Alternatif Akıma Güç
Alternatif Akıma Güç
Bu bölümde çeşitli alternatif akım devrelerindeki güç, gücün çeşitleri ve özellikleri görülecektir. Alternatif akım devrelerinde güç; aynen doğru akım devrelerinde olduğu gibi zaman biriminde yapılan elektrik işidir. Bu işin değeri de yine doğru akım devrelerinde olduğu gibi devre gerilimine ve devrede dolaşan akıma bağlıdır.
Bununla beraber alternatif akımda akım ve gerilimin devamlı olarak değişimini ve bazı hallerde aralarında faz farkı bulunması sebebiyle güç değerinin hesaplanabilmesi doğru akımda olduğu gibi basit değildir. Alternatif akımdan faydalanılan gücün değeri; akım ve gerilimin etkin değeriyle aralarındaki faz farkına bağlıdır.
Birim zamanda yapılan işe denir. P=iş/zaman sembolüyle ifade edilir.
Alternatif Akımda Güç Çeşitleri
Alternatif akımda akım ve gerilim arasında faz farkının bulunması sebebiyle birbirinden farklı üç çeşit güç kavramı meydana gelmiştir. Bunlar sırayla:
1.Zahiri güç (görünen güç)
2.Faydalı güç (aktif güç )
3.Kör güç (reaktif güç)
AKTİF GÜÇ
Dirençte harcanan güce aktif güç adı verilir.(Wattlı güç)P sembolüyle gösterilir.P=U*I*cosQ formülüyle hesaplanır. Birimi Watt'dır.
REAKTİF GÜÇ
Reaktansta harcanan güce verilen addır. Q ie gösterilir Q=U*I*SinQ formülüyle bulunur birimi vardır
GÖRÜNÜR GÜÇ
AC akım devrelerinde gerilimle akımın efektif değerlerinin çarpımına eşittir.S ile gösterilir. S=U*I formülüyle bulunur.Birimi VA'dır.
ALTERNATİF AKIMDA GÜÇ ÖLÇÜLMESİ
Altarnatif akımda faz sayısına ve fazların eşit yüklenip yüklenmemesine bağlı olarak güç ölçümünde farklı bağlama yöntemleri geliştirilmiştir. Bir Fazlıİki FazlıÜç Fazlı olmak üzere ölçüm üç çeşit altında incelenebilir.
Bir Fazlı Altarnatif Akımda Güç Ölçümü
Wattmetreler aktif gücü , Var metreler ise reaktif gücü ölçerler.650 Volt'a kadar olan gerilimler de ve çok yüksek olmayan akım şiddetlerinde güç ölçümü direkt olarak yani doğrudan doğruya güç ölçen aletlerin devreye bağlanmasıyla yapılır.
BU bağlantı yönteminde devreye voltmetre ve ampermetre bağlanmayabilir
İki Fazlı Altarnatif Akımda Güç Ölçümü
İki fazlı sistemlerde faz büyüklükleri arasında 90 derece faz farkı bulunmaktadır. Örnek olarak birinci faz akımıyla ikinci fazın akım arasındaki 90 derecelik fark gibi... İki fazlı bir üretecin iki faz sargısı bulunur. Bu sargıların uçları birbirinden ayrı olarak dört iletkenli bir şebekeye bağlanacak olursa birbirine bağlanmamış iki fazlı sistem elde edilir.Eğer iki sargının uçlar birleştirilirse iletkenli şebeke meydana gelir.Bu iletkenli şebeke dengededir.
Şekildeki görünen ABC dik üçgeni bu güçler arasındaki bağlantıları göstermektedir. Bu üçgende ( AB ) kenarı zahiri gücü göstermekte olup; P = E*I formülü ile bellidir.
Zahiri güç, güç katsayısı alınmadan kabul edilen güç değeridir. Zahiri gücü; (Volt-amper) veya (kilovolt-amper) birimleriyle gösteriniz.
ABC üçgeninin (AC) kenarı faydalı gücü gösterir. Bu güç değeri alternatif akımın wattmetrelerde okunan değeridir. Bu değerde şekilde görüldüğü gibi; akım, gerilim ve güç katsayısının kat sayısına eşittir. Formüller olarak ifade edersek ;
P=E*I*cosa olur. Watt ve kw birimleriyle bellidir
ABC üçgenini BC kenarı kör gücü gösterir. Körgüç; alternatif akımın faydası olmaya yani iş görmeyen güç değeridir. Şekilde görüldüğü gibi bu gücün değeri ;
Pk=E*I sina formülü ile bellidir. Birimi ise voltamper kelimsinin sonuna reaktif kelimesi getirmekle volt-amper-reaktif ismini alır.
Alternatif akım gücünün faydalı gücün ve kör gücün değerleri güç katsayısına bağlıdır Güç katsayısı cosa arttıkça kör güç azalır, faydalı güç çoğalır. Güç katsayısı azaldıkça kör güç çoğalır ve etkin güç azalır.
