Bitki

Bitki Nedir?

Bulunduğu yere kökleriyle tutunup gelişen , döl veren ve hayatını tamamladıktan sonra kuruyarak varlığı sona eren , yosun , ot , ağaç vb. canlıların genel adı , nebat.

Bitkiler yeryüzünde yaşamın anahtarıdır. Bitkiler olmasaydı pek çok canlı organizma yaşamını sürdüremezdi; çünkü üstün yapılı yaratıklar, yaşam biçimleriyle, besinlerini doğrudan yada dolaylı olarak bitkilerden sağlarlar. Oysa pek çok bitki, gerekli besinlerini güneş ışığından yararlanarak kendisi üretmektedir.

Bitkiler 2 temel öbekte ( alt şube ) toplanır;

1. Kapalı Tohumlular (Çiçekli Bitkiler- Angiospermae )
2. Açık Tohumlular (Çiçeksiz Bitkiler- Gymnospermae )

Kapalı tohumlular gerçek çiçek üretirler ve sayıları 250 milyona yakın türden oluşan bir bitkiler alemidirler. Meşe , kayın , gürgen , karağaç gibi yapraklı ağaçlar bu gruba dahildir.

Açık tohumlular ise çiçeksiz bitkiler olarak anılırlar ve bu bitkilerde geniş bir canlılar topluluğudur. Çam , Göknar , Sedir , Ladin gibi kozalaklı ağaçlar , Sikaslar , Ginko gibi türler bu gruba dahildir.

Bitkiler (Plantae) , fotosentez yapan , ökaryotik , çiçekler, ağaçlar, eğreltiotları, otlar, yosunlar ve benzeri organizmaları içinde bulunduran çok büyük bir canlılar alemidir.

Bitkiler , topluluk halinde yaşarlar. Bitkilerin bir bölgede oluşturdukları örtüye bitki örtüsü denir. Flora , bir bölgede yetişen bütün bitki türlerinin hepsine denir. Herhangi bir bölgenin yaşam koşullarında gelişen , benzer ekolojik yapı içeren bitki topluluğuna vejetasyon denir.

Bunlar 4 sınıftır : Ormanlar ( her zaman yeşil tropikal yağmur , subtropikal, orta kuşak , iğne yapraklı, sert yapraklı , kışın yaprak dökenler , muson ormanları , tropikal kuru , mangrov , galeri, bataklık ), Çalılar ( maki , garig , psödomaki ) , otlar (savan , step, çöl ) , tundra. Bitkilerin yetişmesini etkileyen bir çok faktör vardır. Bunlar ; ekvatora uzaklık , denizden yükseklik ( rakım ) , arazi eğimi , ışık , sıcaklık , nem , yıllık yağış miktarı , toprak içeriği , canlı faktörler ( insan , hayvan , diğer bitkiler , mikroorganizmalar )'dir.

Bitkiler , fotosentezle ekolojik dengeyi sağlamada temel rol oynadıklarından , canlılar dünyasında çok önemli yere sahiptirler.

Bitkiler aleminin 350.000'e yakın türü mevcuttur. 2004 itibariyle 287.655 bitki türü tanımlanmıştır. Bunlardan 258.650'si çiçekli bitkilerden, 15,000'i de yosunlardan olarak tanımlanmıştır. Bitkiler genelde ototrof (özbeslek) organizmalardır ve enerjilerini güneş ışığından alırlar. Birçok bitki kloroplastları sayesinde fotosentez ile organik bileşiklerini üretir. Bitki hücreleri genellikle kareye benzer şekildedir.

Bitkiler , tohumsuz bitkiler (Cryptogamae) ve tohumlu bitkiler (Spermatophyta) olmak üzere iki büyük gruba ayrılır:

• Çiçeksiz Bitkiler
• Tohumlu bitkiler

Çiçeksiz Bitkiler
Tohumsuz bitkiler, ilkel bir gruptur ve sporla çoğalırlar. Bu bitkilerin çoğu kök, gövde, yaprak ve çiçek gibi organ farklılaşmalarını belirgin olarak göstermezler. Bitkinin tümü aynı yapıda, yapraksı ya da şeritsidir ve bu yapıya "tallus" denir. Talluslu tüm bitkilere "Thallophyta" denilmektedir. Daha gelişmiş olan ve organ farklılaşmaları gösteren bitkilere ise "Kormophyta", bu tip yapıyı da "kormus" denir.

Suyosunları (algler), karayosunları (Bryophyta), ciğerotları, boynuzotları, yapraklı karayosunları ve vasküler bitkileri (fosil türler ve eğreltiotları gibi) içeren gruptur.

Tohumlu bitkiler
Tohumlu bitkiler bulundurdukları "tohum"la tohumsuz bitkilerden ayrılırlar. Üreme ve yayılma organı olan tohum, iki şekilde oluşturulabilir ve tohumlu bitkiler buna göre iki büyük bölüme ayrılır:

Açık Tohumlu Bitkiler - Gymnospermae : Tohum taslakları, meyva yaprakları tarafından örtülmeden açıkta tohum meydana getiren bitkiler.

Açık tohumlu bitkileri genellikle ağaçlar ya da ağaççık formundaki odunsu bitkiler oluşturur. Genellikle herdem yeşil olup, yaprakları çoğunlukla iğnemsi, şekilde bu yüzden de, kuraklığa dayanıklıdırlar.

Kapalı Tohumlu Bitkiler - Angiospermae : Tohum taslakları, meyva yapraklarının birleşmesiyle oluşan odacık içinde kapalı olarak tohum geliştiren bitkiler.

Kapalı tohumlular, açık tohumlulara göre daha gelişmişlerdir. Genellikle otsu, odunsu ve çalı formunda olurlar. Çoğunun kültürü yapılır ve ekonomik önemleri vardır. Kapalı tohumlular, iki çenekliler (Magnoliopsida, Dicotyledoneae) ve bir çenekliler (Liliopsida, Monocotyledoneae) olmak üzere 2 sınıfa ayrılır.

Bitkiler, canlılar arasında büyük bir gruptur. Ağaçlar, çiçekler, otlar, eğreltiotları, yosunlar ve benzeri organizmaları içinde bulundurur.

350.000'e yakın bitki türü mevcuttur. 2004 itibariyle 287.655 bitki türü tanımlanmıştır. Bunlardan 258.650'si çiçek, 15,000'i de yosun olarak tanımlanmıştır. Bitkiler genelde ototrof ( özbeslek ) organizmalardır ve enerjilerini Güneş ışığından alırlar. Birçok bitki kloroplastları sayesinde fotosentez ile organik bileşiklerini üretir.

Bitki hücreleri genellikle kareye benzer şekildedir. Bitkiler 7 ana grupta incelenir.

• Köklerinden faydalanılanlar : kırmızı turp, kara turp VB..
• Gövdelerinden faydalanılanlar : tarçın, Zencefil gibi.
• Yapraklarından faydalanılanlar : Kekik, Nane, merzengüş, maydanoz, defne gibi.
• Soğan yapısında olanlar : Mutfak soğanı, sarımsak VB.
• Çiçeklerinden faydalanılanlar : Karanfil VB.
• Meyvelerinden faydalanılanlar : Kimyon, karabiber, anason, kırmızı biber, vanilya VB.
• Tohumlarından faydalanılanlar : Hardal, küçük Hindistan cevizi VB.

Bitkiler, doğayı ve ormanları oluşturan etkenlerdir. Bitkiler insanların en temel oksijen kaynağıdır. Ama geceleri yattığınız odada bitki bulundurmak yararlı değildir. Çünkü bitkiler geceleri karbondioksit yayarak oksijeni azaltır ve siz gece uyurken nefes zorluğu çekersiniz. Özellikle de astımlı kişilerin yatak odalarında bitki bulundurmaları zararlıdır. Çünkü bu durumda nefessiz kalabilirler. Bu astımlı kişiler bakımdan önemlidir. Bitkiler yapraklarından nefes alıp gaz alışverişi yapar bu olaya fotosentez denir.