İSTANBUL - HALİL İBRAHİM MEDET - İçişleri Bakanlığı Roman Koordinasyon Merkezi Genel Koordinatörü Mehmet Selçik, "Roman gençlerin artık eğitimde, siyasette, ticarette, sanatta ve daha birçok alanda kendilerine rol model olacak büyükleri var. Mahallesinden büyüklerinin bir şeyler başardığını görmek Roman gençliğini motive ediyor. Gençler toplumumuzun diğer kesimleri gibi çalıştığında başarılı olabileceğine inanmaya başladı." dedi.
Selçik, AA muhabirine, 8 Nisan Dünya Romanlar Günü dolayısıyla Roman toplumunun karşılaştığı problemleri, İçişleri Bakanlığının Roman toplumunun refah seviyesini artırmak için yaptığı faaliyetleri ve Roman gençlerin geleceğe nasıl umutla bakmaya başladığını anlattı.
Roman çocuk ve gençlerin önünde uzun yıllar geleceğe ilişkin umut verecek rol modellerin bulunmadığını belirten Selçik, mahallelerinden, akrabalarından veya Roman toplumundan üniversite okuyan, ticarette, siyasette, sanatta veya nitelikli bir iş kolunda başarı yakalamış kişileri göremeyen gençlerin bu alanlarda girişimde bulunacak cesaretlerinin gelişmediğini söyledi.
Selçik, girişimci cesareti ve öz güveni yıkılan Roman gençlerinin umutsuzluğa kapılıp düşük vasıflı işlere yöneldiğini veya suça sürüklendiğini kaydederek, "Roman gençlerin artık eğitimde, siyasette, ticarette, sanatta ve daha birçok alanda kendilerine rol model olacak büyükleri var. Mahallesinden büyüklerinin bir şeyler başardığını görmek Roman gençliğini motive ediyor. Gençler toplumumuzun diğer kesimleri gibi çalıştığında başarılı olabileceğine inanmaya başladı. Bu, Roman toplumunun geleceği açısından çok önemli." diye konuştu.
Artık Roman gençliği içinden akademide, siyasette, bürokraside, sanatta ve nitelikli iş kollarında görev alan bir nesil yetiştiğini anlatan Selçik, "Bu gençler aslında sadece kendilerine iyi bir hayat sağlamıyorlar. Roman gençleri onların başarılarını gördükçe geleceğe daha da ümitle bakıyor. Ailelerin de çocuklarının geleceğine dair planları bu çerçevede şekilleniyor. Okullaşma oranı yükselirken, okulu erken yaşta terk etme gitgide azalıyor. Okullaşmanın yükselmesi toplumsal birlikteliğin güçlenmesi açısından da önemli." ifadesini kullandı.
Selçik, Roman toplumunun eğitim, sağlık, istihdam ve barınma alanlarındaki sorunlarının büyük oranda çözüme kavuştuğunu aktararak, devlet kurumları ile Roman toplumu arasındaki işbirliği ve koordinasyonun günden güne arttığını dile getirdi.
Romanların çoğunlukla gençlerden oluşan büyük bir topluluk olmasına rağmen uzun yıllar siyasi partiler tarafından görmezden gelindiğini ifade eden Selçik, "Son yıllarda hem vekil listelerinde hem de bakanlıklarda Romanların yer alması, siyasetin çözmesi gereken sorunların birincil ağızdan duyulması ve tartışılması açısından çok önemli dönemeç oldu. Hem iktidar hem de ana muhalefet partilerinde Roman milletvekillerinin olması umut verici." değerlendirmesinde bulundu.
Türkiye genelinde 500'e yakın Roman sivil toplum kuruluşu hizmet veriyor
Selçik, Roman toplumunun başlıca sorunlarının kısır döngü şeklinde birbirini tetiklediği görüşünü paylaşarak, şunları aktardı:
"Okuryazarlık oranının düşüklüğü, erken yaşta okulu terk etme, yoksulluk, çalışma becerilerinde yetersizlik, istihdam problemleri, yaşadığımız bölgelerin suç mahali olarak görülmesi, sosyal dışlanma, ayrımcılık, ön yargılar ve hak aramada yaşadığımız güçlükler birbirine bağlı. Buna rağmen son yıllarda bu sorunların çözümüyle ilgili ciddi aşama kaydedildi."
Toplumsal ön yargıların yanı sıra eskiden yasal zorluklarla da yaşadıklarını aktaran Selçik, buna 1934'te yürürlüğe giren 2510 sayılı İskan Kanunu'nun 4. maddesini örnek verdi.
Selçik, İskan Kanunu'nun 4. maddesinde, "Çingeneler 'muhacir' göçmen olarak Türkiye'ye kabul edilemez." ibaresinin yer aldığını anımsatarak, "Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Başbakanlığı döneminde kanundaki dışlayıcı ve ayrımcı ifadeler kaldırıldı. Bu, Roman toplumunun önünün açılmasında ve onlara ümit vermekte büyük bir adım oldu." görüşünü paylaştı.
2000'li yılların ortalarından itibaren Roman toplumunun sorunlarının çözülmesine ilişkin sürecin çok hızlandığını, yasal düzenlemelerle 2009'da geniş katılımlı Roman Çalıştayı yapıldığını, 2010'da da "Roman Açılımı"nın gerçekleştiğini hatırlatan Selçik, şöyle devam etti:
"Roman toplumunun, sorunlarının çözümüne dair iradenin samimi olduğuna ilişkin inançları güçlendi. Önceleri iki elin parmaklarını geçmeyecek kadar olan Roman sivil toplum kuruluşlarının hem sayısı arttı hem de toplumda duyarlılığın yükseltilmesi için yapılan projelerle Roman toplumu gettolaşmadan büyük oranda kurtuldu. Bugün, Türkiye genelinde 4 konfederasyon ve 42 federasyon başta olmak üzere 500'e yakın Roman sivil toplum kuruluşu var. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı 2016-2021 Roman Vatandaşlara Yönelik Strateji Belgesi yayınlandı. Türkiye ve Avrupa Birliği finansörlüğünde 2015-2017 arasında 'Romanların Yoğun Olarak Yaşadığı Yerlerde Sosyal İçermenin Desteklenmesi Operasyonu Projesi' (SİROMA) yürütüldü. 12 pilot ilde yürütülen bu projeye 11,5 milyon avro bütçe ayrıldı. Proje kapsamında İstanbul'da sosyal arabulucu olarak ben de aktif görev aldım. Bu proje, Roman toplumu için önemli bir kilometre taşı oldu."
Roman koordinatörler ve saha koordinatörleri görev alacak
Selçik, Haliç Kongre Merkezi'nde, ocakta "Yüzyılın Romanı" temasıyla Roman toplumu ile Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın bir araya geldiğine ve programda İçişleri Bakanlığı bünyesinde "Roman Koordinasyon Merkezi" kurulacağı bilgisinin paylaşıldığına dikkati çekerek, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Bu atılımla birlikte merkezin çatısı altında, 25 pilot ilde ardından Türkiye genelinde valilere bağlı Roman koordinatörler ve saha koordinatörleri görev alacak. Şu anda 11 ilde Roman koordinatörlerinin ataması gerçekleşti. Süreç çok hızlı ilerliyor. Toplum içinden temsilciler atanması, sorunların ve çözüm önerilerinin birincil kaynaklarla görüşülmesi hem topluma umut veriyor hem de çalışmaların daha gerçekçi bir düzlemde yürümesini sağlıyor."
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının da 2023-2030 Roman Strateji Belgesi'ni yayınlayıp uygulamaya başladığını belirten Selçik, bu gelişmeler neticesinde hem Roman toplumu üyesi olarak hem de Roman Koordinasyon Merkezi Genel Koordinatörü olarak geleceğe dair umutlarının arttığını kaydetti.
Selçik, Roman toplumunun sorunlarının yüzyılı aşkın süredir devam ederek kronikleştiğini ve birden çözülüp pozitif yönlü toplumsal değişimin sağlanmasının kolay olmadığını vurgulayarak, sözlerini şu şekilde tamamladı:
"Daha çok çalışmalıyız ama geldiğimiz aşama gerçekten ümit verici ve bizleri motive ediyor. Sivil toplum kuruluşlarımız da her geçen gün kapasitelerini geliştiriyor ve daha nitelikli işlere, projelere imza atıyor. Artık daha hızlı organizasyon becerisine de sahibiz. Strateji belgesi ve Roman Koordinasyon Merkezi ile toplumun refah seviyesinde ve hayat standartlarında önemli oranda iyileşme olacağına inanıyorum. Pilot illerde İçişleri Bakanlığı koordinasyonunda faaliyet gösterecek vali koordinatörleri ve saha koordinatörlerimizin de Roman toplumuna ilişkin hedeflenen pozitif yönlü değişimde büyük rol oynayacağını düşünüyorum."