Ağrı'nın Yöresel Yemekleri Rehberi
Ağrı mutfağı, etli yemekler, hamur işleri ve süt ürünleriyle öne çıkar. Abdigör köftesi, hengel ve ayran aşı gibi yöresel tatlar, bu bölgenin zengin gastronomisini yansıtır.
Ağrı, Doğu Anadolu'nun incisi, sadece doğal güzellikleriyle değil, aynı zamanda zengin ve lezzetli mutfağıyla da ünlüdür. Ağrı mutfağı, yöreye özgü malzemeler ve pişirme teknikleriyle damaklarda unutulmaz tatlar bırakır. İşte Ağrı'nın en meşhur yöresel yemekleri:
Ağrı'nın Yöresel Et Yemekleri Nelerdir:
- Abdigör Köftesi: Ağrı'nın en meşhur yemeği olan Abdigör Köftesi, özellikle Doğubayazıt ilçesinde yaygındır. Yağsız, sinirsiz ve kemiksiz sığır etinden yapılan bu köfte, tokmakla dövülerek hazırlanır ve pilav üzerine servis edilir. Abdigör Köftesi'nin lezzetini tamamlayan salça, soğan ve yoğurt da yanında sunulur.
- Gösteberg Et: Kuzu veya oğlak eti, tereyağı, soğan, salça ve yörede yetişen "Gosteberg" otu ile harmanlanır. Hayvan postuna doldurulan karışım, nemli toprağa gömülür ve üstünde ateş yakılarak pişirilir. Bu pişirme yöntemi, ete eşsiz bir lezzet kazandırır.
- Selekeli (Saç Kavurma): Taze kuzu veya oğlak eti, sarımsaklı yoğurt ve tereyağından yapılan Selekeli, Ağrı'nın yöresel lezzetlerindendir. Et, tereyağında eritilmiş salça ile kızartılır ve dinlendirildikten sonra üzerine sarımsaklı yoğurt dökülerek servis edilir.
- Halise: Kabuğu alınmış buğday ve tavşan etinin tuzsuz olarak tandırda, kiremit kaplarda saatlerce pişirilmesiyle hazırlanır. Servis edilirken üzerine yağ ve tuz eklenir. Halise, Ağrı'da özellikle bayram ve özel günlerde yapılan meşakkatli ama bir o kadar da lezzetli bir yemektir.
Hamur İşleri:
- Hengel: Buğday unundan yapılan hamurun yufka şeklinde açılıp kareler halinde kesilerek kaynar suda haşlanmasıyla hazırlanan bir çeşit mantıdır. Üzerine sarımsaklı yoğurt veya "Hengel sosu" denilen yöreye özgü kurut ezmesi dökülür ve soğanlı tereyağı gezdirilir.
- Çiriş Ketesi: Buğday unundan yapılan yufkanın içine yöreye özgü "Çiriş" bitkisi konularak sac üzerinde pişirilmesiyle hazırlanır. Tereyağı ile lezzetlendirilen Çiriş Ketesi, özellikle kahvaltılarda tercih edilir.
- Erişte: Ev yapımı erişte ve yeşil mercimek ile hazırlanır. Haşlanan yeşil mercimek, erişteyle kaynatılıp süzüldükten sonra yağlanmış tencereye dizilen patateslerin üzerine konur. Üzerine kızdırılmış yağ gezdirilip patatesler kızarana kadar pişirilir. Bazen patates yerine lavaş ekmeği de kullanılır.
- Pişi (Bişi) Erdek: Süt veya su ile mayalanan hamur, ekmek boyutuna getirilip kızgın yağda kızartılarak yapılır. Pişi, genellikle kahvaltılarda peynirle birlikte tüketilir.
- Kuymak: Ağrı'da kuymak, peynir yerine kaymakla yapılır. Kaymak, tavada ısıtılıp üzerine mısır veya buğday unu eklenerek sürekli karıştırılır. Kavrulduktan sonra su eklenerek pişirmeye devam edilir. Kaymağın yağı çıkınca yenmeye hazır olur.
- Kete: Mayalanmış hamurun yufka şeklinde açılıp sacda pişirilmesiyle yapılan kete, yağlanarak veya kuru olarak yenir.
Ağrı'nın Yöresel Çorbaları:
- Ayran Aşı: Kabuğu alınmış buğdayın suda kaynatılıp ayran eklenmesiyle yapılan çorbaya nane ve doğranmış kabak eklenerek pişirilir. Ağrı'da "gırar" olarak da bilinen Ayran Aşı, hem sıcak hem de soğuk olarak tüketilebilir.
Ağrı'nın Yöresel Tatlıları:
- Hasude: Şerbet, un ve yağ ile yapılan Hasude, helvaya benzer fakat yapılış şekli ve lezzetiyle farklıdır.
- Murtuğa: Un, şeker, süt ve su karıştırılıp yağda kızartılarak yapılan bir tatlıdır. İsteğe göre içine ceviz veya fındık eklenebilir. Murtuğa, Ağrı'da hem yemek hem de tatlı olarak tüketilir.
- Beyaz Bal: Ağrı'nın yüksek rakımlı yaylalarındaki çiçeklerden elde edilen beyaz bal, kendine özgü lezzeti ve rengi ile ünlüdür.
Diğer Lezzetler:
- Alabalık: Balık Gölü, Çuma Çayı sularında bulunan kırmızı pullu alabalık, lezzetli olduğu kadar şifalıdır. Genellikle ızgara veya tava olarak tüketilir.
Ağrı mutfağı, bu yöresel yemeklerin yanı sıra zengin kahvaltılık çeşitleriyle de ünlüdür. Özellikle yöreye özgü peynirler, tereyağı ve bal, Ağrı kahvaltılarının vazgeçilmezidir.
Ağrı'yı ziyaret ettiğinizde, bu yöresel lezzetleri deneyimlemeden dönmeyin!