Alotropi Nedir? Alotropi Ne Demek?
Kısaca alotropi nedir? Karbon, fosfor vb. maddelerin fiziksel bakımdan ayrı özellikler gösterebilmesi durumudur. Kimyasal elementlerin bazı özel şartlarda farklı biçimler göstermesi özelliğidir. Mesela oksijen molekülü iki atomdan meydana gelmişken ozon molekülü üç oksijen atomundan meydana gelmiştir. Oksijenin bu alotropik biçimleri değişik özelliklere sahip olup değişik şartlarda ortaya çıkar. Alotropi ozon atmosferin yüksek tabakalarında bulunur ve güneşten gelen ultraviyole ışınlarını süzer; buna karşılık oksijen atmosferin yakın katmanlarında bulunur. "Alotropi" şeklinde yazılır.
Karbonun tanınmış mühim alotropları elmas ve grafittir. Grafitte karbon atomları arasındaki bağlar grafitin yumuşak ve hatta bir yağlayıcı olmasına sebebiyet verir. Buna mukabil elmasta karbon atomları arasındaki bağlar elmasın bilinen en sert madde olmasına yol açar.
Alotropinin ortaya çıktığı mühim bir misal de fosfor elementindedir. Fosfor elementinin beyaz fosfor ve kırmızı fosfor olarak bilinen iki alotropunun fiziki özellikleri farklıdır.
Alotropi yapısal (bünyevi) bir olaydır. Mesela a-kükürtte atomlar ortorombik sistemde bir kristalristal yapısı vermek üzere gruplaşırken b-kükürtte gruplaşma monoklinik sistemde ortaya çıkar. Diğer taraftan elmas kübik sistemde, grafit heksagonal sistemde kristalleşir.
Alotropi: Bazı elementler belirli sıcaklıklarda alotropik dönüşümler gösterirler. Mesela a-demir 912°C'de b-demire dönüşür. Bazen karşılıklı dönüşümde farklı metotlar kullanılır. Mesela beyaz fosfordan kırmızı fosfora geçmek için ısıtma yeterlidir. Fakat ters yönde dönüşüm için buhar fazından geçmek gerekir. Ozondan oksijene geçiş de ısıtma yolu ile sağlanabilir; ters yöndeki dönüşümse elektrik deşarjı, güçlü elektrik alanı vs. gerektirir.
Alotropi Kelimesinin Kökeni: Fransızca allotropie "kimyada maddenin bir halden diğerine geçmesi" sözcüğünden alıntıdır. (İlk kullanımı: Jöns Jakob Berzelius, İsv. kimyacı (1779-1848).) Fransızca sözcük Eski Yunanca állos άλλος "başka" ve Eski Yunanca trepō, trop- τρεπω, τροπ- 'dönmek' sözcüklerinin bileşiğidir.
