Beyaz fosfor bombasının sivil yerleşimlerde kullanılması uluslararası hukuka göre suç teşkil ediyor

İSTANBUL - ÖMER FARUK MADANOĞLU - Uluslararası Af Örgütünün, İsrail'in Gazze'de sivillere karşı beyaz fosfor kullandığına dair yayınladığı kanıtların, İsrail ordusu tarafından inkar edilmesi nedeniyle tartışmalar devam ediyor.

ABD'deki Georgia Teknoloji Enstitüsü Sam Nunn Uluslararası İlişkiler Okulu Öğretim Üyesi Doç. Dr. Margaret Kosal, AA muhabirine, İsrail'in Gazze Şeridi'nde beyaz fosforlu top mermileri kullandığının uluslararası örgütlerce belgelenmesinin ardından yasaklı silahların siviller üzerinde kullanılmasıyla ilgili değerlendirmelerde bulundu.

Kitle imha silahları ve güvenlik üzerine çalışmalar yapan Kosal, beyaz fosforun sivil yerleşim yerlerinde kullanılmasının uluslararası hukuka göre suç olduğunu belirterek, bu maddenin askeri operasyonlarda sis perdesi yaratmak için kullanıldığını söyledi.

Kosal, beyaz fosforun roket, füze ve havan topu gibi yangın çıkarıcı mühimmata takıldığını aktararak, "Fosfor havaya maruz kaldığında yanmaya başlar ve etrafa güçlü bir ışık yayar. Bu nedenle ordular tarafından askeri operasyonlarda kullanılır." dedi.

Beyaz fosforun, sivillerin yaşadığı alanlarda kullanılmasının çok büyük zararlara yol açabileceğine dikkati çeken Kosal, şöyle devam etti:

"Beyaz fosforun yol açtığı hasarın tedavisi çok zordur, giysiyi, deriyi hatta kemiği bile yakar. Beyaz fosfora maruz kalan kişinin vücudunda bir miktar bile bu madde kalmışsa havayla temas ettiği anda yeniden reaksiyona girer ve son derece ağrılı, kötü bir yanık yapar. Fosfor son ana kadar yani yok olana dek değdiği her yeri yakar."

Kosal, beyaz fosfor bombasının genetik etkisinin olmadığını ifade ederek, bu maddeye maruz kalan kişilerin uzun yıllar çok ağrılı ve ağır derecede yanıkla yaşamak zorunda kaldığını kaydetti.

Fosforla sivilleri hedef almak uluslararası hukuka göre yasak

Fosforun ilk olarak 19. yüzyılda İrlandalı ayrılıkçılar tarafından İngiliz askerlerine karşı kullanıldığından bahseden Kosal, maddenin büyük miktarlarda kullanımının da Birinci Dünya Savaşı sırasında olduğunu belirtti.

Kosal, beyaz fosfor bombasının belirli askeri operasyonlarda kullanımının uluslararası hukuka aykırı olmadığına değinerek, "Bu madde, operasyon bölgesini aydınlatma veya duman oluşturma amacıyla kullanılması durumunda terörle mücadele operasyonları ve meskun mahal çatışmalarında sivil kayıpların azaltılmasına yardımcı olabilir." şeklinde konuştu.

Birleşmiş Milletler (BM) Konvansiyonel Silahlar Sözleşmesi uyarınca sivil yerleşim bölgelerinde havadan yangın çıkarıcı silah saldırılarının yasaklandığını vurgulayan Kosal, sözlerini şöyle tamamladı:

"Beyaz fosforlu mühimmatların sivillere karşı kasıtlı kullanımı kesinlikle yasaktır. Herhangi bir ölümcül askeri silahın kasıtlı olarak sivilleri hedef alması uluslararası hukuk tarafından yasaklanmıştır. Beyaz fosforun sivillerin yaşadığı bölgelere kasıtlı olarak atılıp atılmadığının kanıtlanması zor olsa da imkansız değildir."

- Beyaz fosfor bombası kimyasal silah olarak görülmüyor

Kimyasal Silahların Yasaklanması Örgütünce AA muhabirine yapılan yazılı açıklamada, devletlerin askeri olarak birçok alanda beyaz fosfor bombasını kullandığı kaydedilerek, fosforun kimyasal silah olarak kabul edilebilmesi için kullanıldığı yerde patlama nedeniyle açığa çıkan zehirli gazlardan insanların zarar görmesi ya da ölmesi gerektiği bildirildi.

Devletlerin askeri operasyonlar sırasında beyaz fosfor bombasını alan aydınlatmasında ya da personelini gizlemek için kullandığı belirtilen açıklamada, şu ifadeler kullanıldı:

"Yanlış kullanım durumunda beyaz fosfor, sivil nüfusa karşı yangın çıkarıcı silahların kullanımını yasaklayan 1980 tarihli BM Konvansiyonel Silahlar Sözleşmesi de dahil olmak üzere, silahların kullanımına ilişkin insani standartlarla ilgili çeşitli belgelerin kapsamına girebilir."

Açıklamada örgütün, İsrail'in Gazze Şeridi'nde beyaz​​​​​​​ fosfor bombası kullanmasına ilişkin yorum yapmayacağı kaydedildi.

- İsrail'in beyaz fosfor kullandığına dair kanıtlar paylaşıldı

Uluslararası Af Örgütü, dün, İsrail ordusunun Gazze'de yoğun nüfuslu sivil bölgelerde kullandığı beyaz fosfora dair kanıtlar yayımlamıştı.

Uluslararası Af Örgütünün Kriz Kanıt Laboratuvarı tarafından doğrulanan video ve fotoğraflar, İsrail'in 7 Ekim'den bu yana bombaladığı Gazze'de beyaz fosfor kullandığını gösteriyor.

Örgütün, İsrail ordusunun Gazze'nin yoğun nüfuslu sivil bölgelerinde beyaz fosforlu top mermileri kullandığını belgelediği kanıtlar arasında, Anadolu Ajansı foto muhabirinin çektiği fotoğraflar da bulunuyor.

Gazze'deki Durra Çocuk Hastanesinin 13 Ekim'de İsrail savaş uçakları tarafından atılan fosfor bombalarıyla vurulduğu bildirilmişti.

Gazze'deki Filistin Sağlık Bakanlığının Facebook sitesinde, Bakanlık Sözcüsü Eşref el-Kudra'nın açıklamaları yayınlanmıştı.

Filistin Dışişleri Bakanlığının X sosyal medya platformundan, "İşgalci İsrail, Filistinlilere karşı uluslararası yasaklı olan beyaz fosforu kullanıyor." paylaşımı yapılmıştı.