Abaküs Nedir? Abaküs Ne Demek?
Abaküs Nedir? Abaküsün sözlük anlamı sayı boncuğu demektir. Abaküste; bir çerçeve içinde alt alta on tane çubuk bulunur. Her çubukta da on boncuk vardır. Çubuklar sayıların basamaklarını gösterir. Sayı boncuğu ve çörkü anlamına da gelen abaküs basit toplama ve çarpma işlemleri için kullanılan bir alettir. Boncukların sayılması şeklinde çalışır. Abaküs sözcüğü, Eski Yunanca kökenlidir. Eski Yunanlılar, Romalılar, Mısırlılar, Hintliler ve Çinliler, hesap yaparken abaküs kullanırlardı. Rakamlar simgelerle gösterilmeye başlandıktan sonra abaküs kullanımı azaldı.
Kısaca Abaküs Ne Demek?
Abaküs bir sayı tahtası olarak tanımlanabilir. Toplama ve çıkarma gibi aritmetik işlemlerin yapılmasında kullanılan, rakamlar yerine boncuk benzeri nesnelerden yararlanılan bir hesap aracına abaküs denir. İlköğretim sınıflarında matematik dersine yardımcı olması amacıyla da kullanılır. Aritmetik hesaplamaları yapmaya yardımcı bir alettir.
Abaküsün Amacı Nedir? Çağdaş hesap makinelerinin ve bilgisayarların atası sayılan hesap aygıtı olan Abaküste amaç 4 ana matematiksel işlem olan toplama, çıkarma, çarpma ve bölme yapmaktır.
Abaküste bir sırada kaç boncuk vardır? cevap: abaküste bir sırada 10 adet boncuk bulunmaktadır. Abaküste; bir çerçeve içinde alt alta on tane çubuk bulunur. Her çubukta da on boncuk vardır. Çubuklar sayıların basamaklarını gösterir.
Abaküsün Tarihçesi Tarihi icadı
Abaküs, hareketli parçalara sahip olduğu bilinen ilk hesap makinesidir. Arap sayılarının ve sıfır kavramının abaküs yardımıyla geliştirilmesi tarih öncelerine gitmekle beraber, halen dünyanın değişik bölgelerinde özellikle okul öncesi çağdaki çocukların matematiksel zekâsını geliştirmek amacıyla kullanılmaktadır.
M.Ö. 2400 yıllarında Çin'de geliştirilen abaküs, denizaşırı ticaret yapan tüccarlar sayesinde Girit ve Miken bölgelerinden Avrupa ve Amerika'ya yayılmıştır. Babilliler'in buluşu olan abaküs, yüzyıllar boyunca ticarette büyük önem taşımıştır. Abaküsün temeli Girit ve Miken'e dayanmakta ve ilk abaküs örneklerinin hemen hepsinde Girit ve Miken süsleme sanatından örnekler da bulunmaktadır.
En iyi bilinen biçimi (Çinlilerin Suan Pan'ı) dikdörtgen bir çerçevenin içine gerilmiş teller üstüne inciler dizilmesiyle oluşturulan abak, başlangıçta toprağın içine açılan sıra sıra oluklara dizilen taşlardan oluşmaktaydı. Daha sonraları, yuvarlık bilye büyüklüğünde metal top ya da boncukların paralel çubuklar ya da teller üstünde hareket ettikleri biçimi almıştır.
Sayı sayma üzerine ilk buluntular Neanderthallerin yaşadığı 50 bin yıl öncesine kadar gidiyor. Sayılar yazıya dökülmeden önce sözcük, taş ve parmaklarla gösteriliyordu.
İlk yazılı rakamlar 5000 yıl önce, bilinen en eski sistemlere sahip olan Mısırlılar ve Sümerlerde görülür. En eski ve en yaygın hesap makinesi olan elin kullanımı ise Mısır'dan Eski Yunan'a, Avrupa, İslam Ülkeleri, Çin, Hindistan ve Kolomb öncesi Amerika'ya kadar pek çok yerde görebiliriz.
Ama elin kullanımının sınırlı olması ve ilk zamanlarda rakamlarla yazılı olarak hesaplama yapma zorluğu ilk mekanik hesap makinelerini doğurdu. İşte bu hesaplama uğraşısının ortaya çıkardığı aletlerden biri de Abaküstür.
Abaküs Nasıl Kullanılır?
Her boncuk ya da metal topçuğun değeri, büyüklüğüne değil konumuna bağlıdır; belirli bir çizgi üstündeki taşın ya da belirli bir tel üstündeki incinin ( boncuğun, topçuğun, vb.) değeri 1, iki tanesi birlikte olunca 2 olur. Bundan bir sonraki tel 10, üçüncü sıradaki tel 100 olarak değerlendirilir. Böylece ikisi 1 değerinde ve biri 10 değerinde üç dizi taş 12'yi, 100 değerindeki bir dördüncü topçuk eklenince de 112'yi gösterir. Yani topçuk ya da boncuğun yeri, değerini belirler ve çok büyük sayılar bile birkaç topçu ya da boncukla gösterilebilir. Topçuklar bir yöne kaydırılarak işlem yapılır; elde edilen değeri silmek, yani topçuğu bir sonraki kullanıma hazırlanmak istenirse, tersi yönünde kaydırmak gerekir. Abak, görünüşte basitliğine karşın, toplama makineleri, elektronik hesap makineleri ve bilgisayarların hazırlanmasına katkı bulunmuştur.
Abaküste 4 İşlem Nasıl Yapılır?
Örneğin, 13 ve 26′yı abaküs yardımıyla toplayalım. Birinci sırada 3 boncuk, İkinci sırada da 1 boncuk sağ tarafa çekilir. Bu diziliş 13 sayısını gösterir. 13 ile 26′yı toplamak için birinci sırada 6 boncuk, ikinci sırada da 2 boncuk sağ tarafa çekilir. Şimdi sağ taraftaki boncukları sayarak toplamı yazabiliriz. Birinci sırada 9 tane ikinci sırada da 3 tane boncuk vardır. Bu diziliş de 39′u gösterir.
Bir başka örnek olarak 38′den 15′i çıkaralım. Birinci sırada 8 boncuğu, ikinci sırada 3 boncuğu sağa çekelim. Bu diziliş 38′i gösterir. 38′den 15′i çıkarmak için, birinci sıradan 5 boncuğu, ikinci sıradan 1 boncuğu sağ taraftaki boncuklardan ayıralım. Şimdi kalan boncukları sayalım. Birinci sırada 2, ikinci sırada 3 tane boncuk var. Bu da 23 demektir.
Bir diğer örnek: 4x5 mi diyor. 4 tane abaküs boncuğuna 5 tane daha 4'erli şekilde boncuk eklenir. 5+1 derse 5 li abaküs boncuğuna 1 tane eklenir. 10/5 derse 10 tane abaküs boncuğunu 5 eşit parçaya bölünür. 5-2 derse 5 abaküs boncuğundan 2 tane boncuk çıkartırsın her zaman elinde kalan sonucundur.
