LPG
LPG ( Sıvılaştırılmış Petrol Gazı ) Nedir ? LPG (Likit Petrol Gazları) - ( Sıvılaştırılmış Petrol Gazı ), ham petrolün damıtılması ve parçalanması esnasında elde edilen başlıca Propan, Bütan, Etan, Bütülen ve Etilen gibi gazların oluşturduğu hidrokarbonlar veya bu gazların karışımlarıdır. LPG ayrıca yeraltındaki tabii gaz birikimlerinden de elde edilmektedir.
Günümüzde fiziksel özelliğinden dolayı basınç altında sıvı olarak tüplerde veya tanklarda kolay depolanan ve taşınan LPG, mutfaktan sanayiye, ısınmadan aydınlatmaya ve hatta taşıt araçlarında yaygın olarak kullanılan, vazgeçilmez bir enerji kaynağı haline gelmiştir.
LPG renksiz ve kokusuz bir gazdır. Ancak oluşabilecek bir sızıntının hemen anlaşılması için rafinerilerde özellikle kokulandırılmıştır. Ham petrolün, rafinelerde arıtılması ile veya doğalgazdan elde edilen LPG, çelik tüplere doldurularak tüketiciye sunulur.
Türkiye'de yaygın olarak kullanılan LPG, %30 Propan ( C3H8 ) ve %70 Bütan ( C4H10 ) karışımıdır. 11.200Kcal/kg alt ısıl değere ve % 92 yanma verimine sahip LPG, rafinerilerde özel olarak merkaptan ile kokulandırılmaktadır.
LPG, iki yöntemle elde edilir. Yeraltından çıkarılan ham petrolün rafinerilerde arıtılması ya da doğalgazın ayrıştırılması yoluyla. Ham petrolün arıtılması yoluyla sadece LPG değil, aynı zamanda benzin, motorin, fuel-oil petrol ürünleri de ortaya çıkar.
Kullanım Alanları
LPG'nin üç kullanım alanı bulunmaktadır: Tüpgaz, Otogaz ve Dökme LPG. Kolay taşınabilme özelliği ve ısıl değerinin yüksek olması dolayısıyla her ihtiyaca cevap verebilen LPG, endüstriden, konut kullanımına kadar birçok alanda kullanılmaktadır. Yanma sırasında meydana getirdiği ısı ve enerji miktarı olarak doğal gaz ve hava gazı ile paralel özellikler taşımaktadır. Bunun yanında bakım gerektirmemesi ve üstün emniyet özellikleri ile ön plana çıkmakta ve tüketiciye büyük kolaylık sağlamaktadır.
LPG özellikleri
LPG, tüpte hem sıvı, hem gaz halinde bulunur. Tüpün bağlı olduğu cihaz kullanılmaya başlandığında, üstte gaz halindeki LPG eksilir. Alttaki sıvı LPG, buharlaşarak eksilen yeri doldurur. LPG basınç altında sıvılaştırılmış bir gaz olduğu ve kaynama noktası 0 derecenin altında olduğu için normal sıcaklıkta hemen buharlaşır.
Kolayca buharlaşabilmesi, LPG'yi diğer yakıtlara göre üstün kılan bir özelliktir. Basınç altında kolay sıvılaştırılabildiğinden çelik tüplerle rahatça depolanıp taşınabilir. Depolanabilir bir enerji kaynağı olması LPG'yi diğer pek çok enerji kaynağına göre üstün kılmaktadır.
Kamp Tüpü
İçindeki LPG'nin 2 kg olması ve düşük tüp darası nedeniyle kolaylıkla taşınabilir. Isıtma, ısınma ve aydınlatmaya yönelik özel cihazlarla kullanılır.
Ev Tüpü
Tombul (360 mm çaplı) ve uzun (300 mm çaplı) olmak üzere iki tipte sunulmaktadır. Her iki tipinde de içindeki LPG miktarı 12 kg olan ev tüpü, Türkiye'de en çok kullanılan tüp çeşididir. Pişirme, ısınma ve ısıtma amacıyla kullanılır.
Ticari Tüp
İçindeki LPG miktarı 24 kg'dır. İş yerleri gibi tüketimin evsel kullanıma oranla daha yüksek olduğu alanlarda kullanıma uygundur.
Sanayi Tüp
LPG tüketimi yüksek olan sanayi ve ticari kuruluşlarında kullanılmaktadır. 45 kg LPG içeren sanayi tüpünün miks (%70 bütan, %30 propan) veya % 100 propan gazı ihtiva eden iki tipi mevcuttur. Propan gazı, -45º C hava sıcaklığında dahi buharlaşabilmesi nedeniyle soğuk iklimlere ve sanayi proseslerinde kullanıma miks gaza kıyasla daha uygundur.
