o da anot olarak seçilir.Çözelti yerine anot olarak kullanılan metalin tuzunun sudaki çözeltisi alınırTeknikte kromajnikelaj ve gümüşle kaplama bu metodla olur.
Bir demir çatal nikelle kaplanmak isteniyorsaçatal katotnikel ise anot olarak seçilir.Çözelti olarak nikel tuzu çözeltisi kullanılır.Sulu çözelti içindeki nikel iyonları katoda gider ve element halinde birikerek kaplama olayını gerçekleştirirler
-1- Suyun Elektroliz Deneyi Deneyin amacı: Suyunelektroliz yoluyla hidrojen ve oksijene ayrılması. Araç ve Gereçler 8 yuvarlak pil ve pil yatağı (veya 12 voltluk doğru akım güç kaynağı) İletken teller ve tel tutturucuları 3 beherglas (250 cm3) 3 deney tüpü 6 çelik elektrot Çamaşır suyu sodası çözeltisi Ön bilgiler ve deney yapılışı: Temiz bir kaba 500cm3 saf su konur. 60 gr çamaşır sodasını (Na2 CO3 H2 O) azar azar su içine döküp karıştırarak çözünüz.
Daha sonra çözeltiye 1000cm3’e çıkıncaya kadar saf su ilave edilir. Böylece yaklaşık %5’lik çözelti hazırlanmış olur. 250 cm3 lük temiz bir beherin üçte ikisine kadar çözelti konur. İki deney tüpü alarak bunlar ağızlarına kadar ağızlarına kadar çözeltiyle doldurulur. Kesiti tüp ağzından daha geniş bir tıpayı parmağınızla bu tüpün ağzında tutarak tüp ters çevrilir ve beherdeki çözeltiye daldırılır. Daha sonra parmak çekilir ve tıpa çözeltiden alınır. Böylece tüp içine hava girmesi önlenmiş olur. İkinci tüp için de aynı işlem yapılır.
