Aladağlar

Aladağlar

Aladağlar Orta Toros Sıradağları'nın kuzeydoğu uzantılarını oluşturmakta ve sıradağ silsilesinin en yüksek doruklarını (Demirkazık Zirvesi – 3756 m.) kapsamaktadır. Ortalama 3100 m. yüksekliğinde KKD-GGB uzanımlı tipik bir sıradağ görünümü sunan Aladağlar başlıca 4 yükselti grubundan oluşmaktadır Kuzey kesimde Demirkazık grubu (3756 m.) orta kesimde Yedigöller grubu (Kızılkaya doruğu – 3725 m.) güney kesimde Kaldı grubu (3688 m.) ve güneydoğuda ise Torasan grubu (Vayvay dağı – 3565 m.) bulunmaktadır. Bu yükselti gruplarını kuzeyde Develi Ovası kuzeydoğuda Zamantı Irmağı Vadisi batıda Çamardı-Ecemiş Depresyonu güneybatıda Kamışlı Boğazı güneydoğuda ise Aladağ Çöküntü Havzası çevrelemektedir. Kuzeydeki Develi Ovası düzlüklerinden yükselmeye başlayan Aladağlar'ın güneybatıdaki Kamışlı Boğazı'na kadar olan uzunluğu yaklaşık 80 km.'yi bulmaktadır. En geniş bölümü ise batıdaki Ecemiş Çayı ile doğudaki Zamantı Irmağı arasında yaklaşık 30 km. civarındadır.

Aladağlar batıdaki Niğde İli kuzeydeki Kayseri İli ve güneydeki Adana İli arasında bu üç ilin idari sınırlarının kesiştiği bir konumda bulunmaktadır. Aladağlar'ın yakın çevresindeki en önemli yerleşmeler; batı kesimdeki Niğde İli Çamardı İlçe Merkezi kuzey kesimdeki Kayseri

İli Yahyalı İlçe Merkezi güneybatı kesimdeki Adana İli Pozantı İlçe Merkezi ve güneydoğu kesimdeki Adana İli Aladağ İlçe Merkezi'dir. Yaklaşık 1024 km2'lik bir alanı kaplayan Aladağlar'ın önemli bir bölümü Niğde İli sınırları içerisinde kalmaktadır. Dağlık alana yaklaşmak için en kolay ve en çok kullanılan ulaşım yolu da Niğde İl Merkezi'nden Çamardı İlçesi'ne giden yoldur. Aladağlar'ın Niğde ve Kayseri bölümlerini de içine alan tamamı Akdeniz Bölgesi'nin Adana Bölümü'nde bulunmaktadır. Kuzeyde Kayseri İli'ne bağlı Yahyalı İlçe Merkezi ile batıda Niğde İli'ne bağlı Çamardı İlçe Merkezi'ni Aladağlar'ın etekleri boyunca birleştiren doğal sınır Akdeniz Bölgesi ile İç Anadolu Bölgesi arasındaki bölge sınırının bir parçasıdır.

Türkiye'de dağ denince akla Toroslar gelmekte Toroslar'ın en çok tanınan bölümünü ise Aladağlar oluşturmaktadır. Aladağlar'da; Türk dağcılarının “O bizim tapınağımızdır diye tanımladıkları Demirkazık (3756 m.) Doruğu'na 3500 metre civarında 15'e yakın zirve eşlik etmektedir. Yılın her mevsimi eğitim ve tırmanış amaçlı gelen dağcıların eksik olmadığı Aladağlar ülkemize gelen yabancı doğa sporcularının da mutlaka uğradığı dünyaca üne sahip dağlarımızın başında gelmektedir. Ancak ulusal ve uluslararası boyutta sportif ve turistik kullanımın giderek denetimsiz biçimde yoğunlaşması Aladağlar ekosistemi üzerinde antropojen baskıları da arttırmaktadır.

Ayrıca doğal afet riskleri ve alanları belirlenip haritalanmamış olduğu için Aladağlar'da ölümlü dağ kazaları da artış göstermektedir. Bunun yanı sıra; Niğde Kayseri ve Adana illerinden Aladağlar'a çıkarak geleneksel yaylacılık faaliyetlerini sürdüren önemli bir yaylacı nüfusu bulunmaktadır. Yaylacılar Aladağlar'ın alpin çayırlarında aşırı hayvan otlatması yaparak endemik dağ çiçeklerinin neslini tehlikeye sokmaktadırlar. Yine uzun yıllar boyunca yapılan aşırı ve kaçak avcılık nedeniyle yaban hayatı üzerinde de önemli bir tahribat gerçekleşmiştir. Ayrıca Aladağlar'ın bazı derin vadileri içinde varlığını koruyabilmiş orman kalıntıları bulunmakta ancak özellikle Emli Vadisi'nde olduğu gibi endemik Toros Göknarları yaygın ökse otu tehdidiyle kurumakta böylece son orman kalıntıları da doğal yolla ortadan kalkmaktadır.

Çevresel tahribatın etkilerini hissettirmeye başladığı Aladağlar'da T.C. Orman Bakanlığı'nca koruma çalışmaları başlatılmış ve ilk olarak 1991 yılında Kayseri bölümünde kalan “Hacer Ormanı Tabiat Parkı” ardından 1995 yılında hemen bütün Aladağlar'ı kapsayan “Aladağlar Milli Parkı” Bakanlar Kurulu Kararı ile ilan edilmiştir. Günümüzde “Aladağlar Milli Parkı”nda planlanmış koruma uygulamalarına henüz geçilememiş olup bunun için öncelikle Milli Parklar Kanunu kapsamında hazırlanması gereken “Uzun Vadeli Gelişme Planları”nın bitmesi beklenmektedir.

Aladağlar'ın sahip olduğu turizm potansiyelinin de koruma-kullanma dengeleri oluşturulmak kaydıyla değerlendirilmesi kaçınılmazdır. Nitekim bu amaçla T.C. Turizm Bakanlığı “Birinci Derecede Öncelikli Yüksek Dağlık Alanlar” kapsamında 6 dağlık bölgeden biri olarak Toros Aladağlar'ı da değerlendirmeye almıştır.

Milli Park ve Turizm Bölgesi çalışmalarının yanında Aladağlar'ın sahip olduğu doğal kaynaklar için politik-stratejik ve arazi kullanım ilkeleri ile bunların uygulama tekniklerini kapsayan “Dağ Alanları Yönetimi (DAY) ve Planlaması” çalışmalarının da yapılması gerekmektedir. Değişik amaçlı kullanım planlamalarını kaçınılmaz çevresel öncelikler etrafında bütünleştirecek doğaya uyumlu sürdürülebilir kullanım uygulamalarının yürütüleceği ortak bir yönetim sisteminin kurulması DAY ve Planlaması çalışmalarının başlıca katkılarından biri olacaktır.

Aladağlar'ın doğa sporları ve turizmi açısından en yoğun kullanılan ve en zengin doğal kaynak değerlerine sahip bölümü Niğde İli sınırları içerisinde kalmaktadır. Ayrıca Niğde İl Merkezi Aladağlar'a ulaşmak isteyenlerce giriş kapısı olarak kullanılmaktadır. Bu nedenlerle; Aladağlar'ı öncelikle sahiplenmesi gereken il Niğde'dir. T.C. Niğde Valiliği Niğde Üniversitesi Niğde'li özel teşebbüs yerel medya ve yöre halkı dağlarına sahip çıkmalıdır

Kayseri Niğde Adana illeri arasında bulunan Aladağlar bitki örtüsü ve hayvan çeşitleri bakımından zengin bir çeşitliliğe sahiptir. Bu nedenle dağın 54.524 hektarlık bir bölümü 1995 yılında Milli park ilan edilmiştir.

Dağcılık Faaliyetleri En yüksek doruğu 3756 m olan Aladağlar'da tırmanışlar için 3700 metre üzerinde üç doruğun yanısıra 3000 metrenin üzerinde çok sayıda doruk vardır. Bu doruklar Niğde il sınırları içinde devam eden Toros dağ kıvrımlarının (Orta Toroslar) en yüksek doruklarıdır. İlk baharda eriyen karlardan dolayı Aladağlar'da birçok göl oluşur ama kurak yaz mevsiminde bu göllerden çoğu buharlaşıp yok olur. Yalnızca yer altı suları ile de beslenen birkaç göl kalır. Aladağlar içinde birçok gölün bulunduğu genişçe bir kazanı andırır.

En uygun tırmanış zamanı Haziran Temmuz Ağustos ve Eylül aylarıdır. Kalker kayalardan oluşan Aladağlar'da Emli ve Barasama vadileri dışında ormanlık alan görülmez. Dağda alpin bitki toplulukları gelişmiştir.

Demirkazık Tırmanışı
Aladağların en yüksek zirvesi olan Demirkazık (3756 m.) tırmanışı için Çukurbağ köyünden yaya olarak 1,5 saat uzaklıktaki Sokulupınar kamp yeri olarak seçilir. Kamp yerinden doruğa tırmanış ve dönüş normal olarak 10-12 saat sürer. Aladağlara çok sayıda tırmanış yapacaklar Yedigöller Vadisini kamp yeri olarak seçmelidirler. Çukurbağ köyü-Yedigöller yaya 10-12 saattir. Yedigöllerden Emler Zirvesi (3723 m) Kızılkaya (3723 m) Direktaş (3470 m) doruklarına çeşitli çıkış yollarından ulaşılır. Demirkazık Köyünde özel idarece yaptırılmış olan 100 yataklı yeni ve modern bir dağ evi bulunmaktadır. Burada yemek ve duş imkanı olduğu gibi bir kütüphane ve dinlenme salonları da mevcuttur. Dağ evinden hareket edilerek Demirkazık ve Küçük Demirkazık (3425 m) zirvelerine tırmanmak mümkündür.

Ayrıca Çukurbağ köyünden hareketle 1,5-2 saatlik bir yürüyüş sonunda Emli vadisine varılır. Buradan da Kaldı (3734 m) Güzeller (3461 m) ve Alaca (3588 m) zirvelerine tırmanmak mümkündür.

Aladağ'a Ulaşım Aladağlar'a ulaşım için üç ana yol bulunmaktadır.

Batı Yönünden
Niğde'den araçla 1,5 saatte Çukurbağ veya Demirkazık köyüne gidilir. Bu köyde her tür otel hizmeti veren bir dağ evi vardır.

Güney Yönünden
Adana'dan Karsantı'ya buradan da Acıman ya da Trak yaylalarına gidilir.

Kuzey-Kuzeydoğu Yönünden
Kayseri'den Yahyalı'ya buradan da Barazama veya Büyük Çakır (Şelale) köylerine gidilir