Van Kalesi: Tarihi, Efsanesi ve Özellikleri

Van Kalesi, Türkiye'nin Van ilinde, Van Gölü kıyısında ve Van şehrine 5 km uzaklıkta bulunmaktadır. Yalı Mahallesi sınırları içinde yer alır ve İpekyolu ilçesinde bulunur.

Van Kalesi, Urartu Devleti tarafından M.Ö. 840-825 tarihleri arasında kurulmuştur. Urartular, bugünkü Doğu Anadolu Bölgesi'nde varlığını sürdürmüş bir antik uygarlıktır. Bu nedenle Van Kalesi, Urartular tarafından inşa edilmiştir.

Van Kalesi Urartu uygarlığına aittir. Urartular M.Ö. 900-600 yılları arasında Van merkez olmak üzere bölgede büyük bir medeniyet kurdular ve Van Kalesi, Urartu krallığının başkenti Tuşpa'nın merkeziydi. Kalenin çivi yazılı kitabeleri, kralların mezar odaları ve diğer yapıları Urartu uygarlığına aittir.

Van Kalesi, Urartu Devleti'nin başkenti Tuşpa'nın savunması için inşa edilmiştir. Kale, Pers İmparatorluğu, İskitler, Partlar ve Romalılar gibi çeşitli güçler tarafından da farklı dönemlerde kontrol edilmiştir. Osmanlı döneminde ise tamamen askeri amaçlarla kullanılmıştır.

Van Kalesi Hikayesi Nedir?

Van Kalesi, Urartu Krallığı tarafından MÖ 9. yüzyılda Lutipri'nin oğlu Sarduri tarafından kurulmuştur. Bu kale, Van Gölü kıyısında ve Van şehrine 5 km uzaklıkta sarp bir kayalık üzerine inşa edilmiştir. Yapı, 1800 m uzunluğunda, 120 m genişliğinde ve 80 m yüksekliğindedir. Van Kalesi, bölge kontrolü için yapılmış bir istihkam yapısıdır ve yabancı ordulara karşı koymak için değil, bölgeyi kontrol altında tutmak için kullanılmıştır.

Kalıntıları günümüze kadar gelen bu kale, Orta Çağda yeniden yapılmıştır. Ayrıca, o dönemde yaşayan dev insanlar tarafından yapıldığına dair söylentiler de vardır. Ancak, bu yapıların o dönemde nasıl inşa edildiği hala bir gizemdir.

Van Kalesi Efsanesi

Asur Kraliçesi Semiramis'in aşkı ve Van Kalesi'nin yapımı hakkındaki bir hikayedir. Rivayete göre, Semiramis, Van bölgesine sefer düzenleyerek burayı ele geçirmiş ve burada bulunan kral olan "Ara" ile tanışmıştır. İkisi arasında bir aşk başlamış, ancak savaş devam ettiği için kral ölmüştür. Semiramis, aşkını kalbinde saklamış ve ordusuyla geri dönüş yolunda Van Gölü'nü ve tepedeki kayalığı görünce burayı çok beğenerek burada bir kale ve Şamrangerd adında bir şehir inşa ettirmiştir. Kraliçe daha sonra memleketine geri dönmüş, ancak şehri Van adlı bir komutana bırakmıştır. Bu efsane, Van Kalesi'nin tarihinde önemli bir yer tutar ve Van'ın kültürel mirasına katkı sağlar.

Van Kalesi İçinde Ne Var?

Van Kalesi içinde Urartular'dan kalma Madır (Sardur) Burcu, Analı-Kız açık hava tapınağı, 1. Argişti, Kurucular, Menua ve II. Sarduri kaya mezarları, Bin Merdivenler ile ana kayaya oyulmuş sur duvar yatakları ve sur duvarları bulunmaktadır. Doğu tarafındaki sur ve kuleler, kuzey batıya bakan kale giriş kapısı, tahkimat ve diğer beden duvarları, Yukarı Kale, Süleyman Han Cami ve minaresi ile askeri amaçlı kerpiç ve taştan çeşitli yapılar da kalede yer almaktadır. Osmanlı döneminde kale tamamen askeri amaçlı olarak kullanılmıştır. Asıl şehir kalenin güneyinde kurulmuştur ve surlarla çevrilmiştir. Ancak, 1915'ten sonra tahrip olmuştur ve günümüze ulaşan kalıntıları bu şekildedir.

Van Kalesi'nin Özellikleri Aşağıdaki Gibidir:

• Van il merkezinin sınırları içerisinde bulunur ve merkeze 5 km mesafededir.
• Doğu-batı doğrultusunda uzanan kaya kütlesi üzerine kurulmuştur.
• Kayalık, 20-120 m arasında değişen genişlikte, 1800 m uzunluğunda ve 100 m yüksekliğindedir.
• Güneyden sarp ve dik, kuzeyden meyilli topografik bir özellik gösterir.
• Üç bölümlü bir kale şeklindedir ve kuzeydeki çıkış yolu batıdan doğuya doğru hafif rampa şeklindedir.
• M.Ö. 840-825 tarihleri arasında Urartu kralı I. Sarduri tarafından kurulmuştur.
• Kalede Urartular'dan kalma Madır (Sardur) Burcu, Analı-Kız açık hava tapınağı, 1. Argişti, Kurucular, Menua ve II. Sarduri kaya mezarları, Bin Merdivenler ile ana kayaya oyulmuş sur duvar yatakları ve sur duvarları bulunmaktadır.
• Doğu tarafındaki sur ve kuleler, kuzey batıya bakan kale giriş kapısı, tahkimat ve diğer beden duvarları, Yukarı Kale, Süleyman Han Cami ve minaresi ile askeri amaçlı kerpiç ve taştan çeşitli yapılar, Osmanlı döneminden kalmıştır.
• Tahkimatı sağlayan beden duvarları, burçlar ve kuleler moloz taş, kerpiç ile kesme taş malzeme ile yapılmıştır.
• Osmanlı döneminde kale tamamen askeri amaçlı olarak kullanılmıştır.
• Şehir kalenin güneyinde kurulmuş ve surlarla çevrilmiştir.
• 1915'ten sonra tahrip olmuş haliyle günümüze ulaşmıştır.