ANTLAŞMA

1 . İki veya daha çok devletin saldırmazlık, savaşta iş birliği vb. konularda kararlaştırdıkları ilkelere uygun davranmayı kabul etmeleri durumu, ahit, muahede, pakt.
2 . Bu durumu belirten belge.

Pakt, antlaşma . Milletlarası ve devletler hukukunda yapılan sözleşme; pakt. “ Anlaşma ” ifadesi ise daha çok bir iç hukuk deyimi olarak kullanılır.

Antlaşmalar, politik alandaki önemli meselelerin halli için yapılır. Yapılış şekline göre; “ Barış antlaşması ”, “ Dostluk ve işbirliği antlaşması ”, “ İttifak antlaşması ” gibi isimler alırlar.

Antlaşmaların ve anlaşmaların yapılması, muhtevası ve bunların tasdiki her ülkenin kendi hukuk düzenine göre değişik şekillerde işlemler görür. Türkiye’de “Milletlerarası münasebetlerin yürütülmesi ve koordinasyonu” hakkındaki kanunla, milletlerarası ilişki, müzakere ve imza yetkisi tesbit edilmiştir. Bu husus anayasada da yer almaktadır. Türkiye Cumhuriyeti adına yabancı devletlerle ve milletlerarası toplantılarda yapılacak antlaşmaların onaylanması, TBMM’nin kabul edeceği bir kanunla olur. Usulüne göre yürürlüğe konulan milletlerarası antlaşmalar kanun hükmündedir. Bunlar aleyhine Anayasa Mahkemesinde dava açılamaz.

Antlaşmaların metninde, maddelere geçilmeden önce “ dibace ” denilen bir giriş kısmı bulunur. Bu bölümde anafikir ve antlaşmanın niteliği açıklanır. Daha sonra, maddeler ayrıntıları ile belirtilmek suretiyle yer alır. Maddelerden sonra son hükümler bulunur ki, burada antlaşmaların nasıl yürürlüğe gireceği, imzalı nüshaların nerede saklanacağı, hangi lisanların geçerli olduğu gibi hususlar belirtilir.

Antlaşmalara ek olarak protokoller de yapılabilir. Protokollerde antlaşmanın ihtiva ettiği alanda ve konularda başka ilave hususlar yer alır.