Element
Kimyasal çözümlemeyle ayrıştırılamayan veya bireşim yoluyla elde edilemeyen maddeye element denir. Elementler Aynı cins atomlardan meydana gelen saf maddelerdir.
Elementlerin özellikleri
Elementler fiziksel ve kimyasal yollarla kendisinden daha basit maddelere ayrıştırılmazlar.
Elementlerin en küçük yapı taşları atomdur.
Elementler sembollerle gösterilir.
Elementler saf maddelerdir.
Elementleri öz kütleleri ve erime, kaynama noktaları sabittir.
Elementler tabiatta hem katı, hem sıvı hem de gaz halinde bulunurlar.
Saf ve homojen maddelerdir
Sabit öz kütleleri vardır.
Kullandığımız Elementler
Hidrojen, oksijen ve karbon vücudumuzu oluşturan başlıca elementlerdir. Diğerleri de az miktarlarda olmasına rağmen yaşantımız için vazgeçilmez önemdedirler. Bu elementler yapımızda yer aldıkları gibi onları hayatımız boyunca doğadan sağlarız. Gerekli olmadığı halde birçok element vücudumuza girer. Ancak onları zararsız hale getirecek özelliklerimiz vardır. Genel olarak bakarsak yaşamamız için gereken element miktarının çok olmadığını görürüz. Selenyum çok önemlidir. Ama gereken dozun üstündeki miktar öldürücüdür. Canlı organizmaların,kendilerine gereken maddeleri hangi oranda alacağı evrim ile belirlenmiştir.
Aynı şekilde yararsız olan yabancı maddelere karşı direnç te gelişim sürecinde kazanılmıştır. Bu direncin seviyesi, çevrelerindeki element çokluğu ile ilgilidir. Başka bir ifade ile,canlılar gerekli ve gereksiz elementlerle iç içe yaşar. Ama evrimsel birikimleri ile metabolizmaları yaşamsal ayrımı gerçekleştirir. Elementlerin birbirleri ile birleştiklerinde bize garip gelen özellikleri vardır. Hem oksijen hem de hidrojen ateşe karşı duyarlıdır. Oksijenin bizzat kendisi yanıcı değildir,sadece başka maddelerin yanmasını kolaylaştırır.
Hidrojen gaz halinde iken son derece yanıcıdır. Ama bir araya geldiklerinde ortaya çıkan özellik tam tersidir. Ayrı ayrı yanma olayını tetikleyen bu iki element uygun oranda birleştiklerinde ateşi söndürür.
Sodyum kararsız bir elementtir. Klor ise oldukça toksiktir,yani bünyede zehirlenme etkisi yapar. Su içerisine az miktarda bile saf sodyum atılırsa kuvvetli bir patlama olur. Klor az yoğunlukta kullanılır ise mikroorganizmaları yok eder. Ama yoğunluğun artması bizim için çok tehlikelidir.
Nitekim yüzme havuzlarına mikrop öldürücü olarak atılan klor çok seyreltilmiş haldedir. Buna rağmen onun varlığını hissederiz. Ayrı ayrı bize zararlı olan bu iki element bir araya gelince ilginç bir oluşum gerçekleşir.Sodyum klorür. Yani yemeklerimize kattığımız sofra tuzu. Bir element doğal yollardan bünyemize girmiyorsa ona karşı direnç sistemimiz yoktur. Şöyle de ifade edebiliriz:Yaşantımız için doğrudan veya dolaylı ilgisi olmayan maddeler bizim için zararlıdır. Örneğin kurşun insan açısından zehirlidir.Zira onu zararsız hale getirecek savunmamız yoktur. Cıva ve plütonyum da böyledir.
Elementlerin sınıflandırılması
Elementler kimyasal özellikleri bakımından üçe ayrılır. Metaller Ametaller Soygazlar .
Metaller
Tabiatta atomik halde bulunur.
Genellikle yüzeyi parlak görünüşlüdür.
Levha ve tel haline getirilebilir.
Isı ve elektrik akımını iletir.
Oda sıcaklığında hepsi katıdır. ( cıva hariç )
Ametaller
Yüzeyleri parlak görünüşlü değil, mattır.
Genellikle erime noktası düşüktür.
Katı olan ametaller tel ve levha hâline getirilemez. Kırılgandır.
Tabiatta oda sıcaklığında üç halde de bulunur. ( Klor gaz, brom sıvı, iyot katıdır. )
Elektrik akımını iletmez. ( Karbonun bir allotropu olan grafit hariç )
Soy gazlar
He, Ne, Ar, Kr, Xe, Rn elementleri soy gazdır.
Soy gazlar son yörüngesinde maksimum sayıda elektron bulundurur. Bu sayı helyum için 2, diğer beş soy gaz için 8 dir.
Soy gazlar nötr atomlar olarak kalmayı tercih ederler. Elektron almaz, vermez ve ortaklaşmazlar.
Elementlerin Simgeleri
Element simgesi, her elemente ait bir ya da iki harften oluşan simgelerin, uluslararası geçerliliği vardır. Çok az sayıda elementin bilindiği zamanlarda, elementler, Plato'nun Eski Yunanlıların kullandığı toprak - hava - su ve ateş sembollerinden yaptığı uyarlamalarla simgeleniyordu. Daha sonra yeni elementler keşfedildikçe, tüm elementlerin eninde sonunda " altın "a dönüşeceği düşüncesinden yola çıkan simyacılar tarafından, güneş ( altın ) merkezli sistemdeki her gezegenin adı, bir elemente verildi. O dönemde bilinen elementlerin bazılarının " simya " sembolleri kullanılıyordu.
| Z | Sembol | İsim |
| 1 | H | Hidrojen |
| 2 | He | Helyum |
| 3 | Li | Lityum |
| 4 | Be | Berilyum |
| 5 | B | Bor |
| 6 | C | Karbon |
| 7 | N | Nitrojen |
| 8 | O | Oksijen |
| 9 | F | Flor |
| 10 | Ne | Neon |
| 11 | Na | Sodyum |
| 12 | Mg | Magnezyum |
| 13 | Al | Alüminyum |
| 14 | Si | Silisyum |
| 15 | P | Fosfor |
| 16 | S | Kükürt |
| 17 | Cl | Klor |
| 18 | Ar | Argon |
| 19 | K | Potasyum |
| 20 | Ca | Kalsiyum |
| 21 | Sc | Skandiyum |
| 22 | Ti | Titanyum |
| 23 | V | Vanadyum |
| 24 | Cr | Krom |
| 25 | Mn | Mangan |
| 26 | Fe | Demir |
| 27 | Co | Kobalt |
| 28 | Ni | Nikel |
| 29 | Cu | Bakır |
| 30 | Zn | Çinko |
| 31 | Ga | Galyum |
| 32 | Ge | Germanyum |
| 33 | As | Arsenik |
| 34 | Se | Selenyum |
| 35 | Br | Brom |
| 36 | Kr | Kripton |
| 37 | Rb | Rubidyum |
| 38 | Sr | Stronsiyum |
| 39 | Y | İtriyum |
| 40 | Zr | Zirkon |
| 41 | Nb | Niyobyum |
| 42 | Mo | Molibden |
| 43 | Tc | Teknetyum |
| 44 | Ru | Rutenyum |
| 45 | Rh | Rodyum |
| 46 | Pd | Paladyum |
| 47 | Ag | Gümüş |
| 48 | Cd | Kadmiyum |
| 49 | In | İndiyum |
| 50 | Sn | Kalay |
| 51 | Sb | Antimon |
| 52 | Te | Tellür |
| 53 | I | Iyot |
| 54 | Xe | Ksenon |
| 55 | Cs | Sezyum |
| 56 | Ba | Baryum |
| 57 | La | Lantan |
| 58 | Ce | Seryum |
| 59 | Pr | Praseodim |
| 60 | Nd | Neodim |
| 61 | Pm | Prometyum |
| 62 | Sm | Samaryum |
| 63 | Eu | Evropyum |
| 64 | Gd | Gadolinyum |
| 65 | Tb | Terbiyum |
| 66 | Dy | Disprosyum |
| 67 | Ho | Holmiyum |
| 68 | Er | Erbiyum |
| 69 | Tm | Tulyum |
| 70 | Yb | İterbiyum |
| 71 | Lu | Lutetyum |
| 72 | Hf | Hafniyum |
| 73 | Ta | Tantal |
| 74 | W | Tungsten |
| 75 | Re | Renyum |
| 76 | Os | Osmiyum |
| 77 | Ir | İridyum |
| 78 | Pt | Platin |
| 79 | Au | Altın |
| 80 | Hg | Cıva |
| 81 | Tl | Talyum |
| 82 | Pb | Kurşun |
| 83 | Bi | Bizmut |
| 84 | Po | Polonyum |
| 85 | At | Astatin |
| 86 | Rn | Radon |
| 87 | Fr | Fransiyum |
| 88 | Ra | Radyum |
| 89 | Ac | Aktinyum |
| 90 | Th | Toryum |
| 91 | Pa | Protaktinyum |
| 92 | U | Uranyum |
| 93 | Np | Neptünyum |
| 94 | Pu | Plütonyum |
| 95 | Am | Amerikyum |
| 96 | Cm | Küriyum |
| 97 | Bk | Berkelyum |
| 98 | Cf | Kaliforniyum |
| 99 | Es | Einsteinyum |
| 100 | Fm | Fermiyum |
| 101 | Md | Mendelevyum |
| 102 | No | Nobelyum |
| 103 | Lr | Lavrensiyum |
| 104 | Rf | Rutherfordyum |
| 105 | Db | Dubniyum |
| 106 | Sg | Seaborgiyum |
| 107 | Bh | Bohriyum |
| 108 | Hs | Hassiyum |
| 109 | Mt | Meitneriyum |
| 110 | Ds | Darmstadtiyum |
| 111 | Uuu | Ununnilyum |
| 112 | Uub | Ununbiyum |
| 113 | Uut | Ununtriyum |
| 114 | Uuq | Ununkuadyum |
| 115 | Uup | Ununpentiyum |
| 116 | Uuh | Ununheksiyum |
| 117* | Uus | Ununseptiyum |
| 118 | Uuo | Ununoktiyum |
| 119* | Uue | Ununenniyum |
| 120* | Ubn | Unbiniliyum |
