Badminton
Badminton nedir? Türkçe'de Tüytop anlamına gelen badminton, raket ve bir tür tüylü topla oynanan tenise benzeyen bir oyundur. Aynı zamanda kaz tüyünden yapılma bir top ve raketle oynanmaktadır. Badminton, topun file üzerinden rakip alana atılması ve geri dönmesini sağlamak amacına dayanan bir spor dalıdır.
Badminton, kolayca öğrenilebilen, erkek ve kadın; 7 yaşından 77 yaşına kadar bütün yaş grubunda insanların yapabildiği ender spor dallarından biridir. Tenis oyunları gurubundan olması nedeniyle rakipler arasında bir net(file) bulunmaktadır. Dolayısıyla herkes kendine ayrılan sahada oynar. Topu (tüytop) oldukça zararsızdır. Böylece yaralanma veya sakatlanma riski en düşük etkinliklerdendir. Ayrıca her yaşta ve her performans düzeyinde oynanmaktadır. Oyun zevk verir, kişiyi zorlamaz, aşırı yüklenmenin kötü sonuçları oluşmaz. Özellikle ayak hareketleriyle sahayı tutma ve hamleleriyle Türkler'in ata sporu kılıç kullanmaya benzemektedir.
Badminton Nedir? Nasıl Oynanır?
Badminton teke tek oynanabildiği gibi aynı zamanda ikişer kişilik takımlar halinde de oynanabilen bir spordur. Oyunun başlama vuruşu hakemin yazı - tura atışı ile sahibini bulur. Yazı - turayı kazanan taraf, isterse topu isterse yarı sahayı seçer. Oyun servis atışı ile başlar.
Servisi kullanan sporcu topu raketle karşı tarafa gönderir. Bu başlangıç vuruşu esnasında iki ayak da yerde olmalıdır. Aksi taktirde faul olur.
Badmintonun temel prensibi topu karşı tarafa geçirerek puan kazanmaktır. Sadece servis kullanan sporcu(lar) puan kazanabilmekte olup oyunun her bir seti 15 puandan ibarettir. Aynı zamanda bir sette 15 puana 2 farkla ulaşan ilk taraf seti kazanmaktadır. Ayrıca bir puan farkı varsa fark 2 puan oluncaya dek oynanmaya devam edilmektedir.
Top sahanın ortasındaki fileyi aşarak rakip sahaya ulaşamazsa, çizgilerin dışına çıkarsa ya da oyun alanının tavanına çarparsa; (tavan olmayan yerlerde boy hizasını geçerse) oyun dışına çıkmış olarak kabul edilir. Eğer badminton oyunu ikişer kişilik takımlar halinde yapılacaksa saha enden ve boydan 42 cm daha genişletilir. Genellikle oyun üç setten oluşur. 15 puana iki fark ile ulaşan ilk taraf seti kazanmaktadır.
Badminton Tarihçesi
M.Ö. 5. yüzyılda Çinliler, Badminton'un atası sayılan Ti Jian Zi adı verilen bir oyun oynarlarmış. Yine badmintona benzeyen bir oyun, 19. yüzyıl ortalarında Hindistan'da poona adıyla oynanıyormuş. Birçok açıdan günümüz badmintonuna benzeyen bu oyunu gören İngiliz subaylar, 1860 yıllarında bunu ülkelerine getirmişler. Beauford Dükü'nün kızları bu oyunu ilk defa Badminton Evi'nde oynamışlardır. Badminton ismi de bu salondan gelmektedir. Daha sonra, çeşitli ülkelere yayılan badminton, 1934'te Uluslararası Badminton Federasyonu'nun kurulması ile yeni bir ivme kazanmıştır. 1934'ten beri özellikle Çin ve Endonezya bu oyunda hayli başarılı olmaktadırlar.
İlk kez 1972 Münih oyunlarında olimpiyat sahnesine gösteri sporu olarak çıkmıştır. Yine, 1988'de Seul'de bir kez daha denenen badminton, 1992'de Barselona'da esas spor olarak ilk kez oynanmıştır. Asya ülkelerinin yanı sıra Danimarka ve İngiltere'de bu oyunda en iyi olan ülkeler arasında yer almaktadır. Badminton esasında atası sayılan sporlardan çok farklılaşmamıştır. Denebilir ki, 1800'lerde nasıl oynanıyorsa, bugün de aşağı yukarı o şekilde oynanmaktadır.
İlk kurallar
J.L. Baldwin isimli sporcu,bu sporun kurallarını ilk koyan kişidir.1870'li yıllarda Hindistan'dan dönen İngiliz subayları,Badminton'u J.L. Baldwin'in koyduğu kurallara göre oynamaya başlamışlardır. Dört yıl gibi kısa sürede İngiltere'de ilk badminton kulübü kuruldu ve kuralları belirlenen oyun ülke geneline yayıldı. Daha sonra, çeşitli ülkelere yayılmıştır. Oyun, 1934'te Uluslararası Badminton Federasyonu'nun kurulması ile yeni bir ivme kazanmıştır. 1934'ten beri özellikle Çin ve Endonezya bu oyunda hayli başarılı olmaktadırlar.
Kısaca Badminton Oyun Kuralları Nelerdir?
- Bu oyunda temel prensip topu karşı tarafa atarak puan almaktır,
- Yalnızca servis kullanan sporcu veya sporcular puan alabilmektedir.
- Bu oyunda her seti 15 puandır,
- Bir set üzerinden 15 puan aracılığı ile 2 puan üzerinde olan taraf kazanmış olur.
- Badminton da aradaki puan farkı 2 oluncaya kadar oyun devam edebilmektedir.
- Oyuna başlama durumu hakemin yazı-tura atmasıyla gerçekleşmektedir.
- Yazı ve turayı kazanan taraf sahayı ya da toplu seçme hakkına sahip olmaktadır.
- Başlangıç vuruşu esnasında servis sırasında her iki ayak da yerde olması gerekiyor.
- Eğer top fileyi aşmaz ise, sahanın dışına çıkarsa ya da boy hizasını geçerse puan kaybı yaşanmaktadır.
- Oyuna başlayacak taraf yazı tura çeker
- İki kişiyle veya ikişer kişilik iki gurupla oynanır
- Her saatte 15 puana ilk ulaşan taraf setin galibi olur
- Rakipleri tüylü topu karşı tarafın alanına düşürmeye çalışır
- Oyunda puan kazanan taraf servis atan taraftır
Türkiye'de Badminton
31 Mayıs 1991'de Türkiye Badminton Federasyonu kurulmuştur. 104. üye olarak 3 Kasım 1991'de Uluslararası Badminton Federasyonu'na tam üye olmuştur. Türkiye'de ilk kez düzenlenen Badminton Ligi Tespit Müsabakaları 11 Bölgeden 24 takımın katılımı ile 4-7 Nisan 1994 tarihleri arasında Ankara'da gerçekleştirilmiştir. Üniversiteler 1. ve 2. Liginden başka, 10'u 1.Lig, 20'si Bölgesel lig olmak üzere toplam 30 kulübün mücadele ettiği deplasmanlı Badminton Ligi'ne 2000 yılında minikler ligi de dahil olmuştur.
Malzemeler
1 adet mantar ya da plastik bir başlığa takılı 14 ya da 16 tüyden oluşan, ağırlığı 4,73 g ile 5,50 g arasında değişen "kuş" adı verilen tüylü bir top, 2 adet raket ve esnek ayakkabılar (yaralanmaları engellemek için).
Badminton teorik olarak her yerde oynanabilmektedir. Ancak rüzgâr alan yerlerde oynanamaz. Kapalı spor salonları çok uygundur. ^ 6.10 m X 13.40 m ebatındaki kortla çok fazla yer işgal etmez.
