Badana

TDK'ya göre badana sözlük anlamı; duvarları boyamak için kullanılan sulandırılmış kireç veya boya. Badana etmek, badana çekmek badanalamak, badana yapmak gibi. Duvarları boyamak için kullanılan sulandırılmış kireç veya boyaya badana denir. Badana bina duvarlarına fırça veya püskürtme ile sürülen kireç şerbeti veya plastik boya anlamına gelir. Geçimini badana yapmakla kazanan kimse badanacıdır. Malzemeler genel olarak kireç, boya ve rulo, fırça, makine, pompa gibi alet ve aparatlarla yapılır.

Eskiden evlerin temizliği kireç badanalarla yapılırdı. Bugün ise kireç badanalar bilhassa büyük şehirlerimizde yerini plastik badana ile duvar kağıtlarına bıraktı.

Badana ihtiyaca göre ekseri kıştan çıkışta ilkbaharda senede bir yapılır. Eğer duvarlar kirlenmemişse bu birkaç senede bir tekrarlanır. Binaların dışlarına yapılacak badanalarda ısı önemlidir. Bu bakımdan soğuk havalarda ısının 10 derecenin altında bulunduğu zamanlarda özellikle dış badana yapılmaz.

Evin içinde odalarda yapılan badanalarda rüzgar ve hava akımına dikkat edilmelidir. Zira rüzgar veya hava akımına uğrayan yerler çabuk kuruyacağından badana lekeli olabilir. Kapı ve pencerelerin kapalı olması buna mani olmaktadır.

Duvar ve tavanların temizliği ve güzelliği için yapılan badana iki çeşittir. Bunlardan biri kireç, diğeri plastik badanadır.

Kireç badanası: Bir oda için ortalama 2-3 kg temiz ve beyaz kireç, genişçe bir kapta su ile söndürülür. Yalnız bu iş ev içinde yapılmamalıdır. Patlamalar hem kirlenmeye hem de insan vücudunda yanmalara sebep olur. Sönen kireç dinlendirilir.

Badananın çıkmaması için içine % 3 oranında şap veya tuz konur. Badana yaparken birinci katın duvara iyice işlemesine dikkat edilir. İkinci ve üçüncü kat badanalar ilkinden biraz koyu olur. Piyasada hazır kireçli badanalar satılmaktadır. Bunlar belli oranda su ile karıştırılınca badana hazır olur. Kireç badanası kıl, plastik fırça veya püskürtme ile yapılır.

Plastik: Hazır satılan plastik boyalarla yapılır. Fırçaları ayrıdır. Plastik badananın en büyük özelliği sürülen yüzeyi iyi koruması ve istenildiği zaman ıslak bezle silinmesidir. Bu, ev halkı için büyük kolaylık sağlar. Kirece nazaran pahalılığına rağmen kullanışlı olması ve uzun zaman dayanması tercih edilmesine sebep olmaktadır.

Tutkallı: Bunda hiç kireç kullanılmaz. Pudra haline getirilmiş tutkal ve boya birbirine karıştırılır. Tutkalın erimesi, boya ile iyice kaynaşması için iki saat kadar ılık suda bekletilir. Genel olarak bir kilo boya ve tutkal eriyiğine 5-6 litre su katılarak iyice karıştırılır. Bundan sonra istenilen renk bu karışımın içine katılır. İyi temizlenmiş duvarlara sürülür.

Hangi çeşit badana yapılırsa yapılsın, badanadan önce duvarların ıslak bezle iyice silinmesi lazımdır. Tutkallı ve plastik badanalarda ise duvarlar sabunlu suyla mutlaka silinmelidir.