Ağrı Dağı Efsanesi
Ağrı Dağı Efsanesi: Günün birinde keçe bellemesinin üzerinde bir güneş ve ağaç işlenmiş çok güzel kır bir at Ahmet'in kapısının önüne gelip kapının tahtasını koklar gibi duruyordu. Atı ilk gören Sofi olmuştu.
Sofi atın üzerindeki işareti bir yerden hatırlar gibiydi ve bu işaretin onlara kötülük getireceğine inanıyordu.Sofi oralardaki bütün oymakların işaretini bilirdi ama bu işareti bir türlü anımsayamamıştı.
Bu arada Ahmet evin içinde çok eski olan Ağrı dağı türküsünü çalıyordu.Bu türkü Ağrı dağının bitmek bilmez öfkesini dile getiriyordu. At bu sesten çok etkilenmiş gözüküyordu oda Ahmet'i dinliyordu.
Sofi Ahmet türküsünü bitirince onu yanına çağırdı ve atı gösterdi.Atı tanıyıp tanımadığını sordu.Fakat Ahmet atı tanımıyordu.Bunun üzerine Sofi atın Ahmet'e haktan yadigar olduğunu söyledi ve Ahmet'e atı üç kere dağın aşağısına götürüp orda bırakmasını eğer at har defasında geri gelirse bu atın onun olacağını ve onun sahibi Osmanlı hükümdarı bile olsa kellesini vermesini ama bu atı vermemesi gerektiğini söyledi.Bunu üzerine Ahmet atı dağın aşağısına götürdü ve atı orda bırakıp geri geldi ama at her seferinde geri gelmişti.Artık at Ahmet’indi ve atın sahibi kim olursa olsun Ahmet atı ona veremezdi.
Ahmet atı ahıra çekti ama biraz sevinçli biraz korkuluydu Elbet bir gün atın sahibi ortaya çıkacaktı peki o zaman ne yapacaktı?
Bir gün Sofi titreyerek Ahmet'in yanına geldi ve atın, Beyazıt Paşası Mahmut Hanın atı olduğunu söyledi.Atı getirene beş at ,elli altın vereceğini söyledi ve ekledi atı kimin evinde bulursa onun kellesini vurduracağını söyledi.Ama Ahmet atı ona vermeyeceğini atın kendisine haktan yadigar olduğunu söyledi.
Bir ay sonra Mahmut Hanın adamları Ahmet’e geldiler ve atı geri vermesini istediler ama Ahmet kabul etmedi ve atın artık kendisine ait olduğunu söyledi.Bunu duyan Paşa çok sinirlendi etrafındaki Kürt beylerini toplayıp Ağrıdağı’na atı almaya gitti Fakat dağda Sofi'den başka kimseyi bulamadı uzun süre aradıktan sonra Sofiyi alıp geri döndü ve emrindeki Kürt Beyleri, atı ve Ahmet’i bulması için görevlendirdi.
Paşanın üç kızı vardı.Bunlardan Gülbahar çok iyi kalpli bir kızdı diğer kardeşlerinden farklı giyinir, halkın arasında dolaşır onlarla muhabbet ederdi Sarayda at meselesi ile en çok ilgilenen Gülbahar olmuştu Atın macerasını zindandaki sofiden öğrendi.Sofiye her gün yemek götürüyor ve ona bir sürü soru soruyordu.Sofi bir gün Gülbahar’dan kaval istedi Gülbahar,Sofinin bu isteğini hemen yerine getirdi.Sofi kavalı eline alıp Ağrı dağı türküsünü çalmaya başladı.Bu türkü Gülbaharın çok hoşuna gitmişti ve her gün gelip bu türküyü dinliyordu
Paşa Milan Beyinin oğlunu görevlendirip Ahmet’i getirmesini istedi.Milan beyi Ahmet'i ikna edip onu saraya getirdi.Paşa Ahmet'i görünce ondan atını istedi.Ahmet, ona atın kendisine haktan yadigar olduğunu ve atı ona veremeyeceğini söyledi.Paşa buna çok kızdı ve Ahmet'i zindana attırdı Sofi Ahmet'in yanına gelmesine çok sevindi
Zindanda Ahmet ile Sofi kucaklaştılar daha sonra Ahmet Ağrı dağının öfkesini çalmaya başladı.Gülbahar bu kaval sesini duyunca çok etkilendi.Kaval çalan kişiyi görmek istedi.Ahmet'i gördü.İçinden ne olduğunu bilmediği sıcacık bir duygu geçti.Babasının yaptığına çok sinirlenmişti
Gülbahar Ahmet'i daha yakından görmeliydi.Bunun için ne yapacağını düşünmeye başlamıştı.Zindanın kapısında babasının en güvendiği adamlarından biri olan Memo duruyordu.Memo, Gülbahar'ı ne zaman görse elli ayağı titriyor ne yapacağını bilemez bir hale geliyordu.En sonunda dayanamadı Memo'nun yanına gitti .Elindeki altın ve pırlanta dolu keseyi Memo'ya verdi ama Memo bu keseyi kabul etmedi Zindanın anahtarını Gülbahar'a verdi ve oradan ayrıldı Gülbahar sevinsin mi üzülsün mü bilemedi.Ahmet'in yanına gitti.Birlikte bekçi kulesine çıktılar ve sabaha kadar hiç ayrılmadılar
Gülbahar Ahmet'in Sofinin Musa beyin öldürülmesini istemiyordu.Konuyu kardeşi Yusuf'a açtı.Yusuf bunu duyunca çok korktu ve elinden hiç bir şey gelmeyeceğini söyledi.Gülbahar'ın tek bir umudu kalmıştı oda demirci Hüso idi.
Demirci Hüso sanki onu geleceğini biliyor ve onu bekliyordu Gülbahar Hüso'ya olan biteni anlattı Hüso ``biliyorum`` dedi Ahmet ile arasında geçenleri anlatınca Hüso dondu kaldı.Gülbahar'a Kervan Şeyhine gitmesini ve selamını söylemesini istedi.Gülbahar hemen şeyhe gitti ve olan biteni ona anlattı.Şeyh hüsoyu görmek istedi.ertesi gün hüso şeyhe gitti ve geri döndüğünde yanında atta vardı.Gülbahar bunu görünce çok sevindi ama Mahmut han atın kendisinin olmadığını söyledi ve cumartesi günü üç hainin kafasının vurulacağını söyledi.Herkes atın Mahmut Hanın olduğunu biliyordu ve duruma çok sinirlenmişlerdi.
Gülbahar ne yapacağını şaşırmıştı bir şekilde bunun önüne geçmeliydi.Memo'ya gitti ve onları serbest bırakmasını istedi.Memo saçından birkaç tel alma şartıyla Gülbahar'ın isteğini kabul etti.Zindanın kapılarını açtı ve tutsakların hepsini arka kapıdan kaçmalarına izin verdi.Paşa bunları duyunca çılgına döndü fakat artık çok geçti.Memo'da kendini uçurumdan aşağıya atarak intihar etti.
Yusuf çok korkmuştu gidip her şeyi Paşaya anlattı ve Gülbahar'ın kaçtığını söyledi.Ama Gülbahar gitmemişti sonunu bekliyordu.Paşanın adamları içeri girdi ve Gülbahar'ı alıp zindana kapattılar.
Gülbahar'ın zindana kapatıldığını herkes duydu.Birden bire halk ayaklandı herkes Beyazıt'a doğru yürümeye başladı.Bir,iki gün içinde kalabalık çok büyüdü.Kalabalık saraya yürüdü Gülbahar'ı zindandan çıkardılar ve Kervan Şeyhinin yanına götürdüler Ahmet'te ordaydı ve Ahmet'le,Gülbahar'ın Hoşap beyinin kalesine gitmelerini istediler.Hoşap Kalesinin Beyi Ahmet'le,Gülbahar'ı çok iyi karşıladı ve onlara çok iyi baktı.Akşam yatarken Ahmet ,Gülbahar ile arasına kılıncını çekip yatağın ortasına kılıncı sapladı.Ertesi gün Gülbahar bunun nedenini öğrenmek istedi.Ahmet,Gülbahar'a yalan söyledi.Ahmet Gülbahar'ın Memo'ya ne verdiğini merak ediyordu.
Mahmut Han Horasan Beyini tehdit etmeye başlamıştı.Ahmet bunu duyunca Beyden izin istedi ama Bey izin vermedi.Ülkenin dört bir yanında yardım teklifleri yağıyordu Hoşap kalesine bu Beyin çok hoşuna gitmişti.
Paşa baktı bunlarla baş çıkamayacak.Ahmet'e bir teklif götürdü eğer ağrı dağının tepesine çıkabilirse ve bunu ispatlarsa geri döndüğünde nikahlarını Mahmut Han yapacaktı.Ahmet bu teklifi kabul etti ve yola koyuldu herkes bu ana tanık olmak için Beyazıt ın önüne gelmeye başlamıştı.Paşa bu kadar çok kişiyi daha önce hiçbir yerde görmemişti. Paşa bu kalabalıktan korktu ve Ahmet'i bağışladığını söyledi.
Ahmet'in gidişinin dördüncü gecesi olmuştu.Demirci Hüso bir anda haykırdı.Dağın başında bir ateş yanıyordu.Herkesi büyük bir sevinç sarmıştı.Sabahleyin Ahmet geldi hiç kimsenin yüzüne bile bakmadan Gülbahar'ı alıp dağa gitti.
Gülbahar dayanamadı ve Ahmet'in niye böyle davrandığını sordu.Ahmet ilk önce şaşkın şaşkın baktı sonra beni kurtarmak için Memo'ya ne verdin diye sordu.Gülbahar hiçbir şey vermediğini ne isterse yapmacağını ama Memo'nun hiçbirşey istemediğini söyledi.Daha sonra Gülbahar Ahmedi kaybetti ve bir dahada onu bulamadı.