Artvinin Coğrafi Konumu Ve Yapısı
Artvinin Coğrafyası Ve Yapısı
Karadeniz Bölgesinin Doğu Karadeniz Bölümünde Doğu Karadeniz Dağları üzerinde yer alan Artvin İli'nin doğusunda Ardahan güneyinde Erzurum batısında Rize kuzeybatısında Karadeniz kuzeyinde Gürcistan Cumhuriyeti bulunmaktadır. İlin yüzölçümü 7.436 kilometrekaredir.
Artvin arazi bakımından genel olarak dağlıktır. İlin Arhavi ve Hopa İlçeleri Karadeniz ile denize paralel uzanan Doğu Karadeniz Dağları arasında kalan dar bir düzlük alan üzerine kuruludur.
İlin Karadeniz'e olan kıyı uzunluğu 34 kilometredir. Kıyıdan iç bölgelere doğru gidildiğinde arazinin birden yükseldiği görülür. Artvin 'de ova olarak nitelendirilebilecek alanlar Arhavi ve Hopa kıyı şeridindeki aluvyal düzlükler dışında mevcut değildir.
İl sınırları içinde 30'a yakın akarsu vardır. Bunlardan Karadeniz'e dökülenler hariç diğerleri Çoruh Nehri'nin kollarıdır. İlin muhtelif yerlerinde çok sayıda doğal göl vardır. Bunlardan; Şavşat ve Borçka İlçelerinde bulunanları doğal güzellik ve turizm açısından en önemlileridir.
Artvin'in Bazı İllere Uzaklığı
İL UZAKLIK (KM)
Ankara 999
İstanbul 1.314
İzmir 1579
Adana 1014
Bursa 1327
Kocaeli 1206
Aantalya 1472
Diyarbakır 526
Erzurum 203
Trabzon 234
Rize 159
Ardahan 235
Dağlar
Karadeniz kıyısına paralel olarak uzanan Doğu Karadeniz Dağları'nın il sınırları içindeki uzantıları; Kaçkar Altıparmak Kükürtlü İskaristi Dağları adıyla sınıra kadar uzanmaktadır. Bu dağ sırasının üzerinde çok sayıda dağ ve yüksek tepeler yer alır.
Karadeniz kıyısını takip ederek batıdan doğuya doğru iki sıra halinde uzanan3937 m. Yüksekliğindeki Kaçkar Dağı Karadeniz Dağları'nın en yüksek noktasını oluşturur. Bu dağın su bölüm çizgileri; Artvin Rize Erzurum il sınırlarını belirler. Şavşat ve Borçka ilçeleri arasında yer alan Çoruh ve Berta vadileri ile Gürcistan sınırına kadar uzanan Karçal Dağı 3428 m. Yüksekliği ile ilin diğer önemli bir dağıdır.
Artvin'in Diğer önemli Dağları ve Yükseltileri Şöyledir
Kaçkar dağı -3937 m. Mihrap dağı-2950 m. Karçal dağı-3428 m. Sahara dağı-2799 m. Kükürttepe dağı-3348 m. Karyan dağı - 2790 m. Arsiyan dağı - 3164 m. Kara dağ - 2300 m. Çadır dağı - 3050 m. Büyük Yurt dağı - 2250 m. Kürdevan dağı - 3050 m. Genya dağı - 1850 m. Kartal dağı - 3000 m.
Ovalar
İl sınırı içerisinde ova özelliği gösteren yerler hemen hemen yoktur. İl topraklarının ancak %0.2 alanını kaplayan düzlüklere rastlanır. Kıyıda akarsu birikintilerinin meydana getirdiği alüvyal ovalara rastlanmaz. Çünkü dağların denize bakan yamaçlarında kaynaklarını alan Hopa ve Arhavi Deresi'nin suları az ve uzunlukları kısa olduğundan birikinti ovalarının büyüklüğünü sınırlamıştır. Bütün bunlara rağmen Hopa ilçesinde Sundura Dere'sinin ağzında ve Arhavi ilçesinin Kabirse Dere'sinin ağzında birer küçük delta ovalar oluşmuştur.
Yaylalar
İl topraklarının yaklaşık % 51'ini kaplar.
Artvin'in başlıca yaylaları
1.Yusufeli Zeytinlik ve Ortaköy Derelerinin oluşturduğu çizginin güneydoğusundaki bölgede bulunan Meşeli Kurudere Düzenli Kireçli Yığılı Kapik Irmaklar Bülbülan Çamlıca HanlıköyBallı ve Yoncalı yaylaları
2.Muratlı-Borçka Artvin-Ortaköy Deresi ile Gürcistan arasında kalan bölgedeki Taşköprü Meydancık Mısırlı Oba yaylaları
3.Merkez İlçe–Zeytinlik-Yusufeli İlçesi çizgisinin kuzey ve kuzeybatısında kalan bölgedeki Keşoğlu Çamlık Mağara İnekli Kocakarılı Dikme ve Taşkınlık yaylaları sayılabilir.
Vadiler
Artvin ili yüzey şekilleri genellikle yer altı kırılmaları ve volkanik faaliyetler sonucunda meydana gelmiştir. Vadilerin bir bölümü ise bu tektonik kırılmalar sonucunda meydana gelen fay ve çizgilerine uyarak oluşmuş dağ sıralarını birbirinden ayıran dağlara paralel çizgiler halindedir. İl'de bulunan vadileri iki ana kısma incelemek mümkündür;
1 – Asıl Çoruh Vadisi
2 – Çoruh ırmağı kollarının meydana getirdiği vadiler.
Çoruh Vadisi
Çoruh ırmağının il sınırına girdiği yerden başlayıp Muratlı Bucağında il sınırını terk ettiği yere kadar uzanan 150 km uzunluğunda bir vadidir. Genellikle çok dar ve derin “V” ve “U” şeklinde boğazlar halinde uzanır. Zeytinlik – Yusufeli ve Zeytinlik Muratlı arası olmak üzere iki bölümden meydana gelir.
Diğer vadiler
a) Ardanuç Dere'si Vadileri
Vadi tabanı Ardanuç ilçesinde nispeten geniştir. İlçe merkezinin 7 km kuzeybatısında bulunan Cehennem Dere'si tipik bir kanyon vadidir. 500 m uzunluğunda 70 m. Genişliğinde ve 6 m derinliğindedir. Ardanuç suyuna açılır. Dünyada sayılı kanyon vadileri yer alır.
b) Ortaköy Vadisi
Şavşat ilçesinin sularını boşaltan irili ufaklı çayların meydana getirmiş olduğu bu vadi zengin bitki örtüsüyle kaplıdır.
c) Altıparmak Vadisi
Barhal Dere'sini takip eder. En geniş yeri 3 m'dir. d) Murgul Vadisi : Murgul Dere'sinin meydana getirdiği bu vadinin tabanı diğer vadi tabanlarına göre daha geniştir.
Akarsular
İl sınırları içinde bulunan akarsular iki bölümde incelenir. Bir kısmı asıl ırmak olan Çoruh Nehri'nin kollarını meydana getirirken bir kısmı da il sınırları içinde ve il sınırları dışında Karadeniz'e dökülen nehirlerdir. Başlıcaları şunlardır; ÇORUH NEHRİ İlin en büyük akarsuyu olan Çoruh Nehri Mescit Dağları'ndan kaynağını alarak Bayburt'u geçtikten sonra Yusufeli ilçesinin Yokuşlu Köyünün mevkiinde il sınırına girer. Su kavuşumu denilen yerde Oltu suyu ile birleşir. Yusufeli yakınlarında Barhal deresiyle birleşen Çoruh Nehri kuzeybatı yönüne girer. Artvin yakınlarında Ortaköy suyunu Borçka'da Murgul suyunu - İçkale suyunu ve Kaynarca suyunu alarak Muratlı Bucağını geçerek Batum'un güneybatısında Karadeniz'e dökülür. Çoruh Nehri'nin uzunluğu 376 km olup 354 km'si sınırlarımız içerisindedir.
Oltu Çayı
Karga pazarı Dağları'ndan kaynağını alır. Yusufeli yakınlarında Tortum Çayı ile birleşir. Güralp kayası denilen yerde Çoruh Irmağına kavuşur.
Tortum Çayı
Kargapazarı Dağları'ndan kaynağını alır. Tortum Gölü'ne girip çıktıktan sonra Yusufeli yakınlarında Oltu Çayı ile birleşir.
Bahral Çayı
Kaçkar Dağları'ndan kaynağını alır. Erzincan Yüncüler Çevreli ve Dört Kilise derelerini alarak Çoruh Nehri'ne karışır.
Şavşat Suyu
Şavşat irili ufaklı 13 deresi bulunması ile su zenginliğine sahip bir ilçemizdir. Şavşat deresi Ortaköy deresinin kaynağı olup Ardanuç deresiyle birleşerek Çoruh Nehri'ne kavuşur. Kaynağını Sahara dağlarından alarak Şavşat suyuna birleşir.
Göller
Artvin'de irili ufaklı çok sayıda göl vardır. Bunların çoğu buzul vadilerinin diplerinde oluşmuştur ve genellikle Karagöl adıyla anılır.
Önleri moren yığınıyla dolu olan bu göller derindir.
Çoğunda bol alabalık bulunan ve doğa harikası olan bu göllerin en önemlileri Şavşat ve Borçka'da bulunan ve Karagöl adıyla anılan göllerdir.
Yeraltı Zenginlikleri
Artvin İli toprakları maden yatakları oluşumuna elverişli bir bölgede yayılmıştır.
Ülkemizin en zengin bakır madeni yatakları Artvin'de bulunur.
Maden Tetkit ve Arama Enstitüsü'nce (MTA) Merkez İlçede altın Ardanuç İlçesinde Manganez Borçka ve Murgul'da bakır pirit ve manganez Şavşat'ta bakır kurşun çinko ve manganez Yusufeli İlçesinde de linyit kömürü açısından zengin rezervlerin bulunduğu tespit edilmiştir.
İklim
Artvin'in iklimi yeryüzü şekillerinin özellikleri nedeniyle bölgelere göre çeşitlilik göstermektedir. Kıyı kesimlerinde ılık ve yağışlı bir iklim tipi egemendir. Buna karşın İl'in iç bölgelerine doğru yüksek kesimlerde kışlar sürekli ve bol karlı yazlar serin geçer. Çoruh Vadisi'nin derin tabanında kıyıya oranla daha az yağışlı kışları fazla sert olmayan bir iklim tipi vardır.
Bitki Örtüsü
Artvin İl topraklarının yaklaşık % 55'ini (390.000 ha) ormanlık alanlar kaplamıştır. İldeki ormanların büyük bölümünü iğne yapraklı ağaçlar oluşturmaktadır. Bölgede yüksek dağların eteklerinden üst kısımlara doğru gidildikçe önce yapraklı türler sonra iğne yapraklılar görülmektedir
