Alabalık Hakkında Bilgi - Türleri, Özellikleri ve Üreme Yöntemleri

Alabalık, turuncu etli ve lezzetli bir tatlı su balığıdır. Salmonidae familyasına aittir ve somon balığı ile yakın akrabadır. Alabalık olarak adlandırılan bazı balıklar Salmo cinsine ait değildir ve Salmonidae ailesinin diğer cinslerine ait balıkların bazılarına da "alabalık" denir. Alabalık birçok yaygın veya sadece yöresel bulunan alt türlere sahiptir ve soğuk ve duru sularda yaşar.

Alabalıklar nerede yaşarlar? Alabalıklar, temiz, soğuk ve dipleri çakıllı tatlı sularda ve denizlerde yaşarlar. Yaşama ortamları genellikle akarsular, göller ve nehirlerdir. Alabalık türleri dünya genelinde yaygın olarak bulunabilir ve bazıları sadece belirli bölgelere özgüdür.

Alabalıkların özellikleri nelerdir?

Alabalıkların bazı özellikleri şunlardır

• Boyutları 20-100 cm arasında değişebilir ve bazı türleri 25 kilograma kadar ağırlıkta olabilir.
• Vücutları yanlardan hafifçe yassılaşmış, genellikle mekik şeklindedir.
• Sırt yüzgeçlerinin gerisinde bulunan "adipoz" adını alan yağ yüzgeçleri alabalık için karakteristiktir.
• Başları çıplak ve pulsuzdur.
• Vücutları küçük, sert pullarla kaplıdır.
• Renkleri genellikle sırtları yeşil, karın kısımları sarı veya gümüş rengindedir ve pulları kırmızı-siyah beneklidir.
• Alabalık obur bir yırtıcıdır ve küçük balıklar, solucanlar, balık yumurtaları ve böceklerle beslenir.
• Üreme dönemlerinde renkleri değişir ve erkekler daha parlak renklere sahip olur.
• Alabalık, diğer su balıkları gibi su içmez ve su ihtiyacını solungaçlarından su geçmesiyle (osmozla) sağlar.

Alabalığın çeşitleri nelerdir?

Alabalık türleri dünya genelinde farklı bölgelerde bulunabilir ve bazıları sadece belirli bölgelere özgüdür. Alabalığın bazı yaygın türleri şunlardır:

• Gökkuşağı alabalığı (Oncorhynchus mykiss)
• Deniz alası (Salmo trutta)
• Göl alası (Salmo trutta lacustris)
• Anadolu alabalığı (Salmo trutta macrostigma)
• Irmak alabalığı (Salmo trutta fario)
• Çelikbaş alabalığı (Salvelinus fontinalis)
• Dağ alabalığı (Salvelinus alpinus)
• Kırlangıç alabalığı (Salvelinus confluentus)
• Brooke alabalığı (Salvelinus fontinalis brookii)
• Göl alabalığı (Salvelinus namaycush)

Bu listede sadece bazı alabalık türleri yer almaktadır ve dünya genelinde daha birçok alabalık türü bulunmaktadır.

Alabalık nasıl ürer?

Alabalıklar doğal yaşam alanlarında, üremek için genellikle tatlı su kaynaklarına göç ederler. Üreme mevsimi geldiğinde, erkek alabalıkların karnı pembemsi-kırmızıya döner ve sırt yüzgeçleri ile kuyruklarında siyah lekeler oluşur. Dişilerin karnı ise şişer ve yumurtalarını taşıyacakları alan hazırlanır.

Alabalıkların üreme mevsimi genellikle sonbahar ve kış aylarına denk gelir. Dişi alabalıklar, çakıllı, kumlu ve killi bölgelere 1000-2000 arası yumurta bırakırlar. Erkekler de dişilerin yumurtalarını dölleyerek üreme gerçekleşir. Yumurtaların üzeri, dişi ve erkek alabalıkların ağızlarından kum ve çakıllarla kaplanır ve bu sayede yumurtalar korunmuş olur.

Yumurtaların çatlaması ve yavruların çıkması genellikle 2-3 ay sürer. Yavrular, besin olarak ilk zamanlarda kendi yumurtalarını tüketirler. Sonrasında planktonik organizmalar ve küçük hayvanlarla beslenmeye başlarlar.

Yapay ortamda alabalık üretimi de yaygın bir uygulamadır. Bu yöntemde alabalıklar, özel üreme havuzlarında, üretim süreci kontrol altında tutularak üretilirler. Bu yöntem sayesinde alabalık üretimi yılın her döneminde yapılabilir ve ticari amaçlı kullanımı yaygındır.

Alabalık Hakkında Bilgi

Alabalık, Salmonidae familyasına ait bir balık türüdür ve hem deniz hem de tatlı sularda yaşar. Vücutları yanlardan hafifçe yassılaşmış ve genellikle mekik şeklindedir. Alabalıkların ayırt edici özelliklerinden biri de sırt yüzgeçlerinin gerisinde bulunan "adipoz" adlı yağ yüzgeçleridir. Başları çıplak ve pulsuzdur ve vücutları küçük, sert pullarla kaplıdır. Aynı populasyonun bireyleri arasında renk ve desen bakımından farklılıklar görülebilir ve cinsiyete, yaşa, alınan besinlere ve yaşama ortamına bağlı olarak değişiklikler gösterebilirler.

Alabalıkların renkleri lacivertten açık sarıya kadar değişir ve genellikle sırtları yeşil, karın kısımları sarı veya gümüş rengindedir. Pulları kırmızı-siyah beneklidir ve gözleri son derece kuvvetlidir. Alabalıklar yemlerini görerek alır ve çok hızlı hareket ettikleri için göç dönemlerinde engelleri aşabilirler. Anadrom balıklar olarak bilinirler, yani üremelerini tatlı sularda yaparlar ve bu nedenle deniz ve tatlı su alabalıkları yumurtlamak için göl ve nehirlerden göç ederek doğdukları nehirlerin yukarı kısımlarına dönerler. Deniz alabalığı da senelerce denizde yaşadıktan sonra yumurtlama mevsiminde tatlı sulara hareket eder ve dik çağlayanları aşarak yukarı sıçrayabilir.

Alabalıklar obur ve yırtıcı hayvanlardır ve küçük balıklar, solucanlar, balık yumurtaları ve hatta kendi cinslerinin küçüklerini ve su üstünde gezinen, uçuşan böcekleri yakalayarak beslenirler. Kışı, yaşadıkları suların derinliklerinde geçirirler ve su ihtiyaçlarını solungaçlarından su geçmesiyle (osmozla) sağlarlar. Alabalıkların göç zamanlarında vücutları birçok değişikliğe uğrar ve yaşadıkları çevreye hızlıca uyum sağladıklarından "balıkların bukalemunu" olarak adlandırılırlar.

Alabalık, en lezzetli tatlı su balıklarından biridir ve eti bol, kılçıkları azdır. Proteince zengin olması nedeniyle sağlıklı beslenmenin üstün bir kaynağıdır ve B ve D vitaminleri, iyot ve fosfor açısından zengindir. Ayrıca, alabalık halk arasında kırık, çıkık, siyatik ve kemik ağrıları için bir tedavi yöntemi olarak da kullanılmaktadır.

Ülkemizde alabalık, doğu Anadolu, Karadeniz ve Akdeniz bölgelerinin yüksek yerlerindeki akarsularda ve Aras, Çıldır, Uludağ, Sapanca göllerinde doğal olarak bulunur. Ayrıca, Abant gölünde de alabalık üretimi yapılmaktadır. Suni balıkçılıkta en çok tercih edilen balık çeşitlerinden biri olan alabalık, özellikle gökkuşağı alabalığı Türkiye şartlarında 10-12 ayda 250 gram ağırlığa ulaşabilmektedir. Ülkemizde yetiştirme yoluyla elde edilen alabalık iç tüketime sunulmakta ve ihracatı yapılarak ülkemiz ekonomisine büyük katkıda bulunmaktadır.

Özetle, alabalık, Salmonidae familyasının deniz ve tatlı sularda yaşayan bir balık türüdür. Obur ve yırtıcı hayvanlar olan alabalıklar, küçük balıklar, solucanlar, balık yumurtaları ve su üstünde gezinen, uçuşan böcekleri yakalayarak beslenirler. Alabalık, en lezzetli tatlı su balıklarından biridir ve sağlıklı beslenmenin üstün bir kaynağıdır. Ülkemizde alabalık doğal olarak bulunmakla birlikte suni balıkçılıkta da yetiştirilmektedir ve ülkemiz ekonomisine büyük katkı sağlamaktadır.