Ağrı’nın İlçeleri: Kaç Tane, Hangileri? İşte Tüm İlçeler ve Özellikleri
Ağrı'nın İlçeleri Kaç Tane? Ağrı İlçeleri ve İsimleri
Ağrı, Doğu Anadolu Bölgesi'nde yer alan bir il olup, toplam 8 ilçeye sahiptir. Bu ilçeler şunlardır:
- Ağrı (il merkezi)
- Patnos
- Doğubayazıt
- Diyadin
- Eleşkirt
- Tutak
- Taşlıçay
- Hamur
1. Merkez İlçe Ağrı
Ağrı, Türkiye'nin Doğu Anadolu Bölgesi'nde, Yukarı Murat-Van Bölümü içinde yer alır ve adını kısmen sınırları içerisindeki Ağrı Dağı'ndan alır. 1834'te bucak, 1869'da ilçe ve 1927'de il statüsüne kavuşan Ağrı; doğuda İran, kuzeyde Kars, kuzeybatıda Erzurum, güneybatıda Muş ve Bitlis, güneyde Van, kuzeydoğuda ise Iğdır ile çevrilidir.
2. Diyadin
Diyadin (Kürtçe Giyadîn), antik kentler ve tarihi kalıntılarla dolu eski bir şehirdir. Bölge, Arsaklı, Selçuklu, İlhanlı, Karakoyunlu, Safevi ve Osmanlı dönemlerinde hüküm sürmüş; 1514 Çaldıran ve 1578 Osmanlı-İran Savaşı sonrasında Osmanlı topraklarına katılmıştır. I. Dünya Savaşı sırasında üç yıl Rus işgali görüp, 1918'de işgalden kurtarılmıştır. İlçe merkezinin 5 km güneyinde bulunan Diyadin kaplıcaları (Yılanlı, Davud, Köprü, Tunca, Özdenler) minerallerce zengin, 60-70°C sıcaklığında sular sunarken, bölgede Meya Mağaraları da yer almaktadır.
3. Doğuayazıt
Doğubayazıt (eski adıyla Bayazıt), Ağrı iline bağlı, Anadolu'nun doğusunda, E-yolu E80 üzerinde yer alan tarihi ve stratejik öneme sahip bir ilçedir. Bayazıt Kalesi ve antik kalıntılarıyla zengin olan ilçe, Urartu, Pers, Roma, Moğol, İlhanlı, Safevi ve Osmanlı dönemlerine tanıklık etmiştir. Ayrıca, İran'a yakın konumu, sınır ticareti, tarım, hayvancılık ve turizmle ekonomik canlılığı desteklemektedir.
4. Eleşkirt
Eleşkirt, Ağrı iline bağlı bir ilçe olup, Kürtçe "Zêtka", Ermenice "Ալաշկերտ" ve Azerice "Ələşgirt" isimleriyle de anılır. Tarihi, eski ilçe merkezi Toprakkale'ye dayanan yerleşim kökenleriyle öne çıkar; Ermeni ve Osmanlı kaynaklarında farklı şekillerde adlandırılmıştır. Bölge, Ahıska Türkleri, Azerbaycan Türkleri ve Kürtlerin etkisiyle zengin bir kültürel mirasa sahiptir. Eleşkirt, geleneksel yemekleri, el sanatları, dengbej ağıtları ve halay gibi folklorik ögeleriyle tanınır. 1926'ya kadar Toprakkale ilçe merkezi iken, Avrupa E-yolu E80'in geçişiyle ilçe merkezi Eleşkirt'e taşınmıştır.
5. Hamur
Hamur, Ağrı ilinin en genç ve en küçük ilçesidir. 1 Nisan 1958'de bucaktan ilçe statüsüne kavuşan Hamur, 46 köy ve 4 mahalleden oluşmaktadır. Tarihi M.Ö. 14. yüzyıla kadar uzanan bölge, Huri, Pars, Bizans, Arap, Harzemşahlar, İlhanlar, Karaçobanlılar, Altınordulular, Celayirliler, Karakoyunlular, Akkoyunlular ve Safaviler gibi pek çok medeniyete ev sahipliği yapmış; 1578'de Osmanlı topraklarına katılmıştır. 1915'te Rus istilasına uğrayan ilçenin, 14 Nisan 1918'de işgalden kurtuluşu ve Cumhuriyet döneminde Beyazıt vilayetine bağlı olması, ardından 1927'de Ağrı'ya bağlanması tarihi sürecine işaret eder.
6. Patnos
Patnos, Ağrı il merkezine 82 km uzaklıkta, Ağrı-Van, Ağrı-Muş ve Ağrı-Bitlis yollarının kavşağında yer alan önemli bir ilçedir. Urartular döneminde Aladri olarak bilinen Patnos, 20 km eninde bulunan Patnos ovasının Doğu ucuna kurulmuştur. İlçe merkezinden Murat Nehri'nin kolu olan Badişan deresi geçerken, çevresinde Süphan Dağı (4058 m) ve Aladağlar ile Top dağları gibi doğal yükseltiler bulunur. Anzavur tepe gibi sit alanları da bölgenin tarihi zenginliğine işaret eder.
7. Taşlıçay
Taşlıçay, eskiden Diyadin'e bağlı "Aşağı Taşlıçay" bucak statüsündeyken, 04.03.1954 tarih ve 6324 sayılı kanunla ilçe haline gelmiştir. Türkiye - İran transit yolu üzerinde, Murat Nehri'nin kuzey kıyısında yer alan ilçenin alanı 798 km², deniz seviyesinden yüksekliği ise 1660 metredir. En yüksek noktası, güneydeki Aladağ üzerinde bulunan Muratbaşı (Koçbaşı) dağı 3510 m ile dikkat çeker. Karasal iklimin hakim olduğu Taşlıçay'da yazlar sıcak, kışlar soğuk ve kar yağışlı geçer. 2020 verilerine göre toplam nüfusu 22.000 olan ilçenin merkezi 6.500 kişidir. Ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalı olan Taşlıçay, Ağrı'ya 30 km, Doğubayazıt'a 65 km, Ankara'ya 1095 km ve İstanbul'a 1450 km uzaklıktadır.
8. Tutak
Tutak, Ağrı iline bağlı, zengin tarihi mirasıyla dikkat çeken bir ilçedir. Bölge, Urartular, Medler, Persler, Selçuklular, Moğollar, İlhanlılar, Karakoyunlular ve Safeviler gibi pek çok medeniyetin izlerini taşımaktadır. Osmanlı döneminde Van Eyaleti'ne bağlı olan Tutak, 1514'te Osmanlı topraklarına katılmış ve 19. yüzyılda birkaç kez Rus işgali yaşamıştır. M.Ö. XV. yüzyıla kadar uzanan tarihiyle, çeşitli kültür ve inançların sentezini yansıtan Tutak, bölge halkı tarafından hala Antep adıyla da anılmaktadır.
