Ağrı İl Olmadan Önce Nereye Bağlıydı?

Ağrı, Doğu Anadolu Bölgesi'nin önemli illerinden biridir. Coğrafi konumu ve tarihi boyunca çeşitli idari düzenlemelere tabi tutulmuş olup, 1927 yılında il statüsü kazanmadan önce farklı idari bölgelere bağlı olarak yönetilmiştir. Bu yazıda, Ağrı'nın il olmadan önce hangi idari birimlere bağlı olduğunu detaylı bir şekilde inceleyeceğiz.

Ağrı'nın İl Olma Süreci

Ağrı'nın idari yapısı, zaman içinde kademeli olarak değişmiştir. Kayıtlara göre:

• 1834 yılında bucak statüsüne sahipti.
• 1869 yılında ilçe olmuştur.
• 1927 yılında ise resmen il olmuştur.

Osmanlı Döneminde Ağrı'nın İdari Bağlantıları

Osmanlı İmparatorluğu'nun idari yapısı, 19. yüzyılda köklü reformlarla değişmiştir. 1864 Vilayet Nizamnamesi ile Osmanlı toprakları vilayet, sancak, kaza ve nahiye şeklinde düzenlenmiştir. Ağrı'nın bu dönemdeki idari bağlantıları şu şekildedir:

• Vilayet: Erzurum Vilayeti
• Sancak: Bayezit Sancağı
• Kaza (ilçe): Bayezid, Diyadin, Eleşkirt, Ayntab (Tutak) ve Karakilise (Karaköse) adlarıyla beş kaza

19. yüzyıl sonlarına kadar Ağrı, Erzurum Vilayeti'ne bağlı kalmıştır.

Cumhuriyet Döneminde Ağrı'nın Durumu (1923-1927)

Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulmasıyla birlikte idari yapı yeniden düzenlenmiş ve vilayet kavramı yerine "il" kavramı getirilmiştir. Osmanlı'dan devralınan idari bağlantılar büyük ölçüde korunmuş, Ağrı 1927'ye kadar Erzurum Vilayeti'ne bağlı kalmaya devam etmiştir.

Sonuç

Ağrı, 1927 yılında il olmadan önce Osmanlı döneminde Erzurum Vilayeti'ne bağlı Bayezit Sancağı içerisinde yer almaktaydı. Cumhuriyet döneminde de bu bağlantı devam etmiş ve 1927'de il statüsü kazanarak Erzurum'dan ayrılmıştır.